.png)
Nëse keni menduar ndonjëherë se çfarë lloje dhuratash kujtojnë dhe shijojnë më shumë fëmijët, hulumtimi i fundit ka disa përgjigje për këtë.
Lan Nguyen Chaplin, pedagoge dhe autore studimi i Universitetit të Çikagos, vendosi bazën për studimin kërkimor duke përshkruar ditëlindjen e 6 të djalit të saj.
Festa ishte e plotë me çdo gjë që duhet të përmbajë një festë duke filluar nga zbukurimet, efektet speciale, lojërat, ushqimi, muzika dhe gjithçka tjetër.
Pas festës, Chaplin e pyeti djalin e saj se cila ishte pjesa më e mirë e festës. Pa hezituar, ai tha: "Të gjitha dhuratat!" 'Star Wars Legos' e bënë atë më të lumtur se gjithçka.
Fakti është se fëmijët 6 vjeç marrin më shumë lumturi nga dhuratat materiale sesa nga përvojat e tyre. Chaplin dhe kolegët e saj zhvilluan katër studime me fëmijë dhe adoleshentë të moshave 3-17 për të mësuar në cilën moshë fëmijët fitojnë më shumë kënaqësi nga përvojat sesa nga dhuratat materiale ose të mirat.
Studimi i tyre, i botuar në "International Journal of Research", përdor një kornizë të zhvillimit të fëmijës për të kuptuar se si këto ndryshime lehtësohen nga rritja e njohjes, veçanërisht kujtesa e fëmijës dhe aftësia për të kuptuar gjendjet emocionale të të tjerëve.
Deri tani, hulumtimi mbi të mirat materiale dhe përvojave ka qenë i kufizuar për të rriturit.
Ky është gjithashtu studimi i parë për të shqyrtuar se si përvojat e fëmijëve lidhen me lumturinë.
Si u zhvilluan studimet?
Dy studimet e para ishin studime në terren, secili me midis 74 dhe 84 fëmijë të moshave 5-16 që ishin regjistruar në një shkollë të arteve marciale. Fëmijëve iu kërkua të zgjedhin nga një listë me 16 të mira materiale dhe 16 përvoja që mund të ofrohen si çmime në programin e tyre. Prindërve u është kërkuar gjithashtu të parashikojnë se cilat mallra ose përvoja do të zgjedhin fëmijët e tyre.
Në studimin e tretë, 56 fëmijë të moshave 3-12 vjeç morën pjesë në intervista të pastrukturuara, të hapura, të cilat kërkonin të zbulonin se çfarë i bën ata të lumtur dhe pse. Paraqitur me një listë të materialeve të prekshëm dhe përvojave të paprekshme, ata i shoqëruan ato me ndjenjat e lumturisë me fjalët e tyre.
Studimi i katërt zgjeroi diapazonin e moshës për të përfshirë adoleshentët 13-17 vjeç për të provuar propozimin nga studimet e mëparshme që fëmijët e rritur mund të marrin më shumë lumturi nga përvojat sesa nga materialet. Ai gjithashtu përfshiu masa të zgjeruara të lumturisë. Ky studim përfshiu 240 fëmijë të moshave 3-17 vjeç.
Rezultatet e studimit
Duke përdorur një larmi metodologjish, këto studime të kombinuara siguruan prova se fëmijët e vegjël nuk marrin më shumë lumturi nga përvojat sesa nga të mirat materiale. Fëmijët e vegjël tregojnë qartë se të mirat materiale u japin atyre më shumë kënaqësi.
Ndërsa fëmijët rriten, kështu rriten edhe mënyrat në të cilat ata zbulojnë lumturinë përmes dhuratave ose përvojave. Kënaqësia që ata marrin nga përvojat rritet progresivisht me rritjen e tyre, ndërsa lumturia që marrin nga të mirat materiale jo. Në adoleshencën e mëvonshme, gëzimi që marrin fëmijët nga përvojat e tejkalon gëzimin që ata marrin nga të mirat materiale, ashtu si të rriturit.
Si e shpjegon hulumtimi ndryshimin e lumturisë nga të mirat në përvojat?
Për t'iu përgjigjur kësaj pyetjeje të rëndësishme, studiuesit e këtij studimi lidhën pikat nga gjetjet e tyre me kërkimet në zhvillimin e fëmijëve. Ata zbuluan aftësi të rëndësishme njohëse të nevojshme për fëmijët para se të ishin në gjendje të zhvendoseshin nga preferenca për të mirat materiale mbi përvojat. Një përvojë është shumë më komplekse sesa një e mirë materiale. Përvojat janë abstrakte, të vështira për t’u krahasuar dhe përfshijnë ndërveprime shoqërore. Për të vlerësuar dhe nxjerrë plotësisht lumturinë nga përvojat, fëmijët kërkojnë sofistikim njohës.
Ky sofistikim i të menduarit përfshin aftësi më të larta të të kuptuarit dhe kujtesës, si dhe aftësinë për të vlerësuar përvojat e kaluara, aftësi që zakonisht nuk zhvillohen tek fëmijët e vegjël. Kujtesa, për shembull, është thelbësore për të mësuar dhe është e nevojshme për të reflektuar në përvojën. Ndërsa fëmijët rriten dhe janë më të aftë të kuptojnë përvojat e tyre, ata gjithashtu bëhen më të mirë në parashikimin e llojeve të përvojave që do t'i bëjnë ata të lumtur në të ardhmen.
Një aspekt tjetër i zhvillimit që parashikon lumturinë nga përvojat e jetës është aftësia për të kuptuar se si ndihen njerëzit e tjerë. Meqenëse përvojat më shpesh përfshijnë ndërveprime shoqërore, duhen aftësi shoqërore dhe emocionale të nivelit më të lartë për të vlerësuar plotësisht përvojat.
Nga ana tjetër, gëzimi i të mirave materiale kërkon pak ose aspak bashkëveprim shoqëror.
Është e rëndësishme të kuptohet se edhe fëmijët e vegjël e marrin lumturinë nga përvojat e tyre, edhe pse në mënyrë retrospektive ata tërheqin vëmendjen drejt të mirave materiale. Duhet vetëm të shikosh një fëmijë në park lodrash ose në një ditëlindje për të ditur se ata ndihen të lumtur në këtë moment. Sidoqoftë, kur ngjarja ka kaluar, mendimet e tyre dominohen më shumë nga dhuratat materiale që ata mund të shohin dhe prekin.
Nga perspektiva e zhvillimit, aftësia për të nxjerrë lumturi nga përvojat e jetës është kritike për lumturinë dhe mirëqenien e të rriturve. Një mënyrë për të ndërtuar një themel të shëndetshëm gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës është inkurajimi i të rinjve që të reflektojnë në përvojat e tyre. Përveç pyetjes "Cila ishte pjesa më e mirë e festës?" thellohuni më shumë në përvojën. Kërkoni perspektivën e fëmijës.
Çfarë ndjeve kur ishin të gjithë shokët dhe shoqet e tua aty? Si ishin këngët?
Inkurajoni fëmijën të imagjinojnë se si ndiheshin shokët dhe shoqet për festën. Këto lloj bisedash i ndihmojnë fëmijët të kujtojnë momente të përvojave të lumtura.
Burimi: Psychology Today. Përktheu: Gazeta "Si"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
