.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Vladimir Putin ishte i paqartë në fund të vitit të kaluar pasi Gazprom raportoi shitje rekord në Kinë, duke i thënë shefit ekzekutiv dhe aleatit të vjetër Alexei Miller: "Kjo është e mrekullueshme, ju përgëzoj për rezultatet e punës suaj".
Por lavdërimet e presidentit rus, të trumbetuara me krenari në mediat shtetërore, përgënjeshtrojnë krizën që po shpaloset në një kompani që po lufton me humbjen e tregut të saj më të madh. Europa i ka sfiduar pritshmëritë duke thyer varësinë e saj ndaj gazit rus dhe monopoli shtetëror i gazit është bërë një nga viktimat më të mëdha të korporatave të luftës.
“Gazprom e kupton se nuk do të ketë më kurrë një copë byreku aq të madh sa Europa, dhe thjesht duhet ta pranojë këtë”, tha Marcel Salikhov, kreu i Institutit për Energjinë dhe Financat.
"E vetmja rrugë përpara tani është të kërkojmë burime relativisht më të vogla të të ardhurave dhe t'i zhvillojmë ato gradualisht, duke mbledhur thërrime."
Në një intervistë me kanalin televiziv shtetëror Rossiya 1 të dielën, Putin pranoi se Rusia më parë kishte përfituar më shumë nga eksporti i energjisë, por mohoi se humbja e biznesit po shkaktonte probleme.
“Ndoshta ishte më argëtuese më parë, por nga ana tjetër, sa më pak të varemi nga energjia, aq më mirë, sepse pjesa joenergjetike e ekonomisë sonë po rritet,” tha ai. Ndërsa Moska vendosi në fillim të luftës të shkurtojë furnizimet me gaz në Europë, një lëvizje që fillimisht rriti çmimet mjaftueshëm për të kompensuar rënien e eksporteve, efekti ishte jetëshkurtër.
Fitimet para taksave arritën një rekord prej 4.5 trilion rubla (49.7 miliardë dollarë) në gjashtë muajt e parë të 2022, por ranë 40 për qind në 2.7 trilion rubla një vit më vonë, ndërsa fitimet neto ranë nga pothuajse 1 trilion rubla në 255 miliardë rubla.
Studiuesit në Akademinë Ruse të Shkencave të kontrolluara nga shteti kanë parashikuar madje se rezultatet e vitit 2023 të kompanisë do të tregojnë se ajo ka pushuar së qeni fitimprurëse dhe se humbjet neto mund të godasin deri në vitin 2025.
BE-ja është dëshmuar më e aftë në burimin e gazit alternativ sesa shumë menduan të ishte e mundur – pjesa e Rusisë në importet e gazit të bllokut ra nga më shumë se 40 për qind në 2021 në 8 për qind vitin e kaluar, sipas të dhënave të BE-së – ndërsa çmimet kanë rënë nga kulmi i tyre në ditët e para të luftës.
BE-ja synon të eliminojë të gjitha importet e lëndëve djegëse fosile ruse deri në vitin 2027.
Të dielën, Putin tha se Rusia ishte përballur mirë pasi Europa ndaloi blerjen e gazit të saj, “duke eksploruar rrugë alternative dhe duke u fokusuar në përpjekjet e veta për gazifikimin”.
Por në realitet këto nuk janë një zëvendësim për biznesin e eksportit të BE-së. Me biznesin e tij kryesor të eksportit në prishje, Gazprom ka kërkuar të gjejë blerës të rinj, por marrëveshjet e tij në Azinë qendrore dhe rritja e vogël e furnizimit me Kinën dhe Turqinë do të kompensojnë vetëm 5 deri në 10 për qind të tregut të humbur evropian, sipas Salikhov.
Arritja e çdo ndryshimi thelbësor në këtë skenar do të kërkojë investime të mëdha në tubacionet dhe infrastrukturën tjetër për t'i shërbyer tregjeve të reja, si dhe përfshirjen e partnerëve të jashtëm që janë më pak të nxituar për t'u angazhuar.
Kur filloi pushtimi, Gazprom dukej se ishte në një pozitë shumë më të mirë se eksportuesit e tjerë të energjisë ruse duke pasur parasysh se gazi i vendit, ndryshe nga nafta e tij, nuk ishte nën asnjë sanksion perëndimor. Por perspektivat ndryshuan në shtator 2022 kur shpërthimet nënujore shpërthyen tubacionet e gazit Nord Stream që kishin bartur 40 për qind të eksporteve të gazit të Rusisë në Europë, duke reduktuar në mënyrë drastike aftësinë e Moskës për të përdorur karburantin si levë.
Moska dhe perëndimi kanë akuzuar njëri-tjetrin për sabotim. Gazprom nuk iu përgjigj një kërkese për koment. Tregu rus, i cili ka zënë gjithmonë një pjesë shumë më të madhe të prodhimit të kompanisë sesa Europa, e ka ndihmuar atë të qëndrojë në këmbë, por me gazin e shitur me një çmim shumë më të ulët brenda vendit, shitjet lokale nuk mund të kompensojnë kolapsin e tregut të BE-së.
"Pas fillimit të luftës, Gazprom intensifikoi përpjekjet e tij për të siguruar konkurrencë të ndershme në tregun rus me heqjen e kufizimeve të çmimeve të brendshme," tha Irina Mironova, një pedagoge në Universitetin Europian në Shën Petersburg, e cila më parë ka punuar si analiste në Gazprom. Kritikët kanë sugjeruar prej kohësh se Putini e ka përdorur grupin për të kanalizuar fitimet tek bashkëpunëtorët e tij – megjithëse tema mbetet tabu në Rusi.
“Modeli i Gazprom, i cili konsistonte në gjenerimin e fitimeve të tepërta në Europë dhe më pas shpërndarjen e tyre ndërmjet kontraktorëve afër Putinit. . . nuk ekziston më”, tha Vladimir Milov, një ish-zëvendës ministër i Energjisë, i cili ishte arkitekti i reformave të Gazprom në fillim të viteve 2000 dhe që më vonë u bë një bashkëpunëtor i figurës opozitare Alexei Navalny, i cili vdiq të premten.
Përfituesi kryesor i fitimeve të Gazprom tani është shteti rus, i cili menjëherë pas pushtimit vendosi një taksë mujore shtesë prej 50 miliardë rubla për kompaninë deri në vitin 2025.
Ndërtimi i gazsjellësit do të jetë gjithashtu i ndryshëm nga projektet e tjera të Gazprom-it, pasi me shumë mundësi do të financohet nga buxheti i shtetit – i cili historikisht ka gëzuar kontribute bujare nga kompania e gazit – dhe jo nga fitimet e tepërta të Gazprom.
Ndërkohë, ndërsa eksportet rus të gazit natyror të lëngshëm po rriten gradualisht, ato mbeten një pjesë e dërgesave të gazsjellësit të paraluftës.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
