Kuriozitete

Lëkura sintetike është aq e fortë dhe elastike sa mund të përdoret në protezat e ardhshme

E njohur si 'lëkurë elektronike' ose 'e-lëkurë', ajo është prodhuar nga studiues nga Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë "King Abdullah" në Arabinë Saudite dhe sipas ekipit, në të ardhmen lëkura mund të përdoret për të "monitoruar" shëndetin e një personi ose gjendjen strukturore të një aeroplani, pasi është aq e ndjeshme sa lëkura e njeriut. Ndërsa nuk është hera e parë që shkencëtarët përpiqen të 'kopjojnë' në mënyrë elektronike lëkurën e njeriut, përpjekjet e mëparshme nuk kanë qenë aq të sakta sa tani.
Ky prototip mund të ndiejë objekte deri në 20 cm larg, të reagojë ndaj gjërave në një të dhjetën e sekondës dhe "të riparojë" vetveten më shumë se 5000 herë.

Autori i studimit Yichen Cai tha se lëkura ideale elektronike duhet të imitojë shumë funksione natyrore të lëkurës njerëzore, duke përfshirë temperaturën dhe prekjen në kohë reale.
"Sidoqoftë, është e vështirë të bësh elektronikë të përshtatshme fleksibël që mund të kryejë detyra kaq delikate, ndërsa gjithashtu të durosh copëza të jetës së përditshme dhe secili material i përfshirë duhet të projektohet me kujdes", shpjegoi Cai. Përpjekjet e mëparshme për të kopjuar lëkurën e njeriut kombinuan një shtresë sensori, të bërë nga një nano-material aktiv, me një shtresë që shtrihet në lëkurën tonë. Por lidhja midis këtyre dy shtresave është shpesh shumë e dobët ose shumë e fortë, duke zvogëluar qëndrueshmërinë, ndjeshmërinë ose fleksibilitetin e saj, gjë që e bën atë më të mundshme të prishet.
"Peisazhi i elektronikës së lëkurës vazhdon të ndryshojë me një ritëm spektakolar dhe shfaqja e sensorëve 2D ka përshpejtuar përpjekjet për të integruar këto materiale atomikisht të holla, mekanikisht të forta në lëkura artificiale funksionale, të qëndrueshme." tregon Cai.
Për këtë, studiuesit përdorën një hidrogel të përforcuar me nanopjesëza silicë për të krijuar 'sipërfaqen e tyre të shtrirë' dhe e kombinuan atë me një sensor karburi titani 2D duke përdorur tela nano shumë përçues. Bashkëautori Jie Shen tha se hidrogelet janë më shumë se 70 përqind ujë, duke i bërë ato shumë të përputhshme me indet e lëkurës njerëzore. Ata zbuluan se duke shtrirë paraprakisht hidrogelin në të gjitha drejtimet, më pas duke aplikuar një shtresë nano-telash dhe duke kontrolluar lirimin e saj, ata krijuan rrugë në shtresën e sensorit që qëndronin të paprekura edhe nëse materiali shtrihet në 28 herë më shumë se madhësia e tij origjinale.
Kështu, e-lëkura është shumë e ndjeshme, deri në pikën ku mund të dallojë shkrimet e shkruara në sipërfaqen e saj dhe të përballojë 5000 deformime, duke u rikuperuar në rreth një çerek sekondi.
"Është një arritje e jashtëzakonshme për një lëkurë elektronike të ruajë rezistencën pas përdorimit të përsëritur, e cila imiton elasticitetin dhe rigjenerimin e shpejtë të lëkurës njerëzore." tha Chen.
Shpikja e re mund të ndihmojë në krijimin e protezave të cilat janë gjithashtu në gjendje të monitorojnë informacionin biologjik duke përfshirë ndryshimet në presionin e gjakut.
Bashkëautori Vincent Tung tha se një pengesë e mbetur për përdorimin e gjerë të e-lëkurave qëndron në shkallëzimin e sensorit me rezolucion të lartë.
'Gjithsesi, ne parashikojmë një të ardhme për këtë teknologji përtej biologjisë." tha Tung.
*Gjetjet janë botuar në revistën Science Advances.
Burimi: Daily Mail. Përshtati: Gazeta "Si"


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë