.png)
Sipas ‘legjendës” popullore, janari është padyshim muaji më i gjatë i vitit. Kjo ka njëfarë logjike. Janari ka më shumë ditë që mund të ketë një muaj (31 ditë) por gjithsesi nuk është muaji i vetëm që ka aq ditë.
Pse atëherë ne kolektivisht besojmë në "Purgatori i Janarit"? Është një koncept i ndërlikuar i njohur si perceptimi i kohës.
Perceptimi i kohës është në thelb ora jonë e brendshme që përjeton dhe interpreton kohën. Ne të gjithë e kemi atë, por ashtu si gjurmët tona të gishtërinjve, nuk ka dy njerëz që kanë të njëjtin perceptim të kohës. Faktorë të ndryshëm mund të ndikojnë në perceptimin e kohës. Kafeina është treguar se e bën kohën më të shpejtë dhe ka studime ku njerëzit kanë pohuar se koha ndihej më e gjatë pas shikimit të një filmi të frikshëm.
Tani, si lidhet perceptimi i kohës me "Purgatori i Janarit"?
Mendoni për atë që kaluam më parë: dhjetori, muaji i festave, pushimet dhe koha e kaluar me të dashurit. Dhjetori është zakonisht një muaj i mbushur plot, nuk ka muaj tjetër me aq shumë pushime ndërkombëtare. Si të gjitha gjërat e mira, dhjetori përfundon gjithmonë. Pasi i gjithë "argëtimi" shkon me të, mbetet janari dhe të gjithë e dimë se çfarë është janari: Punë, punë dhe punë. Krahasuar me kohërat argëtuese të dhjetorit, nuk mund të mos e ndjeni çdo sekondë që kalon ndërsa ecni përgjatë muajit.
A e dini thënien "Koha fluturon kur je duke u argëtuar"?
Rezulton se kjo ka një precedent shkencor. Mund të shpjegohet me "hipotezën e orës së dopaminës", e cila thotë se nivelet më të larta të dopaminës bëjnë që koha të ndihet sikur po shkon më shpejt. Dopamina është hormoni i çliruar nga truri që stimulohet nga kënaqësia, kënaqësia, arritjet, etj.
Studimet kanë treguar se dopamina lirohet shpesh gjatë muajve nëntor dhe dhjetor për shkak të të gjitha ngjarjeve që rrethojnë pushimet. Kjo lidh drejtpërdrejt “argëtimin” me ndjenjën e kalimit të kohës më shpejt se normalja. Ky është besimi aktual shkencor, por ka ende shumë për të zbuluar në lidhje me këtë temë.
Nëse argëtimi dhe kënaqësia kanë një efekt në mënyrën se si ne e perceptojmë kohën, është e rrugës të supozojmë se përvoja të tjera njerëzore mund të kenë efekte të ndryshme në perceptimin e kohës. Mbani mend studimin rreth filmave të frikshëm që e bëjnë kohën më të gjatë, studiuesit arritën në përfundimin se frika mund të ngadalësojë mënyrën se si ne e perceptojmë kohën. Kjo mbështet drejtpërdrejt teorinë e "Purgatorit të Janarit".
Pas qejfit të festave, njerëzit në përgjithësi ndjejnë se kanë shpenzuar shumë para. Kjo mund të krijojë ndjenja pasigurie. Vetë koncepti i një viti të ri shton gjithashtu këtë pasiguri. Mendimet për dështimet e vitit të kaluar, zgjidhjet për vitin e ri dhe nëse mund t'i arrijmë ato gjithashtu krijojnë frikë që mund të ngadalësojë dhe perceptimin tonë të kohës.
Ne besojmë në një gjë dhe për këtë arsye, ajo ekziston?
Një koncept tjetër që kontribuon në teorinë e "Purgatorit të Janarit" është ndoshta koncepti më intrigues dhe më i vështirë për t'u vërtetuar: Janari ndihet si muaji më i gjatë sepse ne besojmë se është muaji më i gjatë. Kur një pjesë e madhe e njerëzimit beson në një koncept të caktuar, ajo ide mund të bëhet pothuajse e padallueshme nga realiteti. Njihet si "realiteti i imagjinuar" i quajtur "Efekti Mandela", një besim kolektiv se një ngjarje ose koncept është një gjë kur është në të vërtetë një tjetër. Emri në fakt vjen nga besimi shumë popullor në vitet 1980 që Nelson Mandela vdiq gjatë kohës së tij në burg. Mandela do të bëhej president i vendit të tij pas kësaj. Ai ndërroi jetë në vitin 2013. Realitetet e imagjinuara besohet të jenë aq të fuqishme sa disa studiues besojnë se vetë koncepti i Zotit ekziston vetëm sepse njerëzimi kolektivisht beson se duhet të jetë një qenie më e lartë që sundon mbi ne.
Nëse shkenca mbështet ekzistencën e "Purgatorit të Janarit", si mund t'i shpëtojmë atij? Nuk ka një mënyrë. Gjithcka që mund të bëjmë është të jetojmë me të.
Pavarësisht se si ndiheni për muajin, ai do të vijë e do të shkojë si gjithë janarët e tjerë që keni jetuar. Harrojeni sa i gjatë është muaji dhe përqendrohuni në atë që mund të bëni me të. Viti është ende i ri. Do të vijnë më shumë ditë dhe muaj. Pasi të jeni duke ndjekur aktivisht diçka, janari do të zbehet më shpejt sesa mund ta ndjeni.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
