.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Sulmi i parë fatal në një anije tregtare në Detin e Kuq që kur rebelët Houthi të mbështetur nga Irani filluan të shënjestrojnë anijet në fund të vitit të kaluar, ka nxjerrë në pah sfidën e madhe të rivendosjes së kalimit të sigurt përgjatë një prej rrugëve tregtare më të rëndësishme në botë.
Të paktën tre anëtarë të ekuipazhit u vranë dhe katër të tjerë u plagosën në sulmin të mërkurën(6 mars) në M/V True Confidence, një transportues me shumicë në pronësi të Liberisë, një nga anijet që transporton ngarkesa të thata si grurë dhe mineral hekuri.
Sulmi vdekjeprurës shënon një përshkallëzim të rëndësishëm të sulmeve të Houthi-ve ndaj anijeve në Detin e Kuq dhe vjen pavarësisht nga një koalicion detar i udhëhequr nga SHBA për të mbrojtur rrugën ujore vendimtare. Ai gjithashtu pason një sulm në fund të muajit të kaluar që fundosi një anije mallrash e cila tani po shkarkon pleh në oqean.
Më pak anije duket se po kalojnë tranzit nëpër Detin e Kuq dhe ngjitur me Kanalin e Suezit pas sulmit të fundit, sipas kompanisë analitike të rreziqeve detare Windward. Tranzitet tashmë kanë rënë ndjeshëm që nga dhjetori kur transportuesit filluan të shmangnin zonën dhe të ndryshonin rrugëtimin e anijeve rreth skajit jugor të Afrikës.
Sa më gjatë të vazhdojë ndërprerja dhe sa më shumë anije të devijohen, aq më të mëdha janë vonesat në dërgimin e mallrave dhe karburantit, gjë që rrezikon të rrisë çmimet.
Sipas Windward, numri i transportuesve me shumicë që ankorohen jashtë porteve në veri dhe jug të Kanalit të Suezit u rrit me 225% të mërkurën krahasuar me një ditë më parë.
CEO i Windward, Ami Daniel pret që sulmi të çojë në një numër edhe më të madh transportuesish me shumicë që shmangin Kanalin, përmes të cilit kalon 10-15% e tregtisë botërore dhe 30% e tregtisë së kontejnerëve.
Sipas zyrtarëve amerikanë dhe të tjerë perëndimorë, Houthi-t kanë nisur më shumë se 45 sulme me raketa dhe me dronë kundër anijeve tregtare, si dhe detare të SHBA-së dhe aleatëve që operojnë në Detin e Kuq.
Shumica e tyre janë kapur duke e bërë sulmin e së mërkurës edhe më tronditës, gjë që mund të bëjë që kompanitë e transportit detar që ende kalojnë tranzit në rrugë ujore të mendojnë përsëri.
"Një vijë e kuqe mund të jetë kaluar tani me viktimat," tha Peter Sand, kryeanalist në Xeneta, një kompani analitike e anijeve me bazë në Norvegji.
Vetëm 30% e kapacitetit të zakonshëm të transportit - duke përfshirë anijet me kontejnerë, transportues me shumicë, transportues makinash dhe cisterna që transportojnë naftë dhe gaz natyror të lëngshëm - ende kalon nëpër Detin e Kuq dhe Kanalin e Suezit, sipas Sand.
"Unë pres që sulmi vdekjeprurës do ta dërgojë situatën në një nivel të ri," tha ai për CNN. “Janë kryesisht cisternat e naftës që janë ende në tranzit dhe (ata janë) ato që ne tani duhet të presim të tërhiqen gjithashtu në një numër më të madh.”
Së paku, sulmi e bën të qartë se mund të kalojnë shumë muaj përpara se kriza të zgjidhet.
Kjo do të thotë që kompanitë kryesore të transportit me kontejnerë - përfshirë Maersk, MSC dhe Hapag Lloyd - do të vazhdojnë të dërgojnë anijet e tyre në rrugën shumë më të gjatë dhe më të kushtueshme rreth Afrikës, duke mbajtur të larta kostot për transportin e mallrave.
Kërcënimi që paraqet kriza rajonale për ekonominë u theksua nga presidentja e Bankës Qendrore Evropiane, Christine Lagarde të enjten.
“Rreziqet e larta për inflacionin përfshijnë tensionet e rritura gjeopolitike, veçanërisht në Lindjen e Mesme, të cilat mund të rrisin çmimet e energjisë dhe kostot e mallrave në afatin e afërt dhe të prishin tregtinë globale,” tha ajo.
Kostot e transportit me kontejnerë përgjatë disa prej rrugëve tregtare më të ngarkuara në botë mbeten më shumë se dyfishi i asaj që ishin në dhjetor, sipas të dhënave nga konsulenca e transportit me qendër në Londër, Drewry.
Mund të bëhet më e vështirë të punësosh detarë pas sulmit, tha Cotton për CNN, edhe pse paga bazë për shumë prej atyre që punojnë në Detin e Kuq dhe Gjirin e Adenit në juglindje të tij tashmë është dyfishuar pas marrëveshjeve të fundit të bisedimeve.
David Ashmore, një avokat punësimi në firmën ligjore globale Reed Smith, i bëri jehonë kësaj pikëpamjeje. “Në një botë që përballet me mungesën e fuqisë punëtore detare, këto shqetësime të sigurisë shtojnë një shtresë tjetër kompleksiteti në një detyrë tashmë sfiduese,” tha ai.
“Ata janë në vijën e parë… Ne gjithmonë kemi ndjerë se do të ishte vetëm çështje kohe para se sulmet e Houthi-ve të arrinin në këtë përfundim.”
Burimi: CNN Business/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
