Libra

“Të Pandashmet”… Simone De Beauvoir rrëfen jetën me Zazën e saj

“Të Pandashmet" një roman i botuar pas vdekjes së shkrimtares dhe feministes së madhe franceze që u largua më 14 prill 1986, tregon lidhjen e një jete me Zazën. Libri vjen 76 vjet pasi është shkruar.

Ishte 9 vjeç, me fund të gjatë dhe me një bluzë të kopsitur deri në qafë. Rrëfyesja, Sylvie, ditën e parë sheh në tryezën pranë saj atë vajzë të vogël me sy të errët dhe të ndritshëm që arrin në klasë paraprirë nga reputacioni i një të mbijetuare, sepse si fëmijë ajo ishte djegur rëndë dhe mbante mbi vete traumën e kofshës së djathtë, e cila me elokuencën e saj të shpejtë dhe precize pyet: “A jeni e para në klasë?”. Për Sylvie është miqësi dashurore në shikim të parë: “Të gjithë fëmijët më mërzitën, ajo jo, ajo kishte personalitet, një dhuratë të marrë nga qielli dhe e aftë të më mbushte me mrekulli”. Nga këtu lind “Le Inseparabili”, historia e dy vajzave të vogla, të rrënjosura thellë në shpirtin e atyre që e shkruan dhe në shoqërinë që e pa atë të lulëzonte dhe historia e tyre më pas do të tregohet nga Sylvie / Simone de Beauvoir në një roman xhevahirësh të sapobotuar, 76 vjet pasi është shkruar, në Itali botuar nga “Ponte alle Grazie”.

Ai tregon për një miqësi të magjepsur, si ajo e bestsellerit botëror “Mikja Gjeniale" nga Elena Ferrante, dhe nëse libri ndodh të jetë në duart e një ndikuesi të ri të Tik Tok, kushedi, mund të shpalosë një fenomen minishoqëror për një punë delikate në shtjellimin e dhimbshëm të identitetit në kohën e adoleshencës. Ato janë skena nga provinca franceze e rangut të lartë dhe e mbytur e fillimit të viteve 1900 që krijojnë fëmijërinë e Simone de Beauvoir dhe shoqes së saj Zaza, e cila më vonë vdiq shumë e re.

Grua nuk lind, bëhesh

“Sa herë që e krahasoja veten me Zazën, mërzitesha me karakterin tim. Ishte ajo që më bëri të braktis karakterin tim si një fëmijë i mençur, ajo më mësoi pavarësinë dhe mosrespektimin. Nuk mund ta imagjinoj një fëmijëri në të cilën Zaza nuk ekzistonte. Së bashku kishim luftuar kundër fatit me baltë që na priste te porta, dhe për një kohë të gjatë mendova se e kisha paguar lirinë me vdekjen e saj”.

Dhe pikërisht atje, në verërat e lumtura të rinisë, nevoja rrënjësore për liri dhe të gjitha njohuritë ka lindur gruaja që do të bëhej një nga shkrimtaret shekullit, një flamur i kulturës franceze, nimfës egjiptiane të një grupi të fuqisë letrare nga Jean-Paul Sartre te Maurice Merleau-Ponty. Një eksploruese 360 gradë, Simone e re ndan me Sartre një model të një çifti të çuditshëm për kohën, në modë, i parespektueshëm, por gjithmonë korrekte ndaj betejave.

Një shpirt inovativ nën kostume të ashpra

Sigurisht e mençur dhe studiuese, Simone fshehu një shpirt inovativ nën kostumet e ashpra të një guvernanteje, dëshirën për të “çliruar veten nga mitet, për të hapur vështrime të së vërtetës”, siç tha vajza e saj e adoptuar Sylvie Le Bon de Beauvoir në një intervistë me Anaïs Ginori. Libri i Simone “Seksi i dytë”, botuar nga Gallimard në 1949 është një moment historik dhe jo vetëm për frazën e famshme “Grua nuk lind, bëhesh”, por sepse siç shkroi eseistja dhe feministja Annamaria Tagliavini “De Beauvoir është e  para që analizon sistematikisht dhe bindshëm arsyet dhe mjetet për ndërtimin e inferioritetit femëror në shoqëri dhe për të pohuar ekzistencën e një subjekti femër”. Shumë gjëra kanë ndryshuar që nga ajo kohë, por letrat mbeten të hapura.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë