Ekonomi

Si mësoi ekonomia botërore të përqafonte kaosin

Lufta, normat e larta të interesit dhe grindjet financiare ende nuk e kanë ulur rritjen ekonomike

Nga Gazeta ‘Si’- Bankat kryesore kanë ndërmarrë një politikë monetare shtrënguese për të shtypur inflacionin. Shqetësimet për sistemin financiar, nga tregjet e bonove te pronat komerciale e deri te shëndeti i bankave, janë gjithmonë të pranishme. Rreth 4 miliardë njerëz do të shkojnë në qendrat e votimit këtë vit, me pasoja të paparashikueshme. Bota është ‘në zjarr’, me konflikte nga Ukraina në Izrael deri në Detin e Kuq.

Luftërat e tjera nuk duken të largëta. Nuk është çudi që analistët flasin për "polikrizë", "peizazhe ferri" dhe një "çrregullim të botës së re".

E megjithatë, të paktën për momentin, ekonomia botërore po qesh përballë këtyre frikrave. Në fillim të vitit 2023, pothuajse të gjithë ekonomistët menduan se atë vit do të pritej një recesion global. Në vend të kësaj, pbb-ja globale u rrit me rreth 3%. Shenjat e hershme sugjerojnë se progresi po vazhdon me të njëjtin ritëm këtë vit.

Të dhënat nga Goldman Sachs, një bankë, tregojnë se aktiviteti ekonomik global është po aq i gjallë sa ishte në vitin 2019. Një matje e pbb-së javore e prodhuar nga OECD(Organizata për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik), një klub i vendeve kryesisht të pasura, gjen rezultate të ngjashme. Një masë e aktivitetit global të prodhuar nga anketat e menaxherëve të blerjeve tregon për një rritje të fortë në të gjithë botën.

Tregjet e punës janë edhe më të forta. Shkalla e papunësisë në të gjithë OECD-në mbetet lehtësisht nën 5%. Tregjet e shëndetshme të punës po nxisin financat e familjes, të cilat janë goditur nga inflacioni. Të ardhurat reale të disponueshme të familjeve në të gjithë G7 u tkurrën me 4% në 2022, por tani po rriten përsëri.

Vërtetë, disa vende po ecin më pak mirë. Shifrat e rritjes kineze vazhdojnë të zhgënjejnë. Disa nga ata që vijnë nga Evropa janë shqetësuese. Gjermania, duke u përballur me pasojat nga çmimet e larta të energjisë dhe konkurrenca në industrinë e saj të famshme të makinave nga eksportet kineze të automjeteve elektrike, mund të jetë në recesion. Por ka edhe shfaqje më të forta.

Deri më tani nuk duket se ka shumë prova se problemet në Detin e Kuq po e prishin ekonominë. Të dhënat sugjerojnë se prodhuesit po përballen me kohë më të gjata të dorëzimit. Kjo është në përputhje me anijet që ndryshojnë rrugëtimin rreth Kepit të Shpresës së Mirë , gjë që rrit gjatësinë e një udhëtimi midis Shangait dhe Roterdamit në 14.000 milje, nga 11.000. Megjithatë, pothuajse në të gjitha ekonomitë kostot e transportit janë një pjesë e vogël e çmimit të përgjithshëm të një malli.

Pse ekonomia globale është kaq e pavëmendshme ndaj çrregullimit të ri botëror? Normat e larta të interesit kanë arritur të ulin inflacionin nga një kulm prej më shumë se 10% në të gjithë botën e pasur në rreth 6%. Kjo jo vetëm që rrit fuqinë blerëse të familjeve; ua ngre edhe shpirtin.

Në të vërtetë, duke arritur një nivel më të ulët historik në vitin 2022, besimi i konsumatorëve në botën e pasur është rritur ndjeshëm. Kostot më të larta të huamarrjes janë zbutur nga fakti se shumë borxhe të familjeve dhe të korporatave janë me norma interesi fikse.

Burimi: The Economist/Përshtati Gazeta Si


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë