.png)
Një film është një përpjekje e madhe kolektive, por ne shpesh përfundojmë duke besuar se kushdo që e drejtoi atë është kryesori, ndonjëherë pothuajse i vetmi, përgjegjës. Për mirë apo për keq. Sigurisht, pak njerëz i kushtojnë kohën që një regjisor i kushton një filmi, nga kur lindi ideja deri në përfundimin e hapit të fundit të post-produksionit. Përkundër shumë rasteve të regjisorëve të kënaqur me rezultatin përfundimtar (ose të pakënaqur por të heshtur), ka edhe disa raste të regjisorëve - shpesh shumë të shkëlqyeshëm - të cilët kanë folur keq për ndonjë nga filmat e tyre, dhe ndonjëherë për ndonjë film të tyrin që është pëlqyer shumë si nga publiku ashtu edhe nga kritika. Si në këto dhjetë raste:
“Lump in the throat”, Alfred Hitchcock
Lançuar në 1948, ishte filmi i parë me ngjyra i Hitchcock, bazuar në një dramë nga fundi i viteve 1920. Origjina teatrore është e dukshme nga fakti që gjithçka u xhirua në një vend, me një montazh me të cilin Hitchcock donte t’i bënte njerëzit të besonin se e gjitha ishte një skenë e vetme dhe shumë e gjatë. Flet për dy studentë që përpiqen të kryejnë krimin e përsosur, për t’i provuar vetes se dinë ta bëjnë një krim pa u zbuluar, ndër të tjera duke ftuar të afërmit e të vdekurve për të festuar në vendin ku ndodhi vrasja, dhe ku për më tepër trupi është akoma i fshehur.
Kritikëve u pëlqente dhe kishte nga ata që flisnin për të si një “film vendimtar, përparim filmi”; dhe në shumë raste vazhdoi të pëlqehej për shumë dekada: vlerësimi i tij mesatar në IMDb është 8 nga 10. Sidoqoftë, duket se nuk i pëlqente Hitchcock, i cili e përcaktoi shumë shkurt (sipas një fraze të cituar nga Roger Ebert) “një eksperiment që nuk funksionoi”.
“The Snowman”, Tomas Alfredson
Ai doli në vitin 2017 dhe ishte mjaft i pritshëm, pasi ishte bazuar në një roman të Jo Nesbø dhe me regji nga Tomas Alfredson, i cili ishte bërë i njohur edhe me filma të tjerë. Midis producentëve ekzekutivë të “The Snowman”, ishte edhe Martin Scorsese, i cili për një kohë dukej se ishte në gjendje të bëhej edhe regjisor. Filmi, një thriller psikologjik, vështirë se u pëlqye nga kritikët, të cilët përgjithësisht e konsideruan atë derivat, kaotik dhe jo të plotë në shumë nga pjesët e tij.
Alfredson gjithashtu foli keq për filmin, duke fajësuar produksionin: “koha për xhirime në Norvegji ishte shumë e shkurtër”, tha ai pasi doli filmi dhe kritikat e para: “Ne nuk arritëm të xhironim gjithçka që donin dhe në kohën e redaktimit kuptuam se shumë gjëra mungonin”. Ai shpjegoi se ai besonte se diçka si 10 ose 15 për qind e skenarit nuk ishte xhiruar dhe shtoi, “është si të bësh një enigmë të madhe pa pasur disa pjesë”. Suedezi Alfredson, ndërkohë mbrojti filmin e tij nga disa kritika të disa mospërputhjeve të tij gjeografike në lidhje me mjedisin norvegjez: “nuk është një dokumentar mbi gjeografinë e Norvegjisë”, tha ai. “Unë doja të bëja diçka të trilluar dhe nëse ka gjëra që gjeografikisht kthehen, nuk më intereson shumë”.
Alien³, David Fincher
Është seriaetretë pas Alien dhe Aliens, i cili u pëlqye dhe ishte me regji përkatësisht nga Ridley Scott dhe James Cameron. Doli në vitin 1992, kur Fincher ishte tridhjetë vjeç dhe ende nuk kishte asnjë film si regjisor (ai ishte duke drejtuar video muzikore). Me sa duket, projekti iu besua atij pas dorëheqjes ose ndoshta edhe shkarkimit të regjisorëve të tjerë, pak më shumë se një muaj pas fillimit të xhirimeve dhe ndërsa skenari ende duhej të përfundonte. Dhe Fincher kishte shumë probleme t’ia dilte mbanë: “ishte me të vërtetë e tmerrshme”, tha ai kur u bë, “dhe ishte gjëja më e keqe që më ka ndodhur ndonjëherë në punën time”. Ai tha, ndër të tjera, se në më shumë se një rast i duhej të mendonte se si të fuste disa skena në setin që tashmë ekzistonte, pa qenë në gjendje të bënte procesin e kundërt, duke menduar për skenat dhe për plotësimin e setit.
Në 2019 Fincher argumentoi: “Unë u detyrova të punoj për të për dy vjet, u pushova nga puna tri herë dhe unë duhej të luftoja për çdo gjë të vetme. Askush nuk e urrente atë më shumë se unë, dhe akoma sot askush nuk e urren atë më shumë se unë”. Sidoqoftë, edhe Fincher nuk iu dha mundësia për të redaktuar filmin siç dëshironte ai: një liri që, me një vëzhgim më të afërt, veçanërisht në rastin e filmave të mëdhenj dhe të shtrenjtë, u ishte dhënë dhe ende u jepet vetëm disa regjisorëve të mëdhenj.
Dune, David Lynch
“Unë gjithmonë them”, tha Lynch në 2019, “se Dune është një trishtim gjigant në jetën time”. Ai shpjegoi se filmi nuk doli ashtu siç dëshironte ai sepse nuk iu dha “kontroll i plotë krijues” dhe nuk iu lejua të kishte fjalën e fundit se si të modifikonte filmin. Për këtë arsye, Lynch shkoi aq larg sa kërkoi që emri i tij të hiqej nga titujt e filmit të shfaqur në kinema. Ai vetëm pjesërisht pati sukses, pasi vetëm disa versione të Dune prezantuan filmin si një punë të Alan Smithee, emri (nga rruga një anagram i "burrave alias") i përdorur shpesh nga regjisorët që nuk duan të shoqërohen me një film . Duket gjithashtu se, përveç që nuk editoi filmin siç do të donte, Lynch nuk ishte në gjendje të xhirojë skena të caktuara, të cilat do të kërkonin kosto të konsideruara të ekzagjeruara nga prodhimi.
I lançuar në vitin 1984, Dune ishte një flop i madh tregtar dhe u kritikua nga shumica e kritikëve. Në dekadat në vijim, megjithatë, ai të paktën u rivlerësua pjesërisht, duke u bërë një film kulti në mënyrën e vet që çoi në një version të ri, i cili vjen me regji nga Denis Villeneuve dhe duhet të mbërrijë në tetor. Lynch - i cili gjithmonë duket se flet padashur për Dunën dhe i cili ndonjëherë nuk dëshiron as të flasë për të - tha gjithashtu se, duke u kthyer pas në kohë, mbase ai nuk duhej të kishte rënë dakord të drejtojë Dune.
“Indiana Jones and the Temple of Doom”, Steven Spielberg
Doli në 1984, i dyti i sagës që filloi tre vjet më parë, dhe si çdo film tjetër në sagë ishte me regji nga Spielberg. Në këtë rast, Spielberg tha në fund të viteve 1980: “Ishte shumë errësirë, shumë nëntokësore dhe thjesht shumë tmerr. Dhe nuk ka asnjë gram të personalitetit dhe ndjenjave të mia”. Ai më vonë gjithashtu tha se ishte ende i lidhur me kujtime të mira, sepse e lejoi atë të takonte Kate Capshaw, e cila më vonë do të bëhej gruaja e tij. Capshaw, e cila duket se është dakord me të, pasi ajo foli për karakterin e saj në atë film (Willie Scott) si një “bjonde memece dhe ulëritëse”.
“Independence Day: Resurgence”, Roland Emmerich
“Independence Day: Resurgence”, ashtu si i pari erdhi me regji nga Emmerich. Will Smith, që është Kapiten Steven Hiller, kishte vendosur t'i përkushtohej xhirimeve të Skuadrës së Vetëvrasjeve dhe refuzoi propozimin e atyre që e donin atë të luftonte me alienët. Në 2019 Emmerich shpjegoi se Smith hoqi dorë nga propozimi “me prodhim tashmë në proces” dhe shtoi: “në atë moment unë duhet të kisha hequr dorë nga ideja, sepse [në rast se Smith do të ishte atje] ne kishim një skenar vërtet më të mirë. Unë do të isha dorëzuar, sepse papritmas e gjeta veten duke bërë diçka që as unë nuk doja ta bëja: një vazhdim”.
