Sabina Veizaj – Ema është në klasën e tretë të shkollës “Emin Duraku”. Prej disa ditësh mësuesja e saj ka lajmëruar përfundimin e vitit shkollor duke njoftuar nxënësit se kanë një javë kohë për të fshirë librat që kanë pasur në përdorim gjatë vitit sepse do t’i dorëzojnë.
Esmeralda Keta, e ëma e Emës, thotë për Gazetën “Si” se në shtëpinë e saj ka nisur një fushatë e fshirjes së librave e cila ka shkaktuar tension dhe stres. Ky stres për Esmeraldën është krijuar që në krye të herës kur u miratua vendimi për dhënien në përdorim të librave falas për fëmijët e ciklit fillor nga klasa e I-IV me kujdesin që duhet të kishte në lidhje me mirëmbajtjen e librave.
Esmeralda dhe Ema duhet të fshijnë 5 libra për një javë. Përpos kohës që duhet harxhuar, stresit të fshirjes mirë dhe kujdesit për të mos grisur librat, thotë Esmeralda, ata libra janë të papërdorshëm sepse pavarësisht se mbi ta është shkruar me laps, letra është e tillë që gdhendja e lapsit nuk mund të eleminohet.
“Në këtë gjendje, nxënësit e brezit të ardhshëm nuk mendoj se do t’i përdorin dot”, shpjegon Esmeralda, duke e quajtur vendimin e qeverisë të padobishëm në këto kushte, përkundrazi me efekte negative për psikologjinë e fëmijëve dhe prindërve. Ajo kujton se që në fillim të vitit libri i matematikës së Emës nisi të prishej që në javën e parë të shkollës, “mendoje si është tani pas 9 muajsh”, thotë ajo.
Shqetësimi për fshirjen e librave është kthyer në hall që po shprehet nga prindërit edhe në rrjetet sociale.
“Ema ka tre ditë që fshin shënimet në libra! Kam porositur një dum-dum që të largojmë mbeturinat e gomës nga pallati!”- shkruan në llogarinë e tij në Facebook gazetari Edi Oga.
Status që e komentojnë shumë syresh që ndajnë të njëjtin hall.
Gazeta “Si” ka kontaktuar disa mësues për të kuptuar situatën një vit pas marrjes së vendimit për dorëzimin e librave në përdorim të nxënësve nga klasa e parë në të katërtën, por ata shumë të stresuar nuk kanë dashur të prononcohen.
Fshirja e librave është kthyer në hall aq të madh, sa prindërit kanë shkuar këtë ditë pushimi me fëmijët nga Liqeni, i kanë lënë ata tek lodrat e janë ulur të fshijnë librat.
“Këta libra po i fshij, por fëmijës tim do t’ia blej të rinj në shtator. S’mund të mësojë me këta libra. Nuk është cilësia e mirë që të durojnë disa breza. Bëhet edhe jashtë, por s’është kjo cilësi librash”, thotë nëna në foton më poshtë, e cila po fshin një prej librave me të cilin ka mësuar fëmija gjatë këtij viti shkollor.
Por, Loreta Berhami e Botimeve “Pegi” thotë për Gazetën “Si” se “në dy apo tre biseda informale me stafin, është ngritur çështja që mësuesit ishin relativisht të stresuar nga përgjegjësia e re që kishin dhe kontrolli relativisht i vogël. Pasi nxënësit punojnë me librat edhe në mënyrë autonome dhe sado t’i thuash një 7 apo 8-vjeçari që të mos shkruajë në libër me stilolaps, apo të mos e shtrëngojë dorën pas lapsit, përsëri nuk ke asnjë garanci që kjo gjë do të ndodhë gjithmonë.”
Sipas Berhamit, librat nuk janë menduar për t’u trashëguar pasi janë paraqitur në konkurs dhe janë botuar përpara se ideja e kësaj iniciative të përmendej, qoftë edhe thjesht si propozim.
