.png)
Fatlumi, një elektricist 60-vjeçar që jeton në qarkun e Kukësit, është përkrahës i të rinjve që kanë provuar fatin duke kaluar ilegalisht Kanalin Anglez për një të ardhme të pasigurt në Britaninë e Madhe.
"Ata kanë të afërm atje", tha ai në një kafene buzë rrugës me pamje nga luginat me tarraca ku ka pak punësim përveç punëve bujqësore të paguara keq.
“Ata shkojnë për punë të ndershme. Vetëm ata me familje të pavëmendshme mund të përfundojnë me bandat e drogës”, tha ai.
Ka një mungesë të dukshme të 20-vjeçarëve në Kukës dhe pothuajse të gjithë duket se kanë të afërm në Britani.
Sipas shifrave të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, numri i shqiptarëve që mbërrinin ilegalisht përmes Kanalit u rrit me 43 për qind midis majit dhe shtatorit të këtij viti.
Suella Braverman, sekretarja e Brendshme, e quajti valën një "pushtim" dhe i përshkroi shumë prej emigrantëve si "kriminelë", duke çuar në një përgjigje të zemëruar nga kryeministri Edi Rama.
Të ndodhur në një udhëkryq mes grekëve, turqve dhe italianëve, shqiptarët kanë një traditë të emigracionit që daton shekuj më parë. Në 1990 shumë njerëz morën rrugën e emigrimit pas dekadash varfërie ekstreme dhe izolimi nën regjimin komunist të Enver Hoxhës.
Kjo u pasua nga një tjetër eksod i njerëzve që ikën nga vështirësitë ekonomike. Sipas Instat, instituti shqiptar i statistikave, rreth një e treta. ose 1.7 milion e të gjithë shqiptarëve tani jetojnë në diasporë.
Për ata që mbeten në vend, paga mesatare mujore është 60 mijë lekë ose 450 paund në mua. Megjithatë, në zonat e thella rurale si Kukësi, pagat mund të jenë dukshëm më të ulëta dhe shumë njerëz ia dalin mbanë përmes punëve shtesë që nuk pasqyrohen në statistikat zyrtare.
Fatlumi, i cili nuk pranoi të jepte emrin e tij të plotë, mbijeton duke u kujdesur për shtëpitë e tre vëllezërve të tij që punojnë në Londër, dy si elektricist dhe një si shofer autobusi.
“Kontrasti midis mundësive ekonomike në vende si Kukësi dhe Britania është i madh”, thotë Edval Zoto, konsulent i pavarur që po drejton një program të ri shtrirjeje të financuar nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar.
"Situata në Kukës është në një kaos”, shpjegoi ai.
“Institucionet po shemben. Shkollat e ndërtuara për 300 fëmijë tani kanë 50 fëmijë. Nuk ka më punë dhe familjet nuk janë më të sigurta. Atje nuk ka më vizion për jetën”.
Ai shtoi se të rinjtë tundohen nga një botë me para të lehta të portretizuara nga trafikantët duke përdorur imazhe dhe video në një fushatë të sofistikuar të mediave sociale në Instagram dhe TikTok.
“Parë nga veriu i Shqipërisë, Londra është jashtëzakonisht e pasur”, tha Zoto, duke shtuar se prindërit në zonë janë të tmerruar se djemtë e tyre do të tërhiqen nga bandat e drogës.
“Shoqëria shqiptare është e habitur me ato video të TikTok. Ato e bëjnë krimin magjepsës.
Programi i financuar nga Britania e Madhe, me vlerë 8.3 milionë funte gjatë katër viteve, synon të kundërshtojë fushatat e bandave në mediat sociale, si dhe të ndihmojë të rinjtë vendas të gjejnë punësim në bizneset shqiptare. Kjo përfshin zhvillimin e turizmit lokal duke trajnuar punonjësit e guidave, hapjen e një qendre informacioni turistik dhe krijimin e një qendre rinore ku të rinjtë mund të mësojnë gjuhë dhe aftësi kompjuterike.
Në afat më të shkurtër, ndërsa dimri mund të ngadalësojë migrimin, ekspertët vendas presin që shifrat të rriten përsëri vitin e ardhshëm.
Dikur një procedurë e shtrenjtë që kushtonte deri në 20,000 £, që përfshinte dokumente të rreme, ryshfete kufitare dhe fluturime ose udhëtime me kamionë, këtë vit kostoja e një udhëtimi në Mbretërinë e Bashkuar ka rënë në rreth 5,000 £.
Në një video të fundit, Alastair King-Smith, ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar në Shqipëri, iu lut shqiptarëve të mos u besonin trafikantëve.
“Ajo që po shfaqet në mediat sociale nuk është realiteti. Mos shkoni ilegalisht”, tha ai.
Kryeministri i Shqipërisë, i cili kundërshton vlerësimet britanike për numrin e shqiptarëve që kalojnë kanalin, tha në një intervistë me Financial Times se ai ka diskutuar mënyrat për të goditur bandat e drogës me qeveritë e njëpasnjëshme britanike, por propozimet e tij nuk u ndoqën kurrë.
Kur Boris Johnson ishte Sekretar i Jashtëm, ai rriti krimin shqiptar në Londër”, tha Rama.
“I thashë, ‘në rregull. Sillni gjashtë profesionistë nga agjencitë tuaja në Tiranë. Ne do t'i vendosim ata në një zyrë me gjashtë nga njerëzit tanë, me akses të plotë në të gjitha dosjet tona kriminale”, tha Rama.
Ai shtoi se propozimi i është bërë edhe Theresa May, atëherë kryeministre, dhe Priti Patel, ish-sekretare e brendshme, por grupi i përbashkët i punës nuk u materializua kurrë.
Megjithatë, gjatë mandatit të Ramës, bandat shqiptare kanë ndërtuar mbi një traditë dekadash të kultivimit dhe eksportit të kanabisit për të krijuar një rrjet të fuqishëm global trafikimi, sipas një raporti të Departamentit të Shtetit të SHBA.
“Shtetasit shqiptarë luajnë një rol të jashtëzakonshëm në trafikun ndërkombëtar të narkotikëve dhe rrjetet e krimit të organizuar, dhe Shqipëria është një element kyç i rrugës ballkanike të trafikut të drogës në Europën Perëndimore dhe në Mbretërinë e Bashkuar”, shkruhet në raport.
“Sundimi relativisht i dobët i ligjit, korrupsioni dhe niveli i lartë i papunësisë janë shtytësit kryesorë të problemit të kontrollit të drogës në Shqipëri”.
Rama i hedh poshtë akuzat, por Partia Demokratike e opozitës shqiptare akuzon kryeministrin se ka ndërtuar një regjim të korruptuar dhe autokratik gjatë nëntë viteve të tij në detyrë, duke i lënë shqiptarët me pak shanse për të ecur përpara, përveçse duke u larguar nga vendi.
Aldo Bumçi, ish-ministri i Jashtëm dhe i Drejtësisë i Partisë Demokratike, akuzoi Perëndimin se mbylli sytë ndaj shkeljeve të Ramës, sepse Shqipëria është një aleate besnike perëndimore në një zonë destabiliteti.
“Rama ka para, është i pamposhtur dhe ndërkombëtarët nuk thonë asgjë”, tha Bumçi. "Kjo është arsyeja pse njerëzit po largohen në këto numra biblik".
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
