.png)
Nga Peter Coy* – Shumë ekonomistë po rikthejnë thirrjet e tyre se ekonomia e SHBA-së po i drejtohet recesionit. Ata po parashikojnë një ‘ulje të butë’ ku ekonomia do të rritet por shumë ngadalë. Një artikull i “The Times” javën e shkuar ngrinte pyetjen nëse recesioni është vetëm një mirazh i largët. Ekonomistët e pohonin këtë.
E kuptoj optimizmin. Papunësia është e ulët. Inflacioni po bie dhe nuk ka më nevojë për norma të larta interesit. Besimi konsumator është forcuar dhe tregjet e aksioneve janë në rritje.
Ekonomisti Mark Zandi, në një opinion për CNN, dha 5 arsye pse do t’i shmangemi recesionit.
“Konsumatorët kanë ende disa kursime të pashpenzuara nga stimuli pandemik; bizneset do të jenë të ngadalta për të pushuar nga puna edhe nëse kushtet përkeqësohen, sepse talenti është i vështirë për t’u gjetur; ngarkesat e borxhit të familjeve dhe bizneseve janë të lehta; Pritjet për inflacionin janë të ulëta dhe të ankoruara mirë, kështu që Fed mund të relaksohet; dhe çmimet e naftës janë ulur”.
Gjithsesi unë parashikoj recesion. Nëse ekonomia nuk thyhet këtë vit, unë pres të ndodhë vitin tjetër (kohë e keqe për Biden).
Gabim apo saktë, unë e kam pritur prej kohësh recesionin. Në dhjetor shkruajta se një recesion i fortë po vjen. Në mars shkruajta nëse FED do të shkaktojë një recesion dhe në Prill shkruajta se pse jemi drejt recesionit.
Siç e dinë lexuesit e këtij buletini, unë nuk jam një ekonomist i asnjë lloji, e lëre më një parashikues i makroekonomisë. Por kjo është në rregull, sepse nuk jam unë që po ju kërkoj të merrni parasysh. Gjithçka që dua është që ju të shikoni atë që unë po shikoj, të cilat janë pika të dhënash që kanë qenë tregues shumë të besueshëm të recesionit për shumë vite. Sigurisht, ato mund të jenë të gabuara. Por “këtë herë është ndryshe” në përgjithësi nuk është një mënyrë e mirë për të vënë bast.
Një e dhënë bindëse është rënia e vazhdueshme në Indeksin Ekonomik Kryesor të Bordit të Konferencës. Indeksi priret të rritet dhe të bjerë përpara ekonomisë së përgjithshme. Në qershor, ajo ra për të 15-in muaj radhazi, që ishte brezi më i gjatë i uljeve të njëpasnjëshme që nga viti 2007-08, kur ekonomia po binte në një recesion të thellë.
Duke parë çdo recesion që nga dhjetori 1969, ekonomisti David Rosenberg ka llogaritur se, mesatarisht, Indeksi Ekonomik Kryesor fillon të bjerë 13 muaj para fillimit të një recesioni dhe bie 4.6% përpara fillimit të recesionit. Nga kjo metrikë, ne jemi edhe më thellë në zonën e rrezikut sesa ishim përpara recesioneve të kaluara: qershori shënoi 18 muaj që nga kulmi i indeksit dhe rënia nga kulmi ka qenë 9.9%.
Ky indeks kryesor quhet “udhëheqës” për një arsye.
Një nga komponentët që zvarrit indeksin kryesor ia vlen të shqyrtohet veçmas. Është forma e kurbës së yield-it. Në një grafik, kurba e yield-it pjerrët nga poshtë majtas lart djathtas kur normat e interesit afatshkurtra janë më të ulëta se normat e interesit afatgjatë. Kjo zakonisht është një shenjë e një ekonomie të shëndetshme. Kur kurba e rendimentit “përmbyset” është një tregues i fortë recesioni. Një shpjegim i mundshëm është se një përmbysje e kurbës.
Dhe djali, e ka përmbysur kurba! Kur shkrova në dhjetor se kurba e yield-eve po ndizte në të kuqe, yield-et e bonove të thesarit 10-vjeçar ishin rreth 0.8 pikë përqindje më të ulëta se yield-et e bonove 3-mujore të thesarit. Tani, pas disa rritjeve të tjera të normës së Fed, hendeku është dyfishuar pothuajse në pothuajse 1.6 pikë përqindjeje. Sipas të dhënave të FactSet, përmbysja këtë vit është më e madhja në të dhënat e saj, të cilat datojnë në vitin 1982.
Fushata e rritjes së normës së Fed-it e ka rritur diapazonin e objektivit të normës së fondeve federale me 5 pikë përqindjeje që nga marsi 2022. Në të kaluarën, rritje më të vogla se kaq, të shtrira në periudha më të gjata, kanë qenë të mjaftueshme për ta çuar ekonominë në recesion.
E kuptoj që disa ekonomistë dhe strategë të zgjuar po thonë se këta tregues kanë humbur vlerën e tyre parashikuese. “Situata në të cilën ndodhemi është shumë e ndryshme nga normalja,” i tha The Times këtë muaj Bryce Doty, një menaxher i lartë i portofolit në Sit Investment Associates. Ai tha se nuk mendon se përmbysja e kurbës së yield-it sinjalizon recesion. Përkundrazi, ai tha: “Është lehtësim që inflacioni po bie”.
Por mua më duket se përgjegjësia është mbi turmën që këtë herë është ndryshe për të provuar pikëpamjen e tij. Shumë ekonomistë duket se janë dakord. Këtë muaj, në një sondazh të Bloomberg parashikimi mesatar për gjasat e një recesioni në 12 muajt e ardhshëm ishte ende 60%.
Kur dielli është jashtë dhe zogjtë janë duke cicëruar, duket e çuditshme të parashikosh kohë të këqija përpara. Por unë po i qëndroj parashikimit tim të recesionit.
Burimi: NYTIMES/ Përshtati: Gazeta ‘SI’
*Peter Coy është gazetar i ekonomisë në NYTIMES
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
