.png)
Gazeta Si – Në tridhjetë aeroportet më të mëdha në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, midis 20 dhe 40 përqind e kontrollorëve të trafikut ajror kanë munguar për ditë të tëra, dhjetë deri në trembëdhjetë herë më shumë se norma mesatare.
Në zonën e Nju Jorkut – një nga më të ngarkuarat në botë – shkalla e mungesave në kullat dhe qendrat e radarëve, arriti në 80 përqind të premten e kaluar, duke detyruar trafikun të ngadalësohet, aeroplanët të distancohen më shumë nga njëri-tjetri dhe në disa raste, t’i ridrejtojnë ato.
Shoqata tregtare raporton një numër rekord dorëheqjesh të punonjësve, duke e ulur numrin e stafit – tashmë nën nivelet optimale – nga viti 2019, ndërsa trafiku ajror është dukshëm më i lartë sot.
Edhe pse linjat ajrore sjellin ushqim dhe pije në qendrat e kontrollit, një pyetje shqetësuese po rritet midis kontrollorëve: kur do të çojë e gjithë kjo në një gabim fatal dhe katastrofë?
Aksidenti në orën 17:13 sipas orës lokale (23:13 në Shqipëri) në aeroportin “Mohammed Ali” në Louisville, Kentucky, shkaqet e të cilit nuk dihen ende, me siguri do të nxisë polemikat.
Pagë zero dollarëshe
Më shumë se një muaj pas fillimit të mbylljes (bllokadës së administratës publike), afërsisht 11,000 kontrollorë të trafikut ajror – punonjës të sektorit publik që kryejnë funksione thelbësore – filluan të marrin pagat e tyre të para zero dollarëshe më 28 tetor.
Pavarësisht kësaj, ata janë të detyruar të vazhdojnë të punojnë. Shumë prej tyre po marrin leje mjekësore dhe stafi i reduktuar po i detyron autoritetet të ngadalësojnë ngritjet dhe uljet për të siguruar sigurinë.
Sipas llogaritjeve nga shoqata e linjave ajrore amerikane, më shumë se 3.2 milionë pasagjerë kanë përjetuar vonesa ose anulime që nga fillimi i mbylljes.
“Paratë po mbarojnë”
“Atmosfera është e tensionuar, më keq se në vitin 2019, gjatë mbylljes së mëparshme”, – tha një kontrollor nga zona e Nju Jorkut për “Corriere della Sera”.
“Faturat po grumbullohen, kostoja e jetesës këtu është jashtëzakonisht e lartë dhe në supermarket sigurisht që nuk na thonë se do të jemi në gjendje të paguajmë kur të paguhemi përsëri”.
Por janë edhe shpenzimet për shtëpinë, makinën, tarifat e shkollës së fëmijëve, vizitat te mjeku. “Ne duhet të paguajmë gjithçka menjëherë dhe likuiditeti po pakësohet me shpejtësi”.
Dhe gjatë gjithë kësaj, kujton Nick Daniels, president i Shoqatës Kombëtare të Kontrollorëve të Trafikut Ajror, “kontrollorët e trafikut ajror duhet të ruajnë përqendrim 100% 100% të kohës.”
Dëshmi
Daniels flet hapur për “presionin financiar”. “Mora një mesazh nga një kontrollues që thoshte: ‘Po më mbarojnë paratë. Dhe nëse nuk marr ilaçet që më nevojiten, do të vdes. Ky është fundi'”
“Presioni është real”, – konfirmoi në një konferencë për shtyp Joe Segretto, i cili punon në një qendër radari në zonën e Nju Jorkut.
“Kemi njerëz që përpiqen t’i mbajnë këto aeroplanë të sigurt, praktikantë që mësojnë një punë me ritëm të shpejtë, stresuese dhe komplekse, dhe tani ata gjithashtu duhet të shqetësohen se si t’i paguajnë faturat”.
Opsioni i mbylljes
Mbrëmjen e së martës, më 4 nëntor, faqja e internetit e Administratës Federale të Aviacionit (FAA) shfaqi “vonesa në tokë” – vonesa të imponuara – në disa aeroporte në të gjithë vendin.
Arsyeja zyrtare: “për shkak të shkaqeve të tjera”. Por detajet gjithmonë zbulojnë të njëjtën arsye: mungesa e stafit, veçanërisht në kullat e kontrollit.
Sekretari i Transportit, Sean Duffy përsëriti se fluturimet mbeten të sigurta, por paralajmëroi se nëse mbyllja e qeverisë federale do të vazhdonte për një javë tjetër, kjo “mund të çonte në kaos” që do ta detyronte qeverinë “të mbyllte një pjesë të hapësirës ajrore kombëtare”.
Numrat
Këtë vit, sipas Departamentit të Transportit, 5% e vonesave të fluturimeve i janë atribuar mungesës së kontrollorëve të trafikut ajror.
Por në javët e fundit, mungesa e personelit në disa aeroporte – madje edhe në qendrat kryesore – ishte përgjegjëse për 44% të 8,700 vonesave të regjistruara të dielën e kaluar.
Sipas platformës Cirium, vonesat ndodhën në Newark (New York), Orlando dhe Nashville. Atë ditë, 2.27 milionë njerëz kaluan nëpër pikat e kontrollit të sigurisë, sipas TSA.
Mungesa e personelit
Midis të shtunës, 1 nëntor dhe të martës, 4 nëntor, mbi 19,000 fluturime u ulën me vonesë dhe afërsisht 650 u anuluan, sipas llogaritjeve të bazuara në numrat e ofruar nga FlightAware.
“Përveç gjetjes së mënyrës së pagesës së qirasë, hipotekës, ushqimeve dhe shërbimeve, anëtarët tanë po përballen me sfida shtesë që lidhen me punën, të tilla si gjetja e mënyrave për të paguar për benzinë ose kujdesin për fëmijët”, raportoi shoqata e kontrollorëve të trafikut ajror në një deklaratë.
Ai flet për “shpërqendrime të panevojshme” që po çojnë në “një sistem gjithnjë e më të pasigurt çdo ditë”.
Aktualisht, janë të punësuar 10,800 kontrollorë të çertifikuar, krahasuar me një kërkesë optimale prej 14,633.
Dorëheqjet
Presidenti i shoqatës, i tha “NewsNation” se mbyllja “ka çuar në një rritje të dorëheqjeve”. “Kjo është e re, – tha ai. – Kemi më pak kontrollues sesa në vitin 2019. Dhe nëse i shtojmë të gjitha këtyre pajisje të pasigurta, rreziku me siguri do të rritet”.
Qiejt amerikanë ende po përpiqen të kapërcejnë numrin e tepërt të takimeve të afërta midis avionëve dhe aksidentin e rëndë në fund të janarit, kur një helikopter ushtarak u përplas me një fluturim komercial në aeroportin e Uashington DC, duke vrarë 67 persona.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
