Eurovision 2023 / Ndryshimet e votimit tregojnë se konkursi ka qenë gjithmonë politik

Nga Gazeta Si - Juria profesioniste ka qenë shtylla kryesore e Eurovision Song Contest që nga fillimi i tij në vitin 1956. Këta ekspertë janë zakonisht profesionistë të industrisë me përvojë në shpërndarjen e muzikës popullore. Por me njoftimin nëntorin e kaluar se nga viti 2023 gara do t’i zëvendësojë me një votim publik botëror në gjysmëfinale, duket se jurisë i ka rënë pesha.

Çfarë do të thotë kjo për cilësinë e përmbajtjes së Eurovizionit dhe vlerën e shfaqjes në industrinë e muzikës? Të zgjedhur kryesisht nga juria, fituesit dhe nënkampionët e viteve të mëparshme të Eurovizionit – përfshirë Måneskin (2021) dhe Katrina and the Waves (1997) – kanë vazhduar të jenë aktivë me turne të suksesshëm ndërkombëtar.

Disa mund të argumentojnë se vendimi i Eurovizionit për t’u dhënë përparësi votave të audiencës mbi njohuritë e ekspertëve përbën një kërcënim për përfshirjen e ekspertëve në çdo gjykim artistik të vlerës. Juritë profesioniste i japin një zë të paanshëm sistemit të votimit, i cili duhet të jetë apolitik dhe të fokusohet vetëm në përmbajtjen, stilin, cilësinë dhe origjinalitetin muzikor.

Megjithatë, si një fans i Eurovizionit dhe ekspert në mënyrën se si komunikojmë përmes muzikës, më pëlqen ideja që anëtarët e audiencës do të kenë më shumë peshë për vitin 2023. Por nëse audienca tani është përgjegjëse në fazën gjysmëfinale, duket e çuditshme që juria kthehet për një pjesë të finales. Pse të sillen në publik, nëse nuk do t’u besohet të bëjnë thirrjen e duhur kur bëhet fjalë për aktin fitues të Eurovizionit?

Duke iu përgjigjur interesave të huaja

Eurovizioni ka zhvilluar një shtrirje më të gjerë globale. Kjo është rritur që kur u prezantua televotimi, por shifrat e shikueshmërisë së konkursit kanë përfituar gjithashtu nga përfshirja e Australisë si interpretuese dhe votuese që nga viti 2015, falë bazës së madhe të fansave të Eurovizionit në vend.

Drejtuesit e televizioneve amerikane janë aktualisht në kërkim të një rrjeti për të blerë kopjen e tyre të Eurovizionit – “American Song Contest” - të cilin Guardian e quajti një “kopjues kaotik”. Lëvizja e sistemit të votimit drejt publikut dhe larg ekspertëve mund të interpretohet si një taktikë për të përfshirë audiencën amerikane (të cilët tani mund të votojnë në konkurs) dhe për t’i sjellë ato në Eurovizion dhe jo në versionin kopjues.

Nëse një audiencë globale, përfshirë Australinë dhe SHBA-në, po shikon dhe voton në Eurovizion, ekziston rreziku që kjo të reduktojë përfshirjen e gjuhëve të ndryshme në garë.

Më shumë vende mund të tundohen të performojnë këngë në anglisht, pasi kjo është gjuha që shikuesit globalë do të kenë më shumë gjasa të kuptojnë. Juria mund të ndihmojë në ruajtjen e diversitetit gjuhësor dhe kulturor të Eurovizionit, duke gjykuar vlerën e këtij diversiteti.

Më shumë diversitet dhe përfshirje e formave të muzikës dhe artit rajonal është për t’u mirëpritur. Kënga fituese e vitit 2022 e Ukrainës, “Stefania”, ishte një shembull i përsosur, me bashkimin e saj folklorik me repin dhe popin.

A është realiste ta quash Eurovizionin apolitik?

Eurovizioni është deklaruar gjithmonë si apolitik. Por, siç kanë vënë në dukje shumë studiues të muzikës dhe muzikologjisë më parë, nuk është kështu. Rusia u hoq nga gara e vitit 2021 për shkak të luftës në Ukrainë. Nëse politika nuk ka lidhje me Eurovizionin, atëherë ky vendim ishte i gabuar.

Këngët e atij viti flisnin për izolimin (pas pandemisë COVID), ndryshimin e klimës dhe refugjatët. Nëse konkursi nuk është politik, sigurisht që nuk bën një punë të mirë për të kuruar përmbajtjen e tij, e cila shpesh është e ngarkuar politikisht.

Fansat e Eurovizionit e pranojnë politikën. Në shumë mënyra, është pjesë e shortit sensacionalist të shfaqjes. Ndryshimi i fundit i votimit, pra, mund të interpretohet në mënyrë më cinike si një tjetër lëvizje politike nga organizatorët e Eurovizionit.

Ndryshimi i përbërjes së votimit dhe sjellja në një audiencë globale vazhdon lëvizjen e konkursit përtej një dialogu politik europian (ku vendet fqinje votojnë për njëri-tjetrin) që filloi me përfshirjen e Izraelit dhe Australisë. Tani pak do të marrin zero pikë.

Sjellja e audiencës në fillim krijon një ndjenjë të rreme barazie me jurinë, e cila minohet ndërsa ekspertët kthehen në finale. Kartat grumbullohen kundrejt votave të audiencës. Me një mungesë besimi në dukje tek ekspertët për të krijuar listën përfundimtare dhe audiencën për të gjykuar cilësinë përfundimtare, Eurovision Song Contest po konfirmon veten të jetë shumë politik. /The Conversation/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.