Rasti i çuditshëm i vdekjes së Edgar Allan Poe, SHBA rihap misterin

Nga Gazeta Si - Një nga misteret më shqetësuese të Edgar Allan Poe përfshin historinë e vdekjes së tij, e cila tani po hetohet në një libër të ri që lë shumë pyetje të hapura. A e vrau mashtrimi elektoral shkrimtarin amerikan Edgar Allan Poe? Më 7 tetor 1849, Poe vdiq në një spital në Baltimorë pasi një i huaj e gjeti atë “në telashe të mëdha” jashtë një qendre votimi gjatë zgjedhjeve disa ditë më parë. Autori dyzetvjeçar i librave “Vrasjet në Rue Morgue” dhe “Rënia e Shtëpisë së Usher” ishte zhdukur për gati një javë.

Simptomat e tij të shtratit të vdekjes - ethet dhe iluzionet - ishin aq të paqarta saqë ato lindën dhjetëra teori, duke përfshirë helmimin, alkoolizmin, tërbimin, sifilizin, vetëvrasjen dhe vrasjen. Tashmë në SHBA, siç rrëfen “Washington Post”, po rihapet rasti i vdekjes së njeriut që konsiderohet si nismëtar i historisë detektive, letërsisë horror dhe trillimit psikologjik.

Edgar Allan Poe: Misteri i vdekjes rihapet në SHBA

Një reporter nga Ohio ka kryer një hetim të plotë mbi vdekjen: Në librin e tij të ri, “A Mystery of Mysteries: The Death and Life of Edgar Allan Poe”, Mark Dawidziak argumenton se provat tregojnë për tuberkulozin, një sëmundje që ka qenë gjithmonë e lidhur me gjenialitetin artistik. Por sipas tij ka një bashkëkomplotues: një mister që lidhet me mashtrimin zgjedhor, i cili ndoshta do ta kishte vrarë aksidentalisht. Dawidziak beson se Poe nuk mori kujdesin e duhur mjekësor sepse ai ishte “i bllokuar” në një skemë të manipulimit të votave që përfshinte zgjedhjen e dikujt nga rruga, duke përfshirë mbylljen dhe ndoshta drogimin e tij, dhe pastaj për ta marrë për të votuar përsëri dhe përsëri.

Më 3 tetor 1849, një kalimtar i Baltimorit zbuloi një Poe gjysmë të ndërgjegjshëm dhe paralajmëroi një nga miqtë e shkrimtarit se ai ishte në gjendje të keqe përpara tavernës Gunner’s Hall. Ndryshe nga legjenda, Poe nuk u gjet në një kanal kullues dhe nuk vdiq në një stol parku ose në rrugë. Poe ishte i çrregullt dhe kishte veshur rroba të vjetra e të gjera që nuk ishin të tijat.

Një komplot i lidhur me mashtrimin zgjedhor

Rrobat e Poe duket të jenë një e dhënë e rëndësishme, sipas Mark Dawidziak. Ai u shfaq në ditën e zgjedhjeve dhe taverna në të cilën u gjet shërbeu si një vend votimi për qytetarët e Maryland për të zgjedhur përfaqësuesit për Kongresin. Ky është thelbi i teorisë se Poe ishte “i mbyllur”.

Rreth kohës së zgjedhjeve, “kriminelët dilnin në rrugë, gjenin dikë të pambrojtur dhe të varfër, i goditnin në kokë, i mbyllnin në një dhomë dhe i ushqenin me alkool dhe ndoshta opium derisa të vinte koha për të votuar”, tha Enrica Jang, drejtore e Shtëpisë dhe Muzeut të Edgar Allan Poe në Baltimore. Rrëmbyesit mund të kenë ndryshuar pamjen e burrit gjatë ditës, në mënyrë që të mashtrojnë nëpunësit zgjedhorë që ta bëjnë personin të votojë disa herë.

Alkoolizmi dhe tuberkulozi: një libër i ri dhe një hetim

Në atë kohë, Maryland nuk kishte një sistem regjistrimi të votuesve. Shumë burra lejoheshin të votonin nëse një zyrtar zgjedhor ose një banor lokal i njihte ata, tha Jon Grinspan, kurator i historisë politike në Institutin Smithsonian. Gjithçka që duhej të bënin ishte të paraqisnin fletëvotimet e para-printuara të partisë – të botuara në gazeta dhe të shpërndara nga mbështetësit – duke renditur kandidatët që ata mbështesnin (votimet e fshehta që i lejonin votuesit të zgjidhnin kandidatë individualë u bënë të zakonshme vetëm pas Luftës Civile).

“Kishte goxha votime të paligjshme, shpesh në qendrat e trazuara të votimit në mjedise si qytetet e mëdha ose kufiri”, tha Grinspan. Dawidziak dyshon se Poe kishte pirë gjatë ditëve që u gjet pa ndjenja. Është e vërtetë se ai kishte luftuar për një kohë të gjatë me alkoolin, tha Dawidziak, duke e bërë alkoolizmin një “bashkëpunëtor kryesor” në vdekjen e Poe-s, pasi kjo ndikoi në shëndetin e tij. Por Poe kishte bërë një zotim për maturi pak para se të zhdukej. Ka më shumë gjasa, sipas Dawidziak, që Poe ishte i sëmurë dhe u përkeqësua gjatë javës që u zhduk para se të vdiste.

“Ishte një fillim tetori i ftohtë dhe i lagësht në Baltimore. Nëse do të kishte diçka që nuk shkonte fizikisht me Poe-n, të qenit i mbyllur, i mbajtur në kushte të ftohta e spartane, mund të kishte qenë katastrofike për organizmin e tij,” tha Dawidziak. “Nëse kësaj i shtohet dhe alkooli, efektet do të ishin shkatërruese”.

Ndërsa mashtrimi elektoral mund të ketë kontribuar në vdekjen e Poe, ai nuk është shkaku kryesor i vdekjes. Dawidziak u përpoq të mësonte më shumë duke intervistuar rreth dyzet studiues, mjekë dhe ekspertë të tjerë të Poe-s. Ai nuk mund të thotë me siguri se çfarë ka ndodhur, por ai beson se disa teori mbizotëruese nuk kanë gjasa. /La Repubblica/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.