Annie Hall, Woody Allen
Filmi, i cili u lançua në vitin 1977, është ndër filmat më të mirë të Allen, sepse është romantik dhe komik dhe dramatik në mënyrën se si Allen ishte në gjendje të ishte brenda gjërave. “Një klasik”, shkruan Rotten Tomatoes (një faqe në të cilën ka një vlerësim prej 96 për qind të kritikës), “dhe një klasik i kinemasë amerikane”.
Nga ana e tij, Allen mendon pak më ndryshe: në vitin 2017, në 40-vjetorin e shfaqjes së filmit, ai tha: “Për disa arsye, është një film i bukur. Por unë kam bërë më të mirë. Për disa arsye “Annie Hall” ka ca prirje karizmatike dhe të pashpjegueshme për njerëzit. “Në një intervistë tjetër ai do të thoshte: “askush nuk kuptonte asgjë nga ajo që po ndodhte. Marrëdhënia midis meje dhe Diane Keaton ishte gjithçka për të cilën audienca interesohej. Kjo nuk ishte ajo që më interesonte. Kjo ishte një pjesë e vogël e një ideje më të madhe që kisha në mendje”.
“Fear and desire”, Stanley Kubrick
Kubrick ishte shumë kritik ndaj filmit të tij të parë me metrazh të gjatë: një film lufte dhe kundër luftës, i cili flet për frikën dhe dëshirat e disa ushtarëve që e gjetën veten pas armikut. Doli në vitin 1953 dhe përveç regjisë Kubrick u kujdes edhe për fotografinë dhe montazhin.
Në vitet 1960, Kubrick - i cili kishte qenë fotograf para se të bëhej regjisor - foli për të si një “përpjekje e madhe, e kryer në një mënyrë të pahijshme” dhe si një “ushtrim kinematografik nga një amator i ngathët”.
Batman & Robin, Joel Schumacher
Filmi - me George Clooney që interpreton Batman dhe Arnold Schëarzenegger luan Mr. Freeze - shkoi keq dhe pati vlerësime të këqija: “Kostumet e shkëlqyera nuk arrijnë të fshehin një komplot jokonsistent, interpretime konfuze dhe një skenar patetik”, shkroi një kritik amerikan.
Shumë prej atyre që luajtën në të folën keq për filmin dhe madje edhe Schumacher, i cili në 1995 kishte dalë më mirë me Batman Forever. “Në setin e Batman Forever, u ndjeva sikur po punoja për të bërë një film. Për të dytën, u ndjeva sikur po punoja për një reklamë për një lodër për fëmijë”, shpjegoi regjisori. Në vitin 2017 tha: “Shikoni, më falni. I kërkoj falje çdo fansi që ishte zhgënjyer”. Në të njëjtin vit, por në një intervistë tjetër, ai tha se besonte se ishte i vetmi përgjegjës për atë dështim. Më parë, megjithatë, edhe ai kishte folur për presionin nga producentët të cilët nuk i dhanë shumë liri për të bërë filmin që ai donte të bënte.
“The Day the Clown Cried”, Jerry Lewis
Një film që askush nuk e ka parë kurrë, dhe që mbase as nuk ishte përfunduar. Sepse Lewis - i cili e shkruajti, drejtoi dhe interpretoi atë - e donte atë në atë mënyrë. Dihet që ai foli për një klloun i cili përfundoi në një kamp përqendrimi nazist. Dhe ne e dimë që kishte probleme me prodhimin dhe gjithashtu me financimin, dhe se në një moment Lewis nxori shumë para nga xhepi i tij për të mbajtur një pjesë të konsiderueshme të filmimeve dhe për të shmangur lejimin e tyre të dilte jashtë.
Vetëm pamjet e shkurtra të prapaskenës së filmit u panë, por duket se ka të paktën dy kopje pak a shumë të plota. Duke folur për këtë në vitin 2013 Lewis tha: “Unë isha i turpëruar për rezultatin dhe jam i lumtur që arrita të mos e bëja publike, të mos ia tregoja askujt. Ishte e shëmtuar, e shëmtuar, e shëmtuar. Mund të ketë qenë e mrekullueshme, por unë e shkatërrova atë”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