“Nëpër botë ka shumë iniciativa të ngjashme, por po flasim për libra shumë të kushtueshëm, tipikisht universitarë ose të shkollave të mesme. Edhe kur janë për më të vegjëlit, janë libra me letër shumë të trashë, me lidhje speciale dhe të konceptuar ndryshe: me shumë teori, paraqitje idesh dhe ilustrime grafike. Ndërsa pjesa e interaksionit midis dijes dhe nxënësit, pjesa e ushtrimeve dhe e krijimtarisë, lihet për fletore ose libërtha pune, të cilët shiten më vete dhe blihen çdo vit”, sqaron Berhami nga “Pegi”. “Pra, këta janë libra që, për standardin shqiptar, do të kushtonin 2000 apo 3000 lekë të reja (nëpër botë mund të kushtojnë 100-200 dollarë/euro) dhe kanë një stil pothuajse “enciklopedik”… janë me shumë faqe, përmbajnë njohuri të thelluara dhe kane disa nivele nxënieje”, shprehet Berhami.
Por ka edhe prindër që e kanë gjetur një zgjidhje. E kanë parashikuar gjobën në avancë në marrëveshje me mësuesen e klasës.
Bardha Qokaj është nëna e Abielës e cila studion në shkollën “Vasil Shanto” e që këtë vit përfundon klasën e dytë të ciklit fillor.
Tek e pyes se si po ecni me fushatën e fshirjes së librave, ajo më përgjigjet se nuk janë bërë pjesë e kësaj “fushate”.
“Nuk kemi ndërmend ta stresojmë vajzën. Unë jam edhe në bordin e prindërve të klasës dhe ne që në fillim të vitit bëmë një marrëveshje si prindër me shkrim me mësuesen se do t’i paguajmë librat. Sado ta edukosh fëmijën dhe të jetë i kujdesshëm, një fëmijë 7-8 vjeç nuk mund të stresohet duke i qëndruar si çekan mbi kokë të shkruajë lehtë me laps në libër sepse i duhet ta dorëzojë”, më thotë Qokaj.
Nga llogaria asaj i rezulton se librat që duhet të dorëzonte, kushtojnë 1700 lekë.
“Librat janë dizajnuar për t’u shkruar mbi to. Cilësia lë për të dëshiruar. Libri i matematikës është bërë copë prej kohësh, si mund t’i kalojë një fëmije tjetër?”, thotë Bardha Qokaj.
Vetëm pak ditë përpara nisjes së vitit të ri shkollor, Ministria e Arsimit do të bënte të ditur një vit më parë se librat do të jepen në përdorim.
Nga ajo skemë e re, e cila do të rezultonte me një kosto prej 610 milionë lekësh, përfituan libra në përdorim, pa pagesë, 190 mijë nxënës, nga 400 mijë që ndjekin arsimin 9-vjeçar.
Latif Ajrullai, Kryetar i Shoqatës së Botuesve të Librit Shkollor (SHBLSH), do të shprehej në të kohë se nisma është pozitive, por ishte një nismë surprizë edhe për botuesit. “Qasja ndaj procesit nuk duhet të jetë euforike, nxënësi duhet të ndihet komod në përdorimin e librit dhe të mos krijohet asnjëherë ideja se, duhet të tregohet kujdes i veçantë, meqë libri do të dorëzohet. Ne si botues në mënyrë zyrtare e kemi kuptuar se këtë vit librat do të jenë në përdorim, pasi u bë përzgjedhja nga shkollat, disa javë para se të fillonte viti shkollor. Do të kishte qenë e udhës që Ministria të na caktonte një takim bashkëbisedimi për mënyrën e organizimit dhe problemet që mund të lindnin, por kjo nuk ndodhi. Nga kjo skemë botuesit mund të kenë probleme dhe me autorët për pagesën e honorarëve, që iu takon çdo vit, përderisa libri i tyre përdoret në shkollë (kontrata me autorët janë vetëm për një vit, ndërkohë që teksti do të përdoret për tri vite)”, do të shpjegonte Ajrullai.
