.png)
Keni dëgjuar ndonjëherë njerëz që thonë se të hash djath para gjumit të shkakton makthe?
Është ide e përhapur dhe më në fund është bërë një studim. A është e vërtetë?
Studiuesit anketuan 1.082 studentë të psikologjisë se si dieta e tyre ndikonte në gjum dhe në ëndrra. 40% treguan se ushqime specifike ndikonin në gjumin e tyre, 25% thanë se ushqime specifike i përkeqësojnë gjumin dhe 20% se i përmirëson gjumin.
Vetëm 5.5% besonin se ushqimi që hanin ndikonte në llojin e ëndrrave. Shumë prej tyre raportuan se ëmbëlsirat dhe bulmetrat i kanë përkeqësuar gjumin dhe kanë parë ëndrra të çuditshme kur i kanë konsumuar.
Have you heard people say eating cheese before bed ëill cause you to have vivid dreams or nightmares?
Në të kundërt, pjesëmarrësit raportuan se frutat, perimet dhe çajrat bimor çuan në gjumë më të mirë. Ky studim përdori vetë-raportimin, që do të thotë se rezultatet mbështeten tek pjesëmarrësit që kujtojnë dhe raportojnë me saktësi informacionin rreth gjumit dhe ëndrrave të tyre. Kjo mund të ketë ndikuar në rezultatet.
Është gjithashtu e mundur që pjesëmarrësit ishin tashmë të njohur me nocionin se djathi shkakton makthe, veçanërisht duke pasur parasysh se ata ishin studentë të psikologjisë, shumë prej të cilëve mund të kenë studiuar gjumin dhe ëndrrat.
Ky ndërgjegjësim mund t’i kishte bërë ata më të prirur të vërejnë ose të perceptojnë se gjumi i tyre është ndërprerë pasi kanë ngrënë bulmet. Me fjalë të tjera, ideja që djathi çon në makthe mund të ketë vepruar si një profeci vetë-përmbushëse dhe rezultatet mund të mbivlerësojnë gjasat aktuale të ëndrrave të çuditshme.
Megjithatë, këto gjetje tregojnë se disa njerëz perceptojnë një lidhje midis asaj që hanë dhe mënyrës se si ëndërrojnë.
Ndërsa nuk ka prova për të vërtetuar se djathi shkakton makthe, ka prova që shpjegojnë një lidhje.
Njerëzit janë krijesa ditore, që do të thotë se trupi ynë është i përgatitur për të fjetur natën dhe zgjuar gjatë ditës. Të hash djathë para gjumit do të thotë që ne po e sfidojmë trupin me ushqim në një kohë kur ai me të vërtetë nuk dëshiron të hajë.
Natën, sistemet tona fiziologjike nuk janë të përgatitura për të tretur ushqimin. Për shembull, duhet më shumë kohë që ushqimi të lëvizë nëpër traktin tonë tretës gjatë natës krahasuar me ditën.
Nëse hamë afër gjumit, trupi ynë duhet të përpunojë dhe tresë ushqimin ndërsa jemi duke fjetur. Kjo është paksa si të vrapojmë nëpër baltë – ne mund ta bëjmë atë, por është e ngadaltë dhe joefikase.
Djathi mund të jetë veçanërisht sfidues për t’u tretur gjatë natës për shkak të përqendrimeve të larta të yndyrës dhe proteinave, të cilat ngadalësojnë tretjen tonë.
Nëse trupi juaj është duke përpunuar dhe tretur ushqimin në vend që të përqendrojë të gjitha burimet e tij në gjumë, kjo mund të ndikojë në mbylljen e syve tuaj. Hulumtimet kanë treguar se ngrënia afër kohës së gjumit zvogëlon cilësinë e gjumit, veçanërisht kohën e kaluar në gjumin me lëvizje të shpejta të syve (REM), i cili është faza e gjumit që lidhet me ëndrrat e gjalla.
Njerëzit do ta kenë edhe më të vështirë tretjen e djathit gjatë natës nëse janë intolerantë ndaj laktozës, që mund të nënkuptojë se ata përjetojnë ndikime edhe më të mëdha në gjumin e tyre. Kjo pason atë që studiuesit kanadezë gjetën në studimin e tyre, me pjesëmarrësit intolerantë ndaj laktozës që raportuan cilësi më të dobët të gjumit dhe më shumë ankthe.
Është e rëndësishme të theksohet se mund të kemi ëndrra të gjalla ose ankthe çdo natë – ajo që mund të ndryshojë është nëse jemi të vetëdijshëm për ëndrrat dhe mund t’i kujtojmë ato kur zgjohemi.
Cilësia e dobët e gjumit shpesh nënkupton që zgjohemi më shumë gjatë natës. Nëse zgjohemi gjatë gjumit REM, hulumtimet tregojnë se kemi më shumë gjasa të raportojmë ëndrra të gjalla ose ankthe që mund të mos i mbajmë mend nëse nuk do të ishim zgjuar gjatë tyre.
Kjo është shumë e rëndësishme për pyetjen e djathit dhe maktheve. E thënë thjesht, ngrënia para gjumit ndikon në cilësinë e gjumit, kështu që ne kemi më shumë gjasa të zgjohemi gjatë maktheve tona dhe t’i kujtojmë ato.
Mos u frikësoni – nuk jam këtu për t’ju thënë që të hiqni dorë nga mbrëmjet tuaja të lezetshme. Por ajo që hamë para gjumit mund të bëjë një ndryshim të vërtetë në sa mirë flemë, kështu që koha ka rëndësi.
Udhëzimet e përgjithshme të higjienës së gjumit sugjerojnë shmangien e vakteve të paktën dy orë para gjumit. Pra, edhe nëse jeni duke ngrënë një vakt shumë të rëndë me djathë, ju keni një kohë para gjumit për të tretur vaktin dhe për të shkuar në një gjumë të këndshëm të qetë.
Djathi nuk është i vetmi produkt qumështi që mund të ndikojë në gjumin tonë. Shumica prej nesh kanë dëgjuar për përfitimet e pirjes së një gote qumësht të ngrohtë para gjumit.
Qumështi mund të tretet më lehtë se djathi. Në fakt, qumështi është një zgjedhje e mirë në mbrëmje, pasi përmban triptofan, një aminoacid që ndihmon në nxitjen e gjumit.
Megjithatë, ne ende nuk duam të sfidojmë trupin tonë me shumë bulmet para gjumit. Pjesëmarrësit në studimin kanadez raportuan makthe pas bulmetit dhe qumështi afër shtratit mund të ketë kontribuar në këtë.
Ndërsa është e mençur të largoheni nga ushqimi (veçanërisht djathi) në dy orë përpara se të fiken dritat, nuk ka nevojë të shmangni fare djathin. Shijoni atë pjatë me makarona ose djathë, thjesht jepini trupit tuaj kohë për t’u tretur përpara se të shkoni për të fjetur. Nëse keni dëshirë për djathë në orët e vona të natës, zgjidhni diçka të vogël. Gjumi juaj (dhe ëndrrat tuaja) do t’ju falënderojnë./TheConversation
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
