Qendra e djathtë fiton zgjedhjet në Kroaci, por nuk ka shumicën në Parlament

Gazeta Si - Bashkimi Demokratik Kroat (HDZ) i qendrës së djathtë, partia kryesore qeverisëse e Kroacisë, fitoi zgjedhjet parlamentare të mbajtura në vend të mërkurën.

Ajo mori 34 për qind të votave dhe do të ketë 60 vende në parlament, 6 më pak se ato të fituara në zgjedhjet e 2020 dhe jo të mjaftueshme për të pasur një shumicë: parlamenti kroat ka 151 vende dhe shumica është 76.

HDZ-ja udhëhiqet nga kryeministri në largim, Andrej Plenkoviç, i cili tashmë ka qenë në qeveri për dy mandate.

Gjatë një tubimi të mbajtur në Zagreb për të komentuar rezultatet e zgjedhjeve, Plenkoviç u tha mbështetësve të tij se në ditët në vijim HDZ do të fillojë bisedimet me partitë e tjera opozitare për të tentuar të formojë një koalicion të aftë për të mbështetur qeverinë e saj të tretë.

Në këtë kuptim, partia nacionaliste e krahut të djathtë, Lëvizja Patriotike (PD), e cila doli e treta me 14 vende dhe partia ultra-konservatore Ponte (Shumica) mund të luajnë një rol qendror.

E dyta më e votuar ishin Social Demokratët (SDP), partia kryesore kroate e qendrës së majtë, e cila ka presidentin e vendit, Zoran Milanoviç, në mesin e liderëve të saj.

SDP mori 25 për qind të votave dhe 42 vende, një më shumë se në vitin 2020. Milanoviç, i cili kishte qenë tashmë kryeministër midis 2011-2016 dhe ka qenë president që nga viti 2020, kishte kandiduar për kryeministër vetëm disa javë para zgjedhjeve.

Milanoviç është shumë popullor në vend dhe ky njoftim i papritur dukej se mundi të përmbyste rezultatin e zgjedhjeve në minutën e fundit, ku qendra e djathtë dhe Plenkoviç konsideroheshin gjerësisht si favoritë.

Në javët e fundit, ndër të tjera, presidenti kishte sulmuar shumë ashpër qeverinë e Plenkoviçit, duke e akuzuar atë si më të korruptuarin në historinë e Kroacisë.

Fillimisht sondazhet dukej se e vërtetuan të drejtën e tij, por në fund SPD nuk mundi të bënte më mirë se HDZ.

Milanović, megjithatë, u përjashtua nga fushata elektorale: dy ditë pas kandidaturës së tij, Gjykata Kushtetuese e Kroacisë kishte vendosur që me ligj ai do të duhej të jepte dorëheqjen si president për të marrë pjesë në zgjedhje.

Milanoviç kishte refuzuar të jepte dorëheqjen dhe akuzoi gjyqtarët e Gjykatës për bashkëpunim në sistemin e pushtetit dhe korrupsion së bashku me qeverinë e HDZ-së.

SDP kishte pranuar të paktën zyrtarisht që të mos e paraqiste atë si kandidat për kryeministër: në fakt, megjithatë, javët e fundit Milanoviç kishte vazhduar fushatën.

Plenkoviç është një politikan i qendrës së djathtë me pozicione pro-evropiane dhe gjatë viteve në qeveri ai ka konsoliduar pozicionin e Kroacisë brenda Bashkimit Evropian, duke adoptuar euron si monedhë zyrtare nga fillimi i vitit 2023 dhe duke hyrë në zonën Shengen në lëvizjen e lirë të njerëzve.

Nga ana tjetër, Milanoviç ka pozicione të pazakonta për një lider evropian të qendrës së majtë dhe në disa raste ai ka marrë pozicione pro-ruse ose anti-NATO, aleancën ushtarake që përfshin shumicën e vendeve perëndimore; me pak fjalë, ai po përpiqet të pozicionohet si një pikë referimi për një pjesë jo të papërfillshme të elektoratit kroat në favor të ndikimit rus.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.