Duke u nisur nga eksperiencat e vendeve të rajonit që aplikojnë aktualisht këtë skemë, në fund të vitit thuajse 70% e teksteve paguhen.
Kryeministri Rama dhe ministrja Nikolla nga Vlora një vit më parë gjatë një takimi me prindër dhe mësues u kërkuan nxënësve të mos dëmtojnë librat, pasi në fund të vitit duhet t’i dorëzojnë sërish. Në të kundërt, sipas vendimit që ka marrë Këshilli i Ministrave, familjet duhet të paguajnë tekstet.
“Librat do të merren falas e do duhet të kthehen përsëri në fund të vitit. Do duhet të mbahen me kujdes, me dashuri e të kthehen. Nuk është një shpikje e jona. Kemi marrë disa kritika apo qesëndi për këtë, por nuk është një shpikje e jona dhe nuk është vetëm një çështje materiale, por është edhe një mënyrë për të krijuar një raport të posaçëm me librin. Franca nuk është një vend i varfër”, do të thoshte kryeministri në atë kohë.
Vendimi do të sillte përplasje midis krahëve politikë, mazhorancës, e cila mbështeste idenë se nga projekti, 6 milionë dollarë të buxhetit do t’u kthehen qytetarëve. Nga ana tjetër, opozita akuzonte se ishte një mashtrim, pasi nëse librat zhgarraviten apo grisen, prindërit e nxënësve do të gjobiten.
Deputetja Vokshi ishte ajo që reagoi me anë të një statusi në “Facebook”:
“Nisma PD: “Librat falas !” tmerron Kryeministrin dhe ekipin e tij mafioz që shfrytëzon fëmijët e varfër, të cilët punojnë në landfille, fusha me kanabis e miniera kromi për të blerë tekstet dhe mjetet mësimore. Plot 74 vota kundër propozimit të PD mblodhi Rama sot!!! Plot 74 vota, asnjë për bé nuk rrodhi… të gjithë kundër teksteve falas për fëmijët nga klasa e parë deri në klasën e nëntë!!! Plot 74 vota të Ramës sot kundër një të drejte kushtetuese!! Plot 74 vota të Ramës kundër, që të bëjnë të kuptosh pse në Shqipëri ka ende raste të dhimbshme si i Ardit Gjoklajt…Ardit Gjoklaj, 17 vjeç punonte në turnin e tretë sëbashku me dhjetëra fëmijë të tjerë fare të mitur, të cilët shfrytëzoheshin çnjerëzisht në Ndërmarrjen e Partisë Socialiste “landfilli i vdekjes Sharrë!!!” Arditi punonte turni i tretë, sepse donte të blinte tekstet shkollore.
Arditi punonte turni i tretë, sepse nuk donte të rëndonte familjen e tij me këtë barrë, jo të vogël.
Punonte pa u lodhur, se donte të arsimohej, se kishte një ëndërr…ëndrrën që ja prenë në mes…
Kjo ëndërr sot, u pre edhe për shumë fëmijë të tjerë !”- do të shkruante deputetja Vokshi një vit më parë.
Nëse librat konsiderohen të papërdorshëm, prindi përpos stresit të fëmijës, të vetin, lodhjes dhe orëve të fshirjes, do të duhet të paguajë vlerën e librave edhe paratë për cilësinë e dobët të fshirjes së librave…
Në ditët e fundit të këtij viti shkollor fëmijë e prindër janë angazhuar në një fushatë me gomë në dorë për të fshirë tekstet që kishin në përdorim falas, por ende nuk e dinë nëse komisioni që do të ngrihet pranë shkollave respektive do t’i konsiderojë ato të përdorshme apo jo nga brezi i ardhshëm i fëmijëve. Nëse ato konsiderohen të papërdorshëm, prindi përpos stresit të fëmijës, të vetin, lodhjes dhe orëve të fshirjes, do të duhet të paguajë edhe vlerën e librave, edhe paratë për cilësinë e dobët të fshirjes së librave…
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
