30% e pemëve në botë rrezikojnë zhdukjen

Të paktën 30% llojeve të pemëve rrezikojnë të zhduken duke filluar nga lisat deri tek drurët tropikalë.

Ekspertët thonë se 17,500 lloje pemësh janë në rrezik, dyfishi i numrit të gjitarëve, zogjve, amfibëve dhe zvarranikëve.

Grupet e ruajtjes po bëjnë thirrje për përpjekje urgjente të mbrojtjes mes kërcënimeve të tilla si shpyllëzimi, prerjet dhe ndryshimet klimatike.

"Ne kemi gati 60,000 lloje pemësh në planet dhe për herë të parë tani e dimë se cilat nga këto specie kanë nevojë për tu mbrojtur nga zhdukja si dhe cilat janë kërcënimet më të mëdha për to dhe ku janë", tha Malin Rivers nga Kopshtet Botanike të Konservimit Ndërkombëtar në Kew, Londër.

Për një botë të shëndetshme, ne kemi nevojë për shumëllojshmëri të specieve të pemëve. Çdo lloj peme ka një rol unik ekologjik për të luajtur. Me 30% të specieve të pemëve në botë të kërcënuara me zhdukje, ne duhet të rrisim urgjentisht masat e ruajtjes", shtoi Sara Oldfield, bashkëkryetare e Grupit Specialist të Pemëve Globale të Unionit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës.

Vlerësimi Global i Pemëve, nga 500 ekspertë të pemëve dhe 61 institucione, sjell së bashku të dhëna mbi statusin e ruajtjes së të gjithë pemëve.

Rreth 142 specie janë zhdukur tashmë, ndërsa 442 janë në prag të zhdukjes, me më pak se 50 pemë individuale të mbetura.

Kërcënimet më të mëdha për pemët në nivel global janë pastrimi i pyjeve (duke prekur 29%të specieve), prerjet (27%), pastrimi për kullotjen ose blegtorinë e bagëtive (14%), pastrimi për zhvillim (13%) dhe zjarri (13%).

Ndryshimi i klimës, moti ekstrem dhe rritja e nivelit të detit janë kërcënime në rritje për pemët. Por autorët thonë se me veprimet e ruajtjes, ka shpresë për të ardhmen.

Ekspertët thonë se ka disa gjëra që mund të bëhen në këtë rast:

Ruajtja e pyjeve ekzistuese dhe zgjerimi i zonave të mbrojtura (aktualisht të paktën 64% e të gjitha llojeve të pemëve mund të gjenden në të paktën një zonë të mbrojtur).

Mbajtja e specieve të kërcënuara në kopshtet botanike ose bankat e farërave me shpresën se një ditë mund të kthehen në të egra (aktualisht rreth 30% e të gjithë pemëve ruhen në këtë mënyrë).

Skemat e mbjelljes së pemëve të kryhen shkencërisht, me pemën e duhur në vendin e duhur, duke përfshirë specie të rralla dhe të kërcënuara.

Një në pesë lloje pemësh përdoren nga njerëzit për ushqim, lëndë djegëse, lëndë drusore, ilaçe dhe më shumë

Rritja e fondeve për ruajtjen e pemëve.

Gjatë 300 viteve të fundit, sipërfaqja globale e pyjeve është zvogëluar me rreth 40% dhe 29 vende kanë humbur më shumë se 90% të mbulimit të tyre pyjor.

Pemët në rrezik të veçantë të zhdukjes përfshijnë:

Pemë të mëdha tropikale të njohura si dipterocarps që po humbasin për shkak të zgjerimit të plantacioneve të vajit të palmës.

Pyjet tropikale po përballen me kërcënime nga ndryshimet klimatike dhe moti ekstrem

Pemët e lisit humbën nga bujqësia dhe zhvillimi në pjesë të Meksikës, Kilit dhe Argjentinës.

Pemët që priten për lëndë drusore në Madagaskar.

Pemët Magnolia në rrezik nga mbledhja e bimëve të paqëndrueshme.

Pemë të tilla si hiri që po zhduken nga dëmtuesit dhe sëmundjet në Mbretërinë e Bashkuar dhe Amerikën e Veriut.\BBC\

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.