Shkencëtarët krijojnë sallatë të modifikuar gjenetikisht në hapësirë

Të bëhesh astronaut është diçka për të cilën shumë njerëz ëndërrojnë, megjithatë efektet afatgjata të udhëtimit në hapësirë shpesh anashkalohen. Mikrograviteti paraqet një problem serioz për astronautët gjatë fluturimit afatgjatë në hapësirë, duke ulur densitetin e kockave dhe duke rritur rrezikun e frakturave të tyre. Tani, studiuesit besojnë se mund të kenë një mënyrë për të mbrojtur astronautët kundër humbjes së kockave gjatë misioneve të gjata në hapësirë – sallata e modifikuar gjenetikisht.
Ekspertët nga Universiteti i Kalifornisë, Davis kanë zhvilluar një sallatë që është projektuar gjenetikisht për të prodhuar një hormon stimulues të kockave dhe thonë se mund të rritet në hapësirë. Ndërsa kufizimet e sigurisë nënkuptojnë se nuk është bërë testi i shijes, ekipi thotë se ka të ngjarë që ajo të ketë shije shumë të ngjashme me sallatën jeshile që përdoret nga njerëzit në tokë.
Hulumtimet e mëparshme kanë konfirmuar se gjatë misioneve të gjata në hapësirë, astronautët vuajnë nga një gjendje e njohur si osteopenia, e cila shkakton dobësimin e kockave.
“Dobësimi i kockave për shkak të humbjes progresive të masës kockore është një efekt anësor potencialisht serioz i fluturimit të zgjatur në hapësirë.Studimet e kozmonautëve dhe astronautëve që kaluan shumë muaj në stacionin hapësinor, zbuluan se udhëtarët në hapësirë mund të humbasin (mesatarisht) 1 deri në 2 për qind të masës kockore çdo muaj”, tha NASA.

Për të anashkaluar këtë efekt anësor, astronautët në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) kanë disa regjime ushtrimesh që ndjekin. Megjithatë, astronautët zakonisht nuk janë në ISS për më shumë se gjashtë muaj. Duke parë përpara, NASA po planifikon të dërgojë njerëz në Mars diku në vitet 2030 - një mision që do të zgjasë të paktën tre vjet dhe do t'i vendosë ata në rrezik më të lartë për osteopeni.

Një opsion do të ishte që astronautët të merrnin ilaçe që përmbajnë një fragment peptid të hormonit paratiroide (PTH), i cili stimulon formimin e kockave. Megjithatë, transportimi i sasive të mëdha të ilaçit nuk është praktik. Në studimin e tyre të ri, ekipi shqyrtoi mënyrat që astronautët të prodhonin vetë fragmentin e peptidit ndërsa ishin në hapësirë.
Zgjidhja e tyre janë farat transgjenike të marules që janë modifikuar gjenetikisht.
"Astronautët mund të mbajnë fara transgjenike, të cilat janë shumë të vogla - ju mund të keni disa mijëra fara në një shishkë me madhësinë e gishtit të madh - e t'i rrisin ato si marule e zakonshme", tha Somen Nandi, një nga autorët e studimit.
Një pjesë e një proteine të quajtur një domen i kristalizuar i fragmentit (Fc) u ngjit në peptid. Fc është treguar më parë se rrit kohën që peptidet qarkullojnë në trup, duke e bërë atë më efektiv. Më pas, për të futur peptidin dhe Fc në marule, studiuesit përdorën bakter të quajtur Agrobacterium tumefaciens.
Gjatë ekzaminimit, studiuesit zbuluan se marulja shprehte rreth 10-12 miligramë PTH-Fc për kilogram. Kjo do të thotë se astronautëve u duhen rreth 380 gram marule në ditë për të marrë një dozë të mjaftueshme të hormonit.
"Një gjë që po bëjmë tani është të ekzaminojmë të gjitha këto linja transgjenike marule për të gjetur atë me shprehjen më të lartë të PTH-Fc", shpjegoi Karen McDonald, një nga studiuesit në projekt.

Burimi: Daily Mail/ Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.