.png)
Nga Gazeta ‘SI’ – Shqipëria ka pasur një rënie të fortë në renditjen botërore të Startup-eve. Për vitin 2024, Shqipëria humbi 11 vende në renditje duke u listuar e 83-ta nga 133 shtete.
Sipas raportit të Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal, ekosistemi i startup-eve në Shqipëri është ende në fazën fillestare, por mbështetja publike-private po rritet, duke përfshirë mbështetjen e ministrisë së linjës e cila promovon stimuj tatimorë për bizneset e reja. Është krijuar një kuadër ligjor dhe institucional për të mbështetur bizneset fillestare, duke përfshirë Ligjin për Mbështetjen dhe Zhvillimin e Start-ups dhe Agjencinë Start-up Albania.
Megjithatë, mbështetja është e fokusuar kryesisht në fazat e hershme (para-ideimi) dhe i mungojnë strukturat e inkubacionit afatgjatë. Pavarësisht përmirësimit, Shqipërisë i mungon ende një strategji koordinimi për inovacionin dhe ekosistemi i inovacionit vuan nga përgjegjësitë e fragmentuara në tre ministri, duke kufizuar mbështetjen efektive për bizneset fillestare dhe duke reduktuar efikasitetin në financimin publik të Kërkim-Zhvillimit.
Qasja në financa mbetet një sfidë sistematike – me një treg të cekët të VC, rrjete të pazhvilluara investitorësh dhe instrumente alternative të kufizuara të financimit. Fondet ndërkombëtare të donatorëve (BE, PE zvicerane, GIZ), rrjetet e engjëjve të biznesit si ABAN dhe Angels Albania dhe Crimson Finance Fund, të mbështetur nga Fondacioni Shqiptaro-Amerikan i Zhvillimit po ndihmojnë për të kapërcyer boshllëqet e financimit në fazat e hershme.
Barrierat kryesore për ndërkombëtarizimin përfshijnë mungesën e aksesit në financa, rrjete dhe mbështetje të strukturuar të qeverisë, pavarësisht lidhjeve premtuese me Gjermaninë, Austrinë dhe Italinë. Dendësia e start-up-eve mbetet e ulët, me vetëm 88 start-ups për 1 milion banorë, krahasuar me vendet me madhësi dhe sfond të ngjashëm, si 500 në Lituani dhe 1.100 në Estoni.
Këto shifra, të raportuara në vitin 2024, nënvizojnë një boshllëk të rëndësishëm në aktivitetin sipërmarrës që rajoni duhet të adresojë. Sektorët më aktivë të fillimit janë TIK, turizmi, AgriTech dhe shëndetësia/Ed-tech, me TIK që kryeson për shkak të arsimimit të fortë dixhital dhe potencialit të eksportit.
Sipërmarrja është e përqendruar në Tiranë, e cila pret gati 30% të të gjitha sipërmarrjeve aktive. Zonat rurale ende përballen me migrim dhe ikje të trurit, megjithëse nisma si Tech-Hub Korça dhe qendrat rinore në Shkodër dhe Gjirokastër, të mbështetura nga donatorët, po shfaqen.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
