.png)
Gazeta Si – Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike e OKB-së (IAEA) tha se mburoja mbrojtëse e ndërtuar mbi ish-centralin bërthamor të Çernobilit në Ukrainë nuk është më e aftë të parandalojë rrjedhjet e rrezatimit që kur u godit nga një dron shkurtin e kaluar.
Mburoja, e ndërtuar në vitin 2016, është një strukturë e madhe çeliku dhe betoni që mbulon reaktorin numër 4 të ish-centralit bërthamor, atë që shpërtheu në vitin 1986, duke shkaktuar aksidentin më të rëndë bërthamor në histori, dhe i cili mbetet radioaktiv dhe i rrezikshëm.
Më 14 shkurt, mburoja u godit nga një dron: Ukraina fajësoi Rusinë, e cila, si zakonisht, mohoi përgjegjësinë.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenski publikoi një video që tregonte sulmin, dëmin e shkaktuar në mburojë nga shpërthimi dhe zjarrin që u shua menjëherë pas kësaj. Në atë kohë, IAEA tha se nivelet e rrezatimit kishin mbetur të qëndrueshme.
Megjithatë, pas një inspektimi javën e kaluar, Drejtori i Përgjithshëm i IAEA-s, Rafael Grossi, deklaroi se funksioni kryesor i mburojës, mbrojtja nga përhapja e rrezatimit, ishte kompromentuar, megjithëse “nuk kishte dëmtime të përhershme në strukturat e saj mbështetëse ose sistemet e kontrollit”.
Ai tha gjithashtu se disa riparime ishin bërë tashmë, por se riparime të mëtejshme ishin të nevojshme për të siguruar sigurinë bërthamore afatgjatë.
Në prill të vitit 1986, Ukraina ishte pjesë e Bashkimit Sovjetik. Shpërthimi i njërit prej katër reaktorëve në termocentralin e Çernobilit ishte aq i rëndë saqë shpërtheu çatinë e betonit të ndërtesës dhe hodhi material radioaktiv për shumë kilometra. Dhjetëra njerëz vdiqën në aksident dhe qindra të tjerë u kontaminuan nga rrezatimi.
Edhe sot, nuk ka një numër të saktë të vdekjeve. Në javët pas shpërthimit, dhjetëra mijëra punëtorë, shpesh duke punuar me turne që zgjasnin vetëm disa minuta për të kufizuar ekspozimin e tyre ndaj rrezatimit, ndërtuan një strukturë betoni për të përmbajtur reaktorin e shpërthyer, të ashtuquajturin “sarkofag”.
Megjithatë, 30 vjet pas aksidentit, kjo strukturë u dëmtua rëndë dhe u zëvendësua nga një tjetër e quajtur “Mbulesa e Re e Sigurt” (NSC): mburoja që ekziston sot.
NSC është një hangar gjigant që peshon 36,000 tonë, i ndërtuar pranë centralit bërthamor dhe më pas i rrëshqitur mbi guaskën e vjetër prej betoni të reaktorit.
Kushtoi afërsisht 2 miliardë euro, të dhuruara nga 40 vende dhe organizata dhe u deshën gati 16 vjet për t’u projektuar dhe ndërtuar. Supozohej se do të zgjaste 100 vjet.
Në fillim të luftës në Ukrainë, në shkurt të vitit 2022, ushtria ruse pushtoi uzinën dhe e mbajti të bllokuar për më shumë se një muaj, kohë gjatë së cilës e bëri shumë të vështirë kryerjen e të gjitha operacioneve të nevojshme të mirëmbajtjes.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
