Mjedis

Plastika po shkatërron tokën, ajrin, ushqimet

Materialet plastike nuk janë thjesht një problem në supermarkete. Plastika përdoret edhe për ferma por tani fermerët po përpiqen ta heqin atë duke parë alternativa të tjera që janë më miqësore me mjedisin.

Fjala "plastikë" ka filluar të ketë një tjetër impakt te njerëzit. Tani jemi ndërgjegjësuar se plastika është e dëmshme dhe në shumë vende të botës njerëzit po refuzojnë të përdorin gota plastike apo që ushqimet e tyre të mbështillen me plastikë. Kur shikoni domatet e mbështjella me plastikë në një raft supermarketi, ajo që mund të mos arrini ta shihni është plastika që u përdor për të prodhuar ushqimin në radhë të parë. Po sikur problemi plastik të jetë shumë më i madh se ajo që ne shohim?

Plastika është e kudogjendur në ferma. Përdoret për të mbështjellur silazhin, për të mbuluar të lashtat, në tubat për ujitje dhe për të transportuar ushqimin dhe plehërat.

Kontribuesi më i madh në këtë problem, që përbën mbi 40% të tregut të përgjithshëm agro-plastik, janë fletët plastike që janë përhapur në tokë për të shërbyer si një mbështjellëse plastike. Ata shtypin rritjen e barërave të këqija, rrisin marrjen e plehrave, rregullojnë temperaturën dhe lagështinë dhe mbrojnë bimët dhe tokën nga moti i keq. Studiuesit vlerësojnë se mbeshtjellësja plastike rrit rendimentet e të korrave për një të tretën. Risia erdhi si një përfitim bujqësor kur u prezantua për herë të parë në vitet 1950 dhe në vitin 2019 përdorimi global i plastikës në ferma arriti 6.7 milion ton - gati 2% të të gjithë plastikës së prodhuar çdo vit. Përdorimi i plastikës për të rritur të mbjellurat madje ka terminologjinë e vet: plastikulturë.

Por përdorimi i gjerë i mbështjellësve plastikë paraqet një problem. Plastika e përdorur në ferma është zakonisht e vështirë dhe e shtrenjtë për tu ricikluar sepse bëhet e ndotur me tokë, pesticide dhe pleh. Këto ndotës mund të arrijnë deri në 50% të peshës totale të materialit të mbledhur për riciklim, duke e bërë procesin të kushtueshëm dhe joefikas. Nëse plastika nuk mund të riciklohet, mundësitë e vetme për ta hequr atë janë ta digjni ose ta fusni në tokë.

Marcus Flury, një profesor i shkencës së tokës në Universitetin Shtetëror të Uashingtonit, thotë se është i shqetësuar për efektin që kjo mbështjellëse plastike ka në mjedis. Për të gjitha përfitimet që sjell, ajo gjithashtu ndryshon tokën në mënyra të dëmshme. Hulumtimet kanë treguar që sa më i hollë të jetë filmi, aq më e vështirë është të hiqet pa lënë mikroplastikë në tokë, ku ato mund të qëndrojnë për dekada. Mikroplastikat mund të ndikojnë negativisht në cilësinë e tokës dhe mund të dëmtojnë mikrobet dhe organizmat e vockël që jetojnë në tokë.

Studiuesit nuk i kuptojnë plotësisht efektet negative afatgjata që ka kjo plastikë në tokë dhe, për pasojë, në ushqimin që hamë. Studimet kanë filluar të tregojnë se mikroplastikat po bëjnë rrugën e tyre në zinxhirin ushqimor të njeriut dhe në trupin tonë, por saktësisht se nga vijnë ato plastika dhe se si ato ndikojnë në shëndetin tonë është akoma për t'u përcaktuar.

Shumë ekspertë janë në kërkim të zgjedhjes më të mirë për tokën dhe cdo gjë që rritet në tokë. Para shumë dekadash fermerët në Japoni kanë përdorur mbështjellësë prej letre. Në vend që të heqin çdo fidan nga letra e tij përkatëse për tu mbjellë në fushë, enët prej letre janë rregulluar në një zinxhir dhe ushqehen përmes një makinerie që transplanton atë zinxhir në tokë, duke i kthyer orët e punës në minuta të thjeshta. Praktika, e cila nuk është vetëm me kohë efikase, por edhe më eko-miqësore më në fund po miratohet diku tjetër. Një kompani e quajtur Small Farm works importon sistemin në Wisconsin në SH.B.A.

Derisa zëvendësimet e riciklueshme janë në dispozicion të përdoren gjerësisht, riciklimi i çdo plastike të përdorur ka të ngjarë të jetë alternativa më pak e dëmshme.

Djegia e plastikës është ende një praktikë mjaft e zakonshme në fermat në të gjithë globin, pavarësisht se lëshon ndotës të dëmshëm, të njohur si dioksina, në ajër.

Burimi:BBC\Përktheu:Gazeta “Si”


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë