Gazeta Si – Titulli menjëherë zgjon kuriozitetin: “7 Pyetjet që duhet t’i bëni vetes për një Vit të Ri më të lumtur”.
Artikulli i Jancee Dunn në “New York Times”, rishikon lojën e vjetër të premtimeve të Vitit të Ri në një mënyrë më delikate dhe introspektive, duke u ofruar lexuesve të gazetës kryesore amerikane një perspektivë të re mbi dilemat e mëdha me të cilat përballet secili prej nesh.
Analiza propozon të fillojë me një shqyrtim të ndershëm të vitit që po mbaron, në mënyrë që të nxirren mësime të dobishme për vitin që vjen.
Artikulli fillon: “Dr. Wiens më tha të pyes veten: Çfarë ia vlen të kujtohet për vitin 2025?” Ja një “gjë e vogël” që për mua ishte më e madhe nga sa dukej: çdo dy javë, nëna ime ka një takim te mjeku që zgjat disa orë. Babai im e shoqëron atë, pastaj vjen në shtëpinë time dhe hamë drekë së bashku.
Gjatë asaj kohe, fillova ta njihja babanë tim në një mënyrë që nuk e njihja kurrë si fëmijë. E lashë të provonte receta të reja – supa me salçiçe dhe elb ishte një sukses i madh – dhe bisedonim për gjëra të zakonshme.
Ndonjëherë ai ndërhyn në ndonjë artikull që po shkruaj, ose sjell çantën e veglave për të shtrënguar një dorezë dere të lirshme.
Vizitat tona janë bërë një ritual – dhe e kanë bërë vitin tim më të mirë”.
Pyetje për t’u bërë
Jancee Dunn vazhdon: “U kërkova disa ekspertëve më shumë pyetje reflektimi që mund të ofrojnë një kornizë për të menduar për vitin që vjen. Zgjidhni një ose dy që ju pëlqejnë, shkruani për to në një ditar ose flisni për to me një mik”.
Kur u ndjetë më të gëzuar dhe më të qetë?
Valerie Tiberius, një profesoreshë filozofie në Universitetin e Minesotës, sugjeron të pyesni veten se kur u ndjetë vërtet të lumtur këtë vit.
Duke vepruar kështu, thotë ajo, mund t’ju ndihmojë të kuptoni se si dëshironi ta kaloni kohën tuaj në të ardhmen.
A ishte me njerëz specifikë apo në një vend që e adhuroni? “Për mua, ishte kur isha në natyrë, si në bregun verior të Liqenit të Madh”, – tha ajo.
Çfarë ju dha energji-dhe çfarë jo?
Një vit nuk ka të bëjë vetëm me atë që ju ndodhi, por edhe me mënyrën se si iu reaguat, tha Deepika Chopra, një psikologe klinike dhe autore e librit që do të dalë së shpejti “Fuqia e Optimizmit të Vërtetë”.
“Dy njerëz mund ta përjetojnë të njëjtën ngjarje dhe të dalin prej saj shumë ndryshe”, tha ajo.
Pra, të kuptuarit se çfarë ju ushqeu dhe çfarë ju shteroi, mund t’ju ndihmojë të planifikoni për më shumë energji pozitive në vitin e ardhshëm.
Për Dr. Chopra, gjërat që dhanë energji, ishin dëgjimi i muzikës live, hapja e një klubi mahjong, leximi për kënaqësi dhe zhvillimi i “bisedave të thella dhe kuptimplote me njerëz që u besoj”.
Pengesa që dukeshin të pamundura për t’u kapërcyer
Çfarë dukej e pamundur – por ju e bëtë gjithsesi?
Duke kujtuar sfidat e së kaluarës, tha Dr. Chopra, ju jep prova të qëndrueshmërisë suaj, ndërkohë që forcon edhe vetëefikasitetin: besimin se mund të kapërceni pengesat e së ardhmes.
Dhe hulumtimet sugjerojnë se ky besim është një tregues i fuqishëm i vetëbesimit, motivimit dhe optimizmit, shtoi ajo.
Vetëefikasiteti “ndërtohet me prova, jo me pohime”, tha ajo. “E kam parë këtë në jetën time gjatë kohërave vërtet të pasigurta, kur rruga përpara ishte e paqartë. Nuk ishte pozitiviteti që më mbështeti, por kujtimi i momenteve të së kaluarës kur u përshtata, mësova dhe u rikuperova”.
Lëreni telefonin dhe bëni një shëtitje
Cili zakon, nëse do ta praktikonit më vazhdimisht, do të kishte një ndikim pozitiv në jetën tuaj?
Ndonjëherë, ndërsa afrohet një vit i ri, “ne përqendrohemi në bërjen e gjërave të reja, por harrojmë se ndoshta po bëjmë tashmë gjëra të mira, thjesht në mënyrë jokonsistente”, tha Anil Chacko, drejtor i Departamentit të Psikologjisë së Aplikuar në NYU Steinhardt.
Disa shembuj, tha ai, mund të jenë përpjekja për të lënë mënjanë telefonin tuaj kur ktheheni në shtëpi nga puna dhe qëndrimi në kontakt të rregullt me miqtë.
Një zakon që ai dhe gruaja e tij planifikojnë ta bëjnë më të qëndrueshëm në vitin 2026, është “një shëtitje pas darkës, e cila duhet të ndihmojë në rregullimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe përmirësimin e tretjes”.
Çfarë keni qenë duke u përpjekur të kontrolloni që në të vërtetë ishte jashtë kontrollit tuaj?
“Një nga mënyrat më të shpejta për të zvogëluar ngarkesën mendore”, tha Dr. Chopra, “është të hiqni dorë nga gjërat që nuk mund të shpresoni t’i kontrolloni.
Një shembull klasik? Reagimet e njerëzve të tjerë”. “Mund të përgatiteni me kujdes, të komunikoni qartë dhe të veproni me integritet, por nuk mund të kontrolloni se si dikush interpreton ose përgjigjet”, – tha ajo.
Mendoni për diçka që nuk mund ta kontrollonit këtë vit – dhe pastaj lëreni të shkojë.
Arti i faljes
A ka dikë që duhet ta falni në vitin 2026?
Mbajtja e zemërimit dhe pakënaqësisë mund të kërkojë energji mendore dhe emocionale, tha Anthony Chambers, psikolog dhe drejtor akademik i Institutit të Familjes në Universitetin Northëestern.
Vendimi për të falur, shtoi ai, nuk do të thotë të harrosh. Përkundrazi, është një “zgjedhje për të ndaluar së lejuari një veprim të kaluar të kontrollojë emocionet tona të tanishme”, tha ai dhe mund të jetë e dobishme për shëndetin mendor.
Për të ndihmuar pacientët e tij të fillojnë, Dr. Chambers shpesh rekomandon librin “Forgiveness Is a Choice” nga Robert Enright.
“Falja ju lejon të ecni përpara duke u ndjerë më të lirë dhe më të përmbushur, në vend që të jeni të mbushur me hidhërim”, tha ai.
“Dhe çfarë mënyre do të ishte më e mirë për të hyrë në vitin 2026, sesa me një ndjenjë lirie?”.
Dhe së fundmi, ja një pyetje e fundit që babai im më sugjeroi gjatë një dreke të kohëve të fundit: Sa herë e kam telefonuar në vitin 2025 dhe si mund ta bëja edhe më shumë vitin tjetër? (Pak humor baba.)
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.




