.png)
Po, por jo aq sa duan ata, shkruan The Economist.
Reforma ndërkombëtare e taksave për kompanitë gjigande shumëkombëshe kërkon që qeveritë e vendeve të pasura dhe të varfra në një farë mënyre të arrijnë marrëveshje.
139 vendet që bëjnë “pazar” në një forum të drejtuar nga Organizata për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik (OECD), një klub i vendeve kryesisht të pasura, ende nuk kanë arritur një konsensus. Vendet e varfra shqetësohen se propozimet e diskutuara në tryezë janë shumë të komplikuara, jo fleksibël dhe të padrejta.
Vendet në zhvillim janë të etura për të ardhura në përgjithësi dhe varen nga taksa e korporatave në veçanti. Në vitin 2017 vendet afrikane ngritën 19% të të ardhurave të tyre të përgjithshme nga taksa e korporatës, krahasuar me një mesatare prej vetëm 9% për anëtarët e OECD. Kjo pjesërisht sepse sektorët e mëdhenj informalë nënkuptojnë që ata rrisin më pak, për shembull, në tatimin mbi të ardhurat personale.
Sistemi aktual për taksat globale shkakton vuajtje për vendet e varfra në dy mënyra.
Si fillim, kompanitë shumëkombëshe i zhvendosin fitimet e tyre të raportuara në “parajsa me taksa të ulëta”, duke i privuar ata nga të ardhurat. Pastaj rregullat caktojnë të drejtat e taksimit për vendet që janë qendra e selisë së kompanive, të cilat priren të jenë të pasura. Të ardhurat nga taksat e vendeve të varfëra janë deri në 5% më të ulëta në krahasim me një sistem alternativ në të cilin fitimet tatohen bazuar në vendndodhjen aktuale të të ardhurave të kompanive, punonjësve të tyre dhe faturave të pagave, sipas një vlerësimi nga Petr Jansky të Universitetit Charles dhe Javier Garcia-Bernardo nga Rrjeti i Drejtësisë Tatimore.
Në të kundërt, ata në vendet e pasura janë vetëm 1% më të ulëta.
Reformat që diskutohen dhe mbështeten nga administrata Biden e Amerikës, do të rialokojnë të drejtën për të taksuar një pjesë të fitimeve të disa ndërmarrjeve dhe do të bien dakord për një normë globale të taksës së korporatave, ndoshta prej 15%.
Vendet e varfëra duan të godasin shmangien e taksave po aq sa ato të pasura. Por mungesa e parave dhe personelit e bën më të vështirë për ta që të përfshihen në negociata. Megjithëse vendet me të ardhura të ulëta përfaqësojnë 22% të anëtarëve negociues, ato përbëjnë vetëm 5% të atyre që marrin pjesë në takime të rëndësishme të palës punuese.
Këto kufizime zbatohen edhe për aftësinë për të administruar evazion fiskal dhe policor. Më 12 maj, Forumi Afrikan i Administratës Tatimore (ataf), një grup agjencish kombëtare, kritikoi idenë e rialokimit të së drejtës për të taksuar pjesën e fitimeve të shumëkombëshave mbi disa nivele “rutinë”, si “tepër komplekse”, duke sugjeruar që një pjesë e fitimeve totale të rialokohet në vend të kësaj.
Administrata e Biden ka propozuar një proces “të detyrueshëm, jo-opsional” të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve si një mënyrë për të siguruar kompanitë e shqetësuara se ato nuk do të tatohen disa herë.
Por disa vende të varfëra kanë frikë se janë shpesh në përfundimin e gabuar të vendimeve dhe e shohin arbitrazhin detyrues të zbatuar gjerësisht si një “vijë të kuqe”.
Një shqetësim tjetër është se një taksë minimale mund të kërcënojë përdorimin e stimujve të taksave nga vendet e varfëra për t’u mbështetur në investime. Por një normë minimale prej 15% është ende poshtë nivelit të taksave ligjore të shumicës së vendeve të varfra, duke lënë hapësirë për joshje. Një dysheme globale mund të inkurajojë disa vende të shkojnë në anën tjetër, duke i inkurajuar ata të rrisin taksat mbi fitimet që raportohen në vend.
Burimi: The Economist/Përshtati Gazeta “SI”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
