.png)
Çmimi Nobel në Ekonomi për vitin 2021 iu dha të hënën tre ekonomistëve që përdorën eksperimentet natyrore – ato që lindin në jetën reale – dhe treguan se ato “mund të përdoren për t’iu përgjigjur pyetjeve qendrore për shoqërinë”.
David Card, Joshua Angrist dhe Guido Imbens do të ndajnë çmimin, njoftoi Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave në Stokholm.
Card, në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, iu dha gjysma e çmimit për analizimin e “efekteve të pagave minimale, emigracionit dhe arsimit në tregun e punës”.
Angrist dhe Imbens me origjinë holandeze morën gjysmën tjetër të çmimit për “demonstrimin se sa përfundime të sakta për shkakun dhe efektin mund të nxirren nga eksperimentet natyrore”.
Çmimi vlen 10 milionë korona suedeze, që është afërsisht 988,000 €.
Akademia tha se tre ekonomistët kishin “revolucionarizuar kërkimin empirik në shkencat ekonomike”.
Imbens tha në konferencën për shtyp se ai ishte “thjesht absolutisht i habitur” kur i ra telefoni dhe ishte “i emocionuar kur dëgjoi lajmin” dhe e ndau atë me miqtë e tij, Card dhe Angrist.
Çmimi i ekonomisë i vitit të kaluar shkoi për dy ekonomistë amerikanë nga Universiteti Stanford, Paul Milgrom dhe Robert Ëilson, të cilët kuptuan se si të bëjnë që ankandet të funksionojnë në mënyrë më efikase.
Ky çmim, gjithmonë i fundit që u dha nga të gjashtë, u vendos nga banka qendrore e Suedisë (Sveriges Riksbank) në kujtim të themeluesit të çmimit Nobel Alfred Nobel. Çmimi i parë u dha në vitin 1969.
Disa kishin spekuluar se çmimi mund t’i jepet një gruaje, pasi vetëm dy gra kanë marrë çmimin ekonomik nga 89 laureatët. Vetëm një grua mori një çmim Nobel nga gjashtë çmimet e dhëna këtë vit.
Ekonomistët e Stanfordit që fituan vitin e kaluar ndanë një video të Milgrom kur mësuan fitoren kur kolegu dhe fqinji i tij trokitën në derën e tij në mes të natës për të ndarë lajmin.
Cilët ishin fituesit e tjerë të Çmimit Nobel këtë vit?
Pesë Çmime Nobel u dhanë javën e kaluar, përfshirë Çmimin Nobel për Paqen që iu dha të premten dy gazetarëve, Maria Ressa dhe Dmitry Muratov, të cilët krijuan lajme të pavarura në Filipine dhe Rusi.
Çmimi Nobel në mjekësi iu dha të hënën David Julius dhe Ardem Patapoutia për zbulimet që lidhen me mënyrën se si njerëzit ndjejnë nxehtësinë, të ftohtin dhe prekjen.
Tre shkencëtarëve, Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann dhe Giorgio Parisi, iu dha çmimi në Fizikë të martën për kontributin në “kuptimin tonë të sistemeve komplekse”.
Kimisti gjerman Benjamin List dhe David MacMillan i lindur në Mbretërinë e Bashkuar iu dha çmimi në kimi të mërkurën për zbulimin e organokatalizës asimetrike e cila ndihmoi në “kiminë më të gjelbër”.
Çmimi Nobel në Letërsi iu dha të enjten romancierit Abdulrazak Gurnah “për depërtimin e tij të pakompromis dhe të dhembshur në efektet e kolonializmit dhe fatin e refugjatit në gjirin midis kulturave dhe kontinenteve”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
