Qeveria norvegjeze ka anuluar një plan për të shitur tokën e fundit në pronësi private në arkipelagun Arktik të Svalbard, në mënyrë që të parandalojë blerjen e saj nga Kina.
Prona e largët Sore Fagerfjord në Svalbardin jugperëndimor – 60 milje katrore e përbërë nga male, fusha dhe një akullnajë – ishte në shitje për rreth 300 milionë euro.
Arkipelagu ndodhet në gjysmë të rrugës midis Norvegjisë kontinentale dhe Polit të Veriut, në një rajon arktik që është bërë një pikë e nxehtë gjeopolitike dhe ekonomike ndërsa akujt shkrihen dhe marrëdhëniet bëhen gjithnjë e më të ngrira midis Rusisë dhe Perëndimit.
Svalbard qeveriset sipas një kuadri ligjor të pazakontë që lejon subjektet e huaja të fitojnë terren në rajon.
Një traktat i nënshkruar në vitin 1920 njeh sovranitetin norvegjez mbi territorin, por gjithashtu u jep qytetarëve të fuqive nënshkruese – të cilat përfshijnë Rusinë dhe Kinën – të njëjtat të drejta për të shfrytëzuar burimet e saj minerale. Rusia, për shembull, ka mbajtur një komunitet të minierave të qymyrit në Svalbard për dekada nëpërmjet kompanisë shtetërore “Trust Arktikugol”.
Megjithatë, Norvegjia, e prirur për të mbrojtur sovranitetin e saj, nuk do të shikonte me dashamirësi pronën që bie në duart e të huajve. Qeveria tha të hënën se një shitje e mundshme do të kërkonte miratimin e shtetit sipas ligjit të sigurisë kombëtare.
“Pronarët aktualë të Sore Fagerfjord … janë të hapur për t’u shitur aktorëve që mund të sfidojnë legjislacionin norvegjez në Svalbard”, tha ministrja e tregtisë dhe industrisë, Cecilie Myrseth. “Kjo mund të shqetësojë stabilitetin në rajon dhe potencialisht të kërcënojë interesat norvegjeze”.
Per Kyllingstad, një avokat që përfaqëson shitësit, tha më parë se kishte marrë “shenja konkrete interesi” nga blerësit e mundshëm kinezë të cilët “kishin treguar një interes të vërtetë në Arktik dhe Svalbard për një kohë të gjatë”.
Ai tha se shitja ishte një rast unik për të rrëmbyer “tokën e fundit private në Svalbard dhe, sipas njohurive tona, tokën e fundit private në pjesën më lart Arktikut në botë”.
Kritikët janë skeptikë për çmimin dhe realizueshmërinë e shitjes. Prona, në jug-perëndim të arkipelagut ku nuk ka infrastrukturë, mbulon zona të mbrojtura ku ndërtimi dhe transporti me motor janë të ndaluara, duke e zhveshur atë nga vlera tregtare.
Në vitin 2016, qeveria pagoi 33.5 milionë euro për të blerë pjesën e dytë të fundit të tokës private në Svalbard, pranë Longyearbyen, e cila gjithashtu thuhet se ishte vënë nën interesin e investitorëve kinezë. /TheGuardian
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
