Lexo me "Si"

Pse filozofët e së kaluarës drogoheshin?

Nga Gazeta Si - Njëherë e një kohë, mendimtarët merrnin drogë jo vetëm për të arritur vizione mistike dhe për të nxitur kreativitetin, por edhe për të kuruar patologji të ndryshme nga të cilat vuanin, duke nënvlerësuar dëmet e varësisë.

Filozofët nuk ishin të gjithë mendimtarë racionalë të ftohtë. Disa kanë bërë një jetë të shfrenuar, të mbushur me përdorimin (dhe abuzimin) e drogës.

Niçe predikoi Supernjeriun, por u zhyt në narkotikë për të qetësuar isheminë e tij. Frojdi mund të ketë eksploruar thellësitë e shpirtit, por ai ishte një i varur nga kokaina. Sartri ishte aq i “dopuar” sa e pa veten duke u ndjekur nga gaforret gjigante. Për të mos përmendur Platonin që merr pjesë në rite mistike duke pirë një koktej halucinogjen.

“Ne jemi mësuar t’i shohim ata si shenjtorë laikë, të cilët mbështeten vetëm në dritën e arsyes, ndërsa në fakt ata janë njerëz si të gjithë, me dobësitë dhe irracionalitetet e tyre”, thotë Alessandro Paolucci, i cili në esenë “Historia e mahnitshme e filozofisë” rrëfen jetën e tetë filozofëve që përdorën narkotikë të ndryshëm për arsye nga më të ndryshmet: nga misticizmi te krijimtaria, nga hetimi i njohurive njerëzore deri te kura e disa patologjive, me rezultate katastrofike.

Për pjesën më të madhe të historisë, në fund të fundit, drogat nuk janë perceptuar si “parajsa artificiale”, por si droga të veçanta, duke nënvlerësuar në mënyrë sensacionale varësinë dhe dëmtimin e shëndetit.

Vizioni i Platonit - Le të fillojmë me një nga baballarët e mendimit perëndimor, Platonin grek. Filozofia e tij, e cila lartësonte vlerën e Botës së Ideve në lidhje me gabimet e shqisave, në të vërtetë kishte një rrënjë mistike. Përveç agjërimit, pelegrinazheve dhe valleve, gjatë riteve pjesëmarrësit pinin ciceone, një pije me bazë drithërash. Sipas historianëve, ato drithëra ishin të kontaminuara me një myk parazitar, ‘Paspali Claviceps’, i cili ka një fuqi të barabartë me 1/20 e LSD-së (ilaç psikodelik).

Dhe kështu pasazhet e Fedonit, në të cilat Platoni përshkruan njohuritë e Ideve, duhen parë në një këndvështrim tjetër: Të përsosur, të thjeshtë, të pandryshueshëm dhe të lumtur ishin vizionet që ne soditëm në një dritë të pastër. Jo një ushtrim filozofik, por një mistik artificial: udhëtimi psikedelik e lejoi shpirtin të ribashkohej me botën e ideve, duke kapërcyer iluzionet e shqisave. Platoni nuk ishte i vetmi intelektual në Greqinë e lashtë që merrte ilaçe psikodelike: lista përfshin Plutarkun, Eskilin, Pindarin dhe Euripidin.

Qetësuesit e Marcus Aurelius - Megjithatë, shekuj më vonë, perandori dhe filozofi Marcus Aurelius pinte çdo mbrëmje një përzierje të bimëve mjekësore, teriaca. Ilaçi ishte shpikur nga Crautea, mjeku i Mithridates, sundimtar i Pontit, i fiksuar pas frikës se mos helmohej siç i kishte ndodhur babait të tij. Mithridates i kishte kërkuar Crautea që ta bënte imun ndaj të gjitha helmeve: theriaku përmbante rreth dyzet përbërës (shafran, xhenxhefil, anise, temjan dhe shumë të tjerë) të aromatizuar në verë dhe mjaltë, me shtimin e mishit të nepërkës së gatuar: nëse nepërka jeton në kontaktin me helmin e vet pa u vrarë, mendonin të lashtët, mishi i tij duhet të përmbajë një antidot.

Në ilaç kishte edhe opium të vjetër, i cili kishte një efekt te gjumi: kjo i garantonte Marcus Aurelius, të flinte natën, duke kapërcyer stresin e komploteve gjyqësore. Shkurtimisht, paqëndrueshmëria që ai predikonte në filozofi nuk ishte e natyrshme.

Frojdi, një i varur nga kokaina - Gjatë shekujve, zbulimi i substancave të reja psikotrope ndikoi te mendimtarët, duke filluar nga Sigmund Frojd, i cili donte ta bazonte karrierën e tij shkencore te kokaina. Në 1883, një mjek i ushtrisë gjermane, Theodor Aschenbrandt, u kishte dërguar një ilaç ushtarëve të Bavarisë, duke vënë në dukje se ajo ndihmonte në përballimin e lodhjes dhe urisë. Frojdi donte të hetonte efektet e kësaj substance, i emocionuar nga përvoja e tij: Në depresionin tim të fundit, shkroi ai në 1884, mora përsëri këtë ilaç dhe një dozë e vogël më çoi te yjet në një mënyrë fantastike.

Për babain e psikanalizës, ky ishte si ilaçi Asterix: mund të kuronte ankthin, depresionin, çrregullimet e të ngrënit, histerinë, astmën.

Ndërsa të tjerë spekulonin: “A u dha Frojdi pacientëve një dozë të vogël nga ky ilaç për t’i ndihmuar ata të kapërcenin sikletin?”

Analgjezikët e Niçes – Është i ndryshëm rasti i Friedrich Nietzsche-s, i cili u mbush me lëndë narkotike për të trajtuar isheminë e vogël të arterieve cerebrale që i shkaktoi dhimbje të padurueshme. Pra, ai përdori të gjitha substancat në dispozicion: bromur kaliumi (qetësues), atropinë për dhimbjet e syve (halucinogjene), kininë (toksike), hidrat kloral (qetësues i rëndë), tretësirë ​​hashashi dhe mbi të gjitha opium: unë jam një gjysmëalien i prekur nga migrena, vetmia e gjatë e të cilit e ka mërzitur plotësisht trurin. Unë vij në këtë vlerësim të arsyeshëm të situatës pasi mora - nga dëshpërimi - një dozë të madhe opiumi. Por në vend që të humbasë intelektin e tij për shkak të tij, ai duket se e rifitoi atë.

Në këtë letër Nietzsche i referohet laudanumit (një përbërje e bazuar në alkool dhe opium). Dhe kështu, i dopuar nga qetësuesit, ndryshimet e humorit dhe dhimbjet e alternuara, Nietzsche shkroi veprat e tij kryesore. Dhe stili i tij aforistik dhe fragmentar ishte një zgjedhje e detyrueshme stilistike, pasi sëmundjet e tij nuk e lanë të shkruante gjatë. E gjithë filozofia e tij është një ftesë për të përballuar ngurtësinë e jetës, duke e pranuar atë pa iluzione.

Në shekullin e 20-të, drogat e vjetra dhe të reja janë bërë për disa filozofë një laborator studimi mbi funksionimin e mendjes: Walter Benjamin e konsideronte hashashin një mjet për “iluminimin profan”, Michel Foucault e shihte drogën si një mënyrë për të dalë nga kufijtë e natyrës dhe kafazi represiv i pushtetit. Dhe Ernst Jünger provoi një gamë të gjerë substancash: LSD, phenmetrazine, niopo (bimë psikotrope nga Amerika e Jugut), psilocybin, ekstazi.

Sartri, anfetaminat - Më i shfrenuari, megjithatë, ishte babai i ekzistencializmit, Jean Paul Sartre. Për të ruajtur ritmet e tij të ethshme të punës, ai grumbulloi Corydrane, një ilaç “tonik” i njohur në vitet 1950: tabletat përmbanin 500 mg aspirinë dhe 7 mg amfetaminë. Për të shkruar ‘Kritikën e arsyes dialektike’, që pajtonte socializmin dhe lirinë, Sartri punonte 10 orë në ditë, përtypte tableta Corydrane, në fund i merrja 20 në ditë, shkruan ai. Amfetaminat më dhanë të paktën tre herë më shumë shpejtësi të të menduarit dhe të shkruarit se ritmi im normal.

Ushqim për mendjen, por me çmim të shtrenjtë: për të fjetur, Sartri duhej të përdorte pilulat e gjumit, por për dekada nuk mund të flinte më shumë se 4 orë në natë. Sartri provoi edhe meskalinën: nën efektet e saj pa shkaba, këpucë-skelete, fytyra monstruoze. Dhe halucinacionet vazhduan ta ndjekin edhe pas udhëtimit: ai tha se po ndiqej nga gaforret gjigante. Për një kohë të gjatë Sartri duhej të jetonte me këto vizione: Unë flisja me gaforret kur ecja dhe ata qëndronin pranë meje. Pas ca kohësh fillova t’i injoroja dhe pak nga pak ata u larguan.

Marrë Il Focus, përshtati në shqip Gazeta Si


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë