Vendet evropiane po praktikojnë disa teknika të reja për t’i dhënë fund epidemisë së HIV-it deri në vitin 2030. Megjithatë, progresi ndryshon shumë midis vendeve, madje edhe midis komuniteteve brenda të njëjtit vend.
POLITICO bisedoi me Neil Mulcock, zëvendës-president në Gilead Sciences, për të mësuar më shumë rreth praktikave më të fundit për testimin, parandalimin dhe trajtimin, dhe se si Evropa mund të ecë përpara për t’i dhënë fund epidemisë, një herë e përgjithmonë.
Çfarë suksesi kemi pasur deri më tani në reduktimin e përhapjes së HIV-it?
Ne kemi bërë përparime të mëdha në luftimin e kësaj sëmundjeje.
HIV tani mund të konsiderohet një situatë e menaxhueshme ndryshe nga më parë. Njerëzit që jetojnë me HIV, të cilët diagnostikohen herët pas infektimit dhe fillojnë trajtimin, mund të jetojnë gjatë dhe të bëjnë jetë të shëndetshme. Dhe, për shkak se trajtimi redukton ndjeshëm sasinë e virusit në gjakun e tyre në nivele të pazbulueshme, ata nuk janë më një rrezik i transmetimit të HIV-it te dikush tjetër.
Kjo ide vërtet e rëndësishme njihet si “U=U*”, që do të thotë “E pazbulueshme = e patransmetueshme”. Dhe është një mesazh i fuqishëm i shëndetit publik në luftën për t’i dhënë fund epidemisë së HIV-it. Sa më shumë njerëz të kuptojnë se ka një avantazh të madh për t’u testuar dhe për të filluar trajtimin nëse janë pozitivë aq më shpejt do të arrijmë objektivat për t’i dhënë fund infeksioneve të reja deri në vitin 2030.
Çfarë duhet bërë për të eliminuar plotësisht HIV-in?
Objektivi është që deri në vitin 2030, 95 për qind e njerëzve që jetojnë me HIV të testohen dhe të dinë se jetojnë me virusin; 95 për qind e atyre që marrin trajtim kanë një ngarkesë virale të patransmetueshme, pra që nuk mund t’ia kalojnë HIV-in dikujt tjetër.
Në Evropë po bëjmë shumë që t’i arrijmë këto objektiva, por nuk jemi ende aty dhe koha është e shkurtër. Disa vende, si Zvicra, Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania janë afër objektivit pra afër 95%-it
Por të tjerët kanë ende një rrugë për të bërë, veçanërisht kur bëhet fjalë për testimin. Polonia, për shembull, ka testuar vetëm 80 për qind të numrit të vlerësuar të njerëzve që jetojnë me HIV në vend.
Në Bullgari kjo shifër është rreth 78 për qind dhe në Moldavi është 65 për qind. Megjithatë, edhe në vendet që po përparojnë mirë në këto objektiva, të dhënat sugjerojnë se grupe të caktuara, të tilla si emigrantët, nuk po testohen, diagnostikohen ose nuk fillojnë trajtimin aq shumë sa të tjerët, dhe kjo përfaqëson një çështje kyçe që duhet adresuar.
Ka disa arsye për këto rezultate të ndryshme. E para është disponueshmëria dhe aksesueshmëria e testimit. Një numër vendesh në bllok e kanë bërë testimin sa më të përhapur duke miratuar shumë mënyra të ndryshme për të bërë testin HIV. Në Spanjë, për shembull ju mund ta testoni veten në shtëpi, ngjashëm me një test për COVID-19 ose për shtatzëninë. Por vendet e tjera janë më kufizuese se ku dhe si mund të testohen.
Cila përqindje e njerëzve nuk janë në dijeni të statusit të tyre në Evropë? Pse deri tani nuk po arrijmë tek ata?
Në të gjithë Evropën, numri i infeksioneve të reja me HIV dhe numri i vdekjeve të lidhura me SIDA janë ende të larta. Një nga arsyet është se rreth një në tetë njerëz në BE/EEA që jetojnë me HIV nuk janë në dijeni se kanë virusin. Përveç stigmës, shqyrtimit dhe lidhjes së kufizuar me shërbimet e kujdesit për HIV-in, disa grupe thjesht nuk po arrihen nga fushatat që inkurajojnë njerëzit të testohen. Unë do të përfshija emigrantët, për shembull, në atë listë, të cilët mund të mos kenë besim se, nëse rezultojnë pozitivë, do të marrin kujdes shëndetësor, si dhe persona trans, njerëz nga pakica të caktuara etnike dhe burra që bëjnë seks me burra në vendet ku ka kufizime kulturore ose ligjore për komunitetet LGBTQ+. Gjithashtu, ju keni grupe që mund të mos besojnë se HIV i prek ata, si burrat dhe gratë heteroseksuale. Ne duhet të punojmë më shumë për të arritur tek këto kategori.
Çfarë mund të bëjmë më shumë?
Ne kemi mësuar tashmë se një faktor vërtet i madh në reduktimin e transmetimit të HIV-it kanë qenë ato që njihen si programet e “parandalimit të kombinuar”. Këto janë programe që përforcojnë rëndësinë e opsioneve të shumta parandaluese – biomjekësore dhe të sjelljes – në kontekstin e nevojave të çdo komuniteti.
Kjo mund adresojë tek sfidat me të cilat përballen grupe të veçanta ose duke ofruar testime në mjedise të ndryshme, të tilla si në mjediset e komunitetit dhe jo në një klinikë, por mund të përfshijë gjithashtu zhvillimin e medikamenteve të reja inovative me mekanizma të rinj shpërndarjeje dhe frekuenca të ndryshme përdorimi. Nëse dikush e dinte, për shembull, se mund të merrte ilaçe më rrallë nëse do të rezultonte pozitiv, gjë që do t’i ndihmonte ta mbante statusin e tyre të HIV-it më privat, kjo mund të jetë një ndryshim i lojës dhe mund t’i inkurajojë ata që të testohen në radhë të parë. Në këtë kontekst, inovacioni luan një rol kyç në përfundimin e epidemisë së HIV-it, me më shumë opsione që përshtaten më mirë për nevojat e njerëzve.
Çfarë mund të mësojnë vendet në BE dhe më gjerë nga njëri-tjetri?
….Evropa mund të jetë rajoni i parë në botë që mund t’i jep fund HIV-it. Presidenca spanjolle po udhëheq me të vërtetë këtë rrugë, dhe ne shpresojmë se presidenca e ardhshme belge do të vazhdojë të njëjtën politikë, por ne kemi nevojë që të gjithë – BE-ja dhe organet qeveritare të shteteve anëtare, industria, profesionistët e kujdesit shëndetësor dhe komunitetet e HIV-it – të gjithë të punojnë së bashku për t’i dhënë fund kësaj epidemie. Të gjithë duhet të përfshihen në nxjerrjen në pah të praktikave më të mira në një vend dhe përhapjen e saj në të gjithë bllokun, duke inkurajuar investimet në testime, inovacione në opsionet e parandalimit dhe trajtimit dhe luftimin e stigmës.
Institucionet e BE-së kanë gjithashtu një rol kyç për të edukuar qytetarët mbi HIV-in, si dhe për të udhëhequr, motivuar dhe mbështetur shtetet anëtare për t’i dhënë fund epidemisë….
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
