.png)
Nga Gazeta Si - Athina pret kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, si artist pamor.
Në sallën Zappio u hap ekspozita e pikturave mikse dhe skulpturave të Ramës që titullohet “Improvizime”, e cila do të qëndrojë e hapur për publikun deri në fund të muajit.
Në ceremoninë e mikpritjes, Ministri i Punëve të Jashtme të Greqisë Nikos Dendias u shpreh se përzgjedhja e Zappeion Megaron, e cila është pjesë e trashëgimisë kombëtare të qytetërimit grek, për të çelur këtë ekspozitë, mbart një simbolikë shumë të fortë dhe të qartë.
“Ky është pikërisht vendi ku në vitin 1979 u nënshkrua Traktati i Anëtarësimit në atë që ishte Komuniteti Ekonomik Europian asokohe. Isha një student shumë i ri i Universitetit të Athinës, që ndodhet diku atje, përtej kolonave, që shihja Georgios Ralis dhe Konstantinos Karamanlis që hidhnin firmën pikërisht këtu. Kështu, ky është pasqyrim i mënyrës si e shohim Shqipërinë, një fqinjë, një mike të afërt dhe, më lejoni ta them, shpresoj, së shpejti, si pjesë e familjes sonë të përbashkët evropiane”, u shpreh Dendias.
Ndërsa Rama gjatë fjalës së tij u shpreh se “E përjetoj vërtet me shumë përulësi që pritem në këtë pallat të mrekullueshëm që ka një histori të jashtëzakonshme dhe më lini të ndaj me ju diçka shumë personale. Dje, kur isha në makinë duke shkuar drejt Vuliamenit, m’u kujtua një taksi që kisha marrë një vajtje-ardhje për në Vuliameni dhe më pas në Sandro të Athinës, ato ditë të hershme të lirisë sonë, kur vendi i parë që vizitova si njeri i lirë, jo si sportist që përfaqësonte një vend që nuk ishte i lirë, por një vend si njeri i lirë, ishte Greqia dhe Korfuzi”.
Lidhur me ekspozitën dhe kuptimet që mbart Rama u shpreh se arti nuk ka nevojë për artistin ta përkthejë, pasi sipas tij arti flet vetë.
“Siç ka thënë edhe Edgar Degas, arti nuk është t’u tregosh njerëzve atë që sheh, por është t’u tregosh atë që nuk shohin, kështu që, çdokush është i lirë të shohë çfarëdo që dëshiron. Arti im është abstrakt, me disa kujtime aty-këtu dhe është mjaft demokratik, në kuptimin që i lejon gjithsecilit të mendojë e të shohë gjith’ çfarë dëshiron”, tha Rama në ceremoninë e hapjes së ekspozitës.
Raporti i organizuar nga Ministria e Punëve të Jashtme të Greqisë, është redaktuar nga Katerina Koskina, historiane e artit-muzeologe.
Një konstruksion-instalacion në shkallë të gjerë i veshur me letër-muri, mbi të cilin janë printuar një numër i madh pikturash të Ramës, përcakton hapësirën dhe aktivizon në mënyrë dinamike ekspozitën.
Letra e murit ka edhe punime origjinale, të pikturuara në dokumente, si dhe qeramikë. Një letër-muri e tillë është instaluar edhe në Kryeministri në Tiranë.
Titulli i ekspozitës i bën jehonë mënyrës së veçantë të punës së artistit. Në letra me përmasa A4 nga shënime, ditarë apo dokumente politike, të cilat tashmë janë përdorur, Edi Rama improvizon me bojëra, pastel, dhe bojëra uji që ndodhen në mënyrë të përhershme atje, ndërsa vepron si zyrtar i lartë gjatë takimeve dhe konferencave telefonike.
Ky lloj arti e ndihmon të fokusohet në diskutime gjatë kryerjes së detyrave të tij politike.
Një element i përbashkët i veprave janë ngjyrat e ndezura, sensi i rrjedhës dhe lëvizjes, format biomorfike që duket se dalin nga njëra-tjetra dhe gjurmimi i gjestit artistik.
Vepra e Ramës lidhet me perceptimin e tij për një art me rol social, të integruar në jetën e përditshme dhe hapësirën publike. Ai e zbatoi këtë koncept kur, pas mandatit dyvjeçar si ministër i Kulturës, u bë kryetar i Bashkisë së Tiranës, detyrë të cilën e mbajti për një kohë të gjatë, pasi u zgjodh tri herë. Në fund të fundit, siç ka theksuar ai në intervistën e tij me Hans Ulrich Obrist, “arti është një infrastrukturë sociale”.
Kuratorja e ekspozitës, Katerina Koskina, vëren: “Vendimi për të lyer fasadat e ndërtesave të shëmtuara dhe të rrënuara të qytetit me ngjyra të ndezura shumëngjyrëshe dhe forma gjeometrike ose organike, gjallëroi peizazhin urban, kontribuoi në përmirësimin e shpejtë të imazhit të qytetit dhe në qëndrueshmërinë e tij, në nxitjen e ndjenjës së komunitetit dhe mbi të gjitha ndikim pozitiv në disponimin e qytetarëve dhe fitimin e besimit të tyre”.
Sipërmarrja u regjistrua nga artisti gjithashtu i mirënjohur shqiptar Anri Sala, miku dhe ish-student i tij, në videon Dammi i Colori. (2003), duke i dhënë atij një ekspozim të mëtejshëm ndërkombëtar.
Me librin Refleksione (1991), të cilin e ka shkruar bashkë me mikun e tij, gjithashtu artist, Ardian Klosi me temën e ndryshimit rrënjësor të regjimit politik në Shqipëri, Rama përcakton kontekstin e ardhshëm të shpirtit të tij artistik të tiranizuar politikisht.
Në vitin 2013, ai e shndërroi katin përdhe të godinës ku ndodhet Kryeministria në një “Qendër Dialogu” të hapur për qytetarët, ku alternohen ekspozitat e artit bashkëkohor, seminaret dhe konferencat.
Për më tepër, zyra në vetvete është një hapësirë e pazakontë, “josistematike”, e cila ruan detajet e punëtorisë së artistëve.
Siç shprehet kuratorja e ekspozitës: “Ekspozita e Improvizimeve, e cila është prezantimi i parë i gjerë i punës së Ramës në Greqi, paraqet një interes të dyfishtë, pasi nuk ndriçon vetëm veprimtarinë e një artisti me përvojë në fushën e edukimit, por edhe personalitetin e një politikani për të cilin arti është jo vetëm shprehje lirie, por edhe mjet kohezioni shoqëror dhe politik”.
Edi Rama ka studiuar për pikturë në Akademinë e Arteve të Bukura në kryeqytetin shqiptar.
Me rënien e komunizmit u vendos në Paris, ku jetonte me shokun dhe studentin e tij, Anri Sala.
Në vitin 2010 mori pjesë në ekspozitën Les promesses du passé në Qendrën G. Pompidou.
Në vitin 2016 ai ekspozoi në galerinë Marian Goodman në New York në bashkëpunim me Anri Salën.
Në vitin 2017 mori pjesë në ekspozitën kryesore Viva Arte Viva të Bienales së 57-të të Venecias.
Në vitin 2018 ai ekspozoi në Kunsthalle në Rostock, Gjermani.
Punimet e tij janë prezantuar gjithashtu në Art Basel dhe Artissima. /Hellas.post/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
