Gazeta Si – “Brigada Wagner ka 50.000 njerëz të dislokuar në Ukrainë”. “Është një grup kriminal ndërkombëtar”. “Ajo merr armë nga Koreja e Veriut”.
Roli i mercenarëve të dërguar nga Moska po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm në teatrin e luftës. Në orët e fundit, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë zbuluar një sërë raportesh me lajme në lidhje me ushtarët profesionistë privatë në aksion në terren në Donbas.
Për më tepër, është folur sërish për brigadën Wagner si një subjekt në kundërshtim me linjën e Kremlinit, shpesh në kontrast me sjelljen e miratuar nga ministri i Mbrojtjes Shoigu dhe nga udhëheqësit ushtarakë rusë.
Në praktikë, njësia ushtarake po fiton një fuqi në rritje dhe autonome. Por çfarë është dhe ku lindi Wagner?
Themelimi – 2013 është viti në të cilin fillon të veprojë një grup mercenarësh profesionistë, të cilët më pas do t’i japin jetë brigadës së vërtetë, të quajtur Wagner.
Fillimisht funksionon si një forcë sigurie për kompanitë që fitojnë kontrata. Dy personazhe mund të konsiderohen “baballarët” e tij themelues.
I pari është Evgeny Prigozhin, i cilësuar me nxitim si “kuzhinieri i Putinit”, sepse është aktiv në sektorin e restoranteve, por mbi të gjitha, sepse është shumë i pranishëm në rrethin e bashkëpunëtorëve më të afërt të “Carit”.
Pra, në realitet, ai është një oligark i fuqishëm që vepron si menaxher dhe “krahu politik” i brigadës Wagner.
Më pak i njohur, por po aq i rëndësishëm, është Dimitrj Utkin, deri në vitin 2013 nënkolonel i GRU-së (Shërbimi Inteligjent i Moskës): ai konsiderohet shpirti ushtarak i brigadës, personi i parë përgjegjës për operacionet në terren. Prigozhin dhe Utkin janë subjekt i sanksioneve nga SHBA dhe BE.
Kush janë mercenarët – Bërthama origjinale përbëhet nga veteranë të forcave të armatosura ruse me një moshë mesatare afër 40 vjeç, pra jo shumë të rinj.
Sa i përket numrit të personelit, shifrat janë shumë divergjente: deri pak muaj më parë vlerësohej se Ëagner mund të llogariste përgjithmonë në rreth 6000 burra. Shifrat e dhëna nga Shtëpia e Bardhë e ndryshojnë shumë këtë skenar, pasi flitet për 50,000 ushtarë të regjistruar.
Zëdhënësi i Pentagonit, John Kirby thotë se 40,000 prej tyre janë ish të dënuar të rekrutuar nga burgjet ruse.
Duhet mbajtur mend se mobilizimi i fundit i vendosur nga Kremlini kishte për qëllim rekrutimin e 300,000 ushtarëve dhe u ndal në rreth gjysmën.
Sa paguhen – Disa gazeta britanike (përfshirë “Times”), pretendojnë se një mercenar në borderonë e Prigozhinit dhe Utkinit, merr një pagë mujore prej rreth 2000-2300 euro.
Kjo mund të shpjegojë “bumin” e njerëzve të regjistruar. Në të vërtetë, një ushtar i rregullt rus ka një pagë pak më shumë se 400 euro. Atje, ai hyn në Wagner dhe kërkohet të shërbejë për një periudhë afërsisht 10 vjet.
Arsyeja e emrit dhe ideologjisë – Dimitrj Utkin konsiderohet si një fanatik dhe nostalgjik neo-nazist, siç dëshmohet nga tatuazhet në trupin e tij.
Udhëheqësi është një adhurues i sagës Nibelung, i mitologjisë teutonike dhe për rrjedhojë edhe i muzikës së Richard Wagner.
Përveç kësaj, ai është një mbështetës i flaktë i nacionalizmit rus, i teorive euroaziatike të Aleksandër Duginit, i cili shpall kundërshtimin midis botës ruse, të krishterë ortodokse dhe botës perëndimore, laike dhe liberale. Në çdo rast, mercenarët janë të trajnuar për të mbrojtur interesat e Moskës kudo.
Armatimi – Taktika e miratuar nga brigada parashikon veprimin e grupeve të vogla që lëvizin me veprime shumë të shpejta dhe efektive.
Në pajisje mbizotërojnë armët e lehta, duke filluar nga mitralozi kallashnikov “Ak 47”, por edhe granatahedhës dhe raketahedhës kundërtank, që mund të mbahen mbi supe.
Nuk mungojnë repartet e artilerisë, të pajisura me obus, sisteme raketore të montuara në automjete të blinduara me kamionë dhe së fundmi edhe me dron.
Kuriozitet: në përputhje me ideologjinë neo-naziste të themeluesit, mercenarët e Wagner-it mbajnë një helmetë shumë të ngjashme me atë të “SS”-ve gjermanë.
Por ata nuk janë ushtarë – Cili është statusi ligjor i mercenarëve? Ata janë padyshim punonjës të një kompanie private, por si të tillë nuk i nënshtrohen një sërë konventash dhe traktatesh ndërkombëtare në lidhje me anëtarët e ushtrive të rregullta.
Për shembull, nëse kapen, ata nuk mund të konsiderohen robër lufte dhe si “luftëtarë të paligjshëm” nuk i nënshtrohen Konventës së Gjenevës.
Prandaj puna e tyre duhet të vlerësohet në përputhje me Kodin Penal të zakonshëm. Zyrtarisht as Moska nuk e njohu një rol zyrtar.
Ku kanë vepruar – Roli i “sigurisë” në dobi të subjekteve apo kompanive ruse jashtë kufijve të vendit, u la shpejt mënjanë.
Prania e departamenteve të Wagner-it është konstatuar në Sudan, në Burkina Faso në Republikën e Afrikës Qendrore. Po aq e sigurt është prania e tyre në luftën në Siri (në veçanti në pushtimin e Palmirës) dhe në Libi.
Në lidhje me Ukrainën, Wagner ka marrë një pjesë aktive në betejën e përgjakshme rreth Bakhmutit dhe Soledarit ditët e fundit; në vitin 2014 disa departamente morën pjesë edhe në pushtimin e Krimesë.
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.