Ekspertët paralajmërojnë për një ‘krizë globale’, ndërsa numri i grave në burgje i afrohet një milionit

Gati një milion gra në mbarë botën po përballen me dhunë seksuale dhe punë të detyruar në burgje, ku ato lihen pas dore dhe harrohen, në atë që po quhet një krizë globale në rritje.

Numri i grave të burgosura po rritet shumë më shpejt se burrat dhe pritet të kalojë një milion sipas trendeve aktuale. Ndërsa mesatarisht gratë përbëjnë midis 2% dhe 9% të popullsisë së burgjeve, që nga viti 2000 numri i të burgosurve është rritur me 57%, krahasuar me një rritje prej 22% të popullsisë së burgjeve të burrave.

“Po përballemi me një krizë globale”, thotë Olivia Rope, drejtoreshë ekzekutive në Penal Reform International.

Ajo thotë se nëse shikojmë shkallën e rritjes krahasuar me burrat në burg, është vërtetë alarmante.

“Gratë shpesh përballen me kushte shumë të ashpra dhe të vështira ku nevojat e tyre nuk plotësohen në shumicën e rasteve”.

Në intervista me të burgosur, avokatë dhe aktivistë në të gjithë botën, përfshirë El Salvadorin, Kenian, SHBA-në, Argjentinën dhe Iranin, Guardian gjeti raste të grave që rrihen, abuzohen seksualisht dhe përdoren si skllave, shpesh gjatë vuajtjes së dënimeve për krime të vogla.

15 vite më parë, shtetet anëtare të OKB-së miratuan Rregullat e Bankokut për trajtimin e grave të burgosura dhe masat jo izoluese për gratë që shkelin ligjin.

Ato ishin grupi i parë i udhëzimeve ndërkombëtare për të adresuar situatën e grave të burgosura.

Ndërsa ka pasur njëfarë progresi të kufizuar që atëherë, shumë aspekte ende injorohen ose anashkalohen, sipas Rope.

“Nuk është e pranueshme që këto rregulla po shkelen dhe ne jemi ndoshta në pozicionin më të vështirë që kemi qenë në 15 vitet e fundit për sa i përket llogaridhënies,” tha ajo.

Varfëria, abuzimi dhe ligjet diskriminuese po nxisin rritjen e madhe të numrit të grave në burgje në nivel global. Gratë burgosen në mënyrë disproporcionale për vjedhje të vogla, të tilla si vjedhja e ushqimit për foshnje dhe fëmijë, për lypje, në “luftën kundër drogës” dhe për punë në ekonominë informale.

Më shumë se 733,000 gra dhe vajza janë aktualisht të burgosura në të gjithë botën, sipas botimit të fundit të Listës Botërore të Burgimit të Femrave. Numri i vërtetë mendohet të jetë më i lartë për shkak të mungesës së të dhënave të besueshme.

SHBA-të kanë numrin më të madh të grave të burgosura në botë, me 174,607. Kina ka 145,000, plus një numër të panjohur grash dhe vajzash në paraburgim dhe “paraburgim administrativ” (kur një person mbahet pa gjyq). Ka 3,566 gra në burg në të gjithë Anglinë dhe Uellsin, vetëm 4% e popullsisë totale të burgjeve.

Në Europë, 94,472 gra janë të paraburgosura, ndërsa në Australi ka 3,743 gra në burg, që përbëjnë 8% të popullsisë totale të burgjeve.

Gratë përballen me sfida unike në një sistem të ndërtuar nga burrat për burrat. Një përqindje e lartë e grave në burgje kanë probleme të shëndetit mendor dhe një histori abuzimi, dhe në Europë, shkalla e vetëvrasjeve për gratë në burgje është nëntë herë më e lartë se ajo e popullsisë së përgjithshme, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Ndërgjegjësimi dhe trajtimi i problemeve të shëndetit mendor mbetet i kufizuar në shumë vende.

Për gratë me një sfond abuzimi, kontrollet me zhveshje pas hyrjes në burg mund të jenë traumatike, ashtu si edhe mbipopullimi, mungesa e dritës së ditës, korridoret e gjata dhe dushet e vogla që mund t’i bëjnë të ndihen të bllokuara.

Dhuna seksuale brenda burgjeve është e zakonshme. Ka pasur raportime, veçanërisht në zonat e prekura nga konflikti, për gra që abuzohen seksualisht dhe nxirren nga burgu natën dhe prostituohen. Në Indi, të burgosurat femra “u ofrohen” të burgosurve meshkuj, abuzimi seksual është i zakonshëm dhe qindra fëmijë lindin në burg si rezultat.

Gratë e burgosura në shumë vende duhet të punojnë brenda burgjeve, duke kryer detyra mirëmbajtjeje dhe pastrimi për një pagesë minimale ose aspak. Ekzistojnë shqetësime se puna në burgje është e parregulluar, veçanërisht kur bëhet fjalë për lidhjet me sektorin privat. Në Kamboxhia, gratë në një burg punonin ilegalisht për të prodhuar veshje për eksport.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.