Bota

Algjeria i kërkon Francës dëmshpërblim për krimet e periudhës koloniale

Gazeta Si – Të mërkurën, dhoma e ulët e parlamentit algjerian miratoi unanimisht një projektligj për të “kriminalizuar kolonizimin francez”.

Në thelb, është një propozim me anë të të cilit Algjeria kërkon dëmshpërblime dhe një kërkimfalje zyrtare nga Franca për dhunën dhe abuzimet e kryera gjatë kolonizimit të vendit, i cili zgjati nga viti 1830 deri në vitin 1962 dhe u shënua nga vrasje masive dhe dëbime.

Është një propozim me vlerë kryesisht simbolike dhe nuk ka gjasa të ketë pasoja konkrete: ligji algjerian nuk sjell asnjë detyrim për Francën.

Ligji e përcakton kolonizimin si “një krim shtetëror të pafalshëm” dhe kërkon që qeveria franceze të kthejë arkivat kombëtare të konfiskuara pas pavarësisë, trashëgiminë kulturore të plaçkitur dhe mbetjet e luftëtarëve të rezistencës algjeriane.

Më pas, ai rendit një sërë abuzimesh të kryera nga Franca, duke i përshkruar ato si “krime koloniale”: ndër të tjera, ato përmendin testet bërthamore, ekzekutimet jashtëgjyqësore, “torturën fizike dhe psikologjike” dhe “plaçkitjen sistematike të burimeve”.

Ligji gjithashtu prezanton krimin e apologjisë së kolonializmit, i cili ndëshkon këdo që lavdëron kolonializmin francez përmes medias, materialeve audiovizuale, botimeve akademike ose mediave sociale me dënime me burgim nga pesë deri në dhjetë vjet dhe gjoba.

Presidenti francez Emmanuel Macron e ka quajtur më parë kolonizimin e Algjerisë një “krim kundër njerëzimit”, por kurrë nuk i ka kërkuar falje zyrtarisht vendit.

Të mërkurën, Ministria e Jashtme Franceze komentoi miratimin e ligjit, duke e quajtur atë “një iniciativë qartësisht armiqësore”.

Për më shumë se një vit, Franca dhe Algjeria kanë përjetuar krizën më të rëndë diplomatike që nga pavarësia e Algjerisë.

Marrëdhëniet midis dy vendeve u përkeqësuan në mënyrë dramatike më 30 korrik 2024, kur qeveria franceze vendosi të mbështesë pretendimet e Marokut ndaj Saharasë Perëndimore.

Saharaja Perëndimore është territori më i madh jo-vetëqeverisës në botë, i kontestuar nga Maroku dhe Fronti Polisario, një lëvizje e mbështetur nga Algjeria që ka kërkuar pavarësi nga pushtimi maroken për më shumë se dyzet vjet.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë