.png)
Gazeta Si – Le të sqarojmë një gjë: asnjë krizë ekonomike nuk do ta bindë Vladimir Putinin ose ndonjë udhëheqës rus të pranojë humbjen në luftën në Ukrainë.
Rusia është një perandori dhe e përdor ekonominë si një instrument pushteti, jo si qëllimin përfundimtar të politikës.
Duke pasur parasysh këtë, Moska nuk po shkon mirë. Ekonomia ruse është shndërruar prej kohësh në një ekonomi lufte dhe mbahet gjithnjë e më shumë peng nga sanksionet perëndimore.
Për herë të parë që nga pushtimi në shkallë të gjerë i Ukrainës, aktiviteti ekonomik jo-ushtarak është tkurrur, bankat kanë hartuar plane për të adresuar krizën financiare dhe kompanitë e energjisë kanë frikë nga një ulje e ndjeshme e eksporteve të naftës së transportuar nga deti.
Për më tepër, grupet e mëdha industriale kanë zbatuar shkurtime të mëdha të stafit dhe qarkullimi i parasë është gjithnjë e më i kufizuar për shkak të devijimit pothuajse të plotë të investimeve në makinën e luftës
Nga kriza ekonomike, te negociatat për Ukrainën – Vështirësitë ekonomike në thellim i kanë shtyrë Shtetet e Bashkuara dhe përfaqësuesit e saj evropianë të rrisin presionin mbi Kremlinin, duke propozuar marrëveshje dhe negociata mbi të ardhmen e Ukrainës.
Për herë të parë që nga fillimi i konfliktit, çfarëdo që të thotë ai, Putini mund të mos përfitojë nga zvarritja dhe vazhdimi i luftimeve.
Kjo dëshmohet, për shembull, nga lëvizja e paprecedentë e trupave ruse në vendin e pushtuar në javët e fundit.
Presioni ekonomik mbetet leva më e mirë e Perëndimit për të minuar Moskën, veçanërisht në një kohë kur Federata po i dorëzohet gjithnjë e më shumë Kinës, duke i shitur asaj hidrokarbure dhe lëndë të para me zbritje, me këste, dhe në juan, përveç kësaj.
Kjo është një disfatë strategjike që “Ariu Rus” nuk mund ta përballojë, duke rrezikuar revolucionin ose përmbysjen politike. Siç ka ndodhur gjithmonë në histori në rast poshtërimi jashtë vendit.
Cila është gjendja e ekonomisë ruse? – Të kuptuarit e gjendjes së vërtetë të ekonomisë ruse, kërkon hetim të thelluar.
Dhe këtu në Perëndim, nuk është e lehtë të kesh qasje në të dhëna të besueshme që nuk janë katastrofike ose propagandistike.
Para së gjithash, ne e dimë me siguri se në fund të gushtit 2025, pagat e prapambetura arritën në 1.64 miliardë rubla (pothuajse 18 milionë euro).
Raporti i fundit i PBB-së zbulon gjithashtu një fakt interesant: në tremujorin e dytë të vitit 2025, ekonomia i shpëtoi me vështirësi një recesioni teknik (i përcaktuar si dy tremujorë radhazi të tkurrjes së produktit të brendshëm bruto), me rritje të regjistruar vetëm 0.1% pas një rënieje prej 0.6% në tremujorin e parë.
Kjo është rënia e parë e tillë që nga fillimi i luftës. Duke përjashtuar sektorin ushtarak që po zgjerohet me shpejtësi, pjesa tjetër e ekonomisë ruse duket se është në recesion.
Automjetet dhe prodhimi: “termometri” ekonomik – Një nga “termometrat” më efektivë për të vëzhguar ekonominë civile ruse dhe gjendjen e familjeve në qytetet e mesme dhe të mëdha është, pa dyshim, tregu i automjeteve.
Shitjet e makinave të reja ranë me gati 30% gjatë gjysmës së parë të vitit krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Kjo është një shenjë e qartë e kërkesës së dobët të konsumatorëve.
Megjithatë, tkurrja e aktivitetit ekonomik shtrihet përtej prodhuesve të automjeteve.
Në korrik, Indeksi Global i Menaxherëve të Blerjeve S&P për sektorin rus të prodhimit – i cili gjurmon porositë e kompanive nga furnizuesit e tyre, ku një vlerë nën 50 tregon një tkurrje – qëndroi në 47, leximi i tij më i ulët që nga marsi 2022.
Vështirësitë e sektorit bankar – Vështirësitë me të cilat përballen familjet dhe bizneset tani kërcënojnë të përhapen në sektorin bankar.
Norma e mospagesës së detyrimeve për të gjitha kreditë për individët (siç janë hipotekat, kreditë dhe kartat e kreditit) po rritet me shpejtësi, me një rritje prej 32% në VTB, bankën e dytë më të madhe të Federatës, që nga fillimi i këtij viti.
Normat e përgjithshme të mospagesës së detyrimeve mbeten të ulëta, por ato janë mashtruese: në Rusi, familjet që përpiqen të shlyejnë kreditë e tyre, shpesh negociojnë një periudhë mospagese me huadhënësit në vend të mospagesës së detyrimeve.
Tregu rus i pasurive të paluajtshme – Vështirësitë ekonomike po kërcënojnë gjithashtu sektorin e pasurive të paluajtshme.
Në maj, Banka Qendrore Ruse paralajmëroi se rreziku i një kolapsi të tregut të banesave kishte arritur nivelin më të lartë në një dekadë.
Deri në korrik, çmimet e shtëpive të reja ishin rritur me gati një të katërtën në qendër të Moskës, gati tre herë më shumë se norma e inflacionit gjatë së njëjtës periudhë, duke nxitur frikën e rritjeve potencialisht të paqëndrueshme.
Ndërkohë, familjet ruse po marrin kredi për shtëpi për një afat mesatar rekord (26 vjet).
Në kontekstin rus, shtyrja e pagesave të kredisë në kushte kaq të paprecedentë është një shenjë e rritjes së borxhit dhe vështirësive financiare.
Sanksionet perëndimore dhe tregu i naftës – Edhe këtu, një vërejtje paraprake është e nevojshme: sanksionet ekonomike nuk prodhojnë kurrë efekte të dukshme tek subjektet imperiale, përfshirë Rusinë, sepse ata jetojnë dhe mendojnë në një mënyrë shumë të ndryshme nga ne ekonomistët evropianë.
Efekti më i rrezikshëm i sanksioneve nuk është ekonomik, por socio-politik: ato synojnë të rrisin pakënaqësinë popullore, veçanërisht midis segmenteve që tashmë janë “të zemëruar” me Kremlinin, me shpresën e thellimit të përçarjeve të brendshme dhe nxitjes së revoltave dhe trazirave.
Për më tepër, Moska ka ndërtuar një rrjet shmangieje të sanksioneve duke trekënduar dërgesat me vendet e treta, veçanërisht në Azinë Qendrore, gjë që i lejon asaj të vazhdojë të tregtojë me Evropën.
Kjo është arsyeja pse sanksionet e fundit të shpallura nga Donald Trump kundër këtyre vendeve të treta janë shqetësuese për Kremlinin.
Në gusht, administrata amerikane vendosi tarifa shtesë prