Beppe Grillo: Edhe Papa mendon që duhet pagë mujore universale

Beppe Grillo ripërmend fjalët e Papës që, përmes një letre tek e përditshmja Avvenire, ka folur për pagën universale, pra për një pagë mujore për çdo qytetar që të shpëtojë njerëzit dhe ekonominë në tërësi nga kriza aktuale e shkaktuar nga Covid-19.

“Papa Francesco, afër të përjashtuarve të globalizimit, ai shkruan se mbase ka ardhur koha të mendojmë për një formë të shpërblimit universal “: kështu shkruan themeluesi i Lëvizjes 5 yje në një postim në Twitter.

Të ardhurat themelore – Më 30 mars Grillo kishte folur për të ardhurat universale në blogun e tij. “Rruga për të dalë nga kjo krizë nuk mund të jetë si ajo e vitit 2008, kur preferohej të ruheshin bankat në dëm të njerëzve. Erdhi koha për ta vendosur njeriun në qendër dhe jo më tregun e punës”, tha ai duke shtuar: “Për ta bërë këtë, të gjithë qytetarët duhet të garantohen në të njëjtin nivel fillestar: të ardhura themelore universale, të destinuara për të gjithë, nga më të varfërit deri tek më të pasurit”.

Shkrimi i plotë i Grillos

Organizata Ndërkombëtare e Punës vlerëson se papunësia globale mund të prekë 25 milion njerëz (kriza e vitit 2008 rezultoi në një rritje prej 22 milion të papunë). Pritet një rënie e lirë e fitimeve, një rritje eksponenciale e papunësisë dhe ulje e orëve të punës. Miliona njerëz do të bien nën kufirin e varfërisë.

Miliona italianë nuk do ta kenë të garantuar shkuarjen në muajt e ardhshëm.

Nëse në vitin 2007 u përballëm me një krizë financiare, e cila ishte përhapur në ekonominë reale nga  sistemi bankar, këtu po përballemi me diçka shumë më radikale, një krizë që prek të gjithë sektorët. Kufizimet në udhëtime, tregti dhe në jetën e përditshme do të kenë pasoja serioze në tregjet e biznesit dhe mirëqenien e njerëzve. Ka sektorë të tërë që do të vuajnë pasojat e kësaj krize deri në fund të vitit, mbase disa zinxhirë furnizimesh nuk do të shërohen kurrë ose nuk do të kthehen më si më parë. Mund të ketë një ndryshim shumë të shpejtë në tregun e punës. Gjithmonë kemi thënë që rreth 50% e vendeve të punës ndër vite do të ishin zhdukur për shkak të automatizmit dhe ndryshimeve teknologjike. Këto ndryshime kanë ndodhur tani jo në vite, por vetëm në një muaj. Me një kklapitje sysh.

Kthesat e ngjitjes për fat të keq rriten paralelisht me kthesat e paqëndrueshmërisë ekonomike dhe pasigurisë për të ardhmen. Rruga për të dalë nga kjo krizë nuk mund të jetë si ajo e vitit 2008, kur preferohej të ruheshin bankat në dëm të njerëzve.

Ka ardhur koha ta vendosim njeriun në qendër dhe jo më tregun e punës. Një shoqëri e evoluar dhe zhvilluar është ajo që lejon individët të zhvillohen lirshëm, në mënyrë krijuese, ndërsa gjenerojnë zhvillimin e tyre. Për ta bërë këtë, të gjithë qytetarët duhet të garantohen në të njëjtin nivel fillestar: të ardhura themelore universale, nga lindja, të destinuara për të gjithë, nga më i varfëri tek më i pasuri, për të tejkaluar këtë emergjencë.

Teoria ekonomike duhet të zhvillojë metoda për të përmbushur nevojat themelore njerëzore të secilit prej nesh. Kur kërcënohen këto nevoja, atëherë është koha të ripërcaktojmë tërë ekzistencën tonë me një rivendosje totale.

Menaxhimi i kësaj krize nuk kërkon vetëm trajtimin e urgjencës shëndetësore, por edhe mbrojtjen ekonomike të të gjithë popullatës. Një e ardhur themelore universale, e pakushtëzuar është e vetmja zgjidhje ndaj paqëndrueshmërisë që po vret miliona familje psikologjikisht dhe ekonomikisht.

Jam i sigurt se shumica e ekonomistëve, në momente të tjera skeptike, do të bien dakord që ekonomisë i duhen injeksione parash tani. Kur ekonomitë rrëshqasin në recesion, ekziston një “efekt domino”: njerëzit humbasin punën e tyre, shpenzojnë më pak, ekonomia zvogëlohet, të ardhurat zvogëlohen dhe paratë f zhduken nga qarkullimi. Të ardhurat universale do të rritnin ekonominë, do të zvogëlonin incidencën e varfërisë në popullatë dhe pasojat e saj të tmerrshme, dhe do të siguronin që ata që duhet të kthehen në tregun e punës do të jenë në gjendje ta bëjnë këtë në kushte më të mira.

Dhe tashmë ka nga ata në botë që po ndërmarrin veprime të tilla; që nga Shtetet e Bashkuara; në Mbretërinë e Bashkuar, ku propozimi i të ardhurave themelore është ripropozuar, si dhe shtetet e tjera njoftojnë masa lehtësimi (India, Zelanda e Re, Hong Kong, Koreja e Jugut …).

Burimet kryesore të financimit mund të jenë të ndryshme; Nga taksimi i pasurive të mëdha, gjigandët e mëdhenj dixhitalë dhe teknologjikë (Mark Zuckerberg, Bill Gates dhe Elon Musk kanë qenë gjithmonë në favor të të ardhurave universale), mbase ata me shkallën më të lartë të automatizimit; ose të rishikohen taksat mbi të ardhurat e pronës dhe prona intelektuale. Ose të ashtuquajturat “ekotaks”, siç janë të ardhurat nga klima, me një taksë ndaj karburanteve fosile si qymyri, nafta dhe gazi; ose siç ka qenë në Alaska që nga viti 1982 me Fondin e Përhershëm të Alaska: një divident nga kthimi ekonomik i kapitalit publik, të cilin e tërheq nga kompanitë fosile. Çdo vit, një pjesë e të ardhurave nga nafta e shtetit vihet në një fond. Në vend që t’i shpenzojë ato para, qeveria ua kthen ato qytetarëve rezidentë, përfshirë fëmijët, përmes një dividenti vjetor.

Ndërsa përsëris për vite me radhë zgjidhjet janë aty, varet nga ne që të zgjedhim të ulemi rreth një tryeze për të rikthyer cilësinë e jetës sonë dhe për të krijuar një sistem që trajnon njerëzit, jo punëtorët.

Lufta e Parë Botërore solli miliona gra në fabrika dhe filloi emancipimin e grave, Plani Marshall ringjalli ekonominë e pas luftës dhe mirëqenien. Emergjenca që po përjetojmë mund të favorizojë një pikë kthese epokale, revolucionare, e cila sipërfaqësisht u konsiderua nga shumë njerëz si e çmendur dhe që mund të ndryshojë të ardhmen tonë për më mirë./Tgcom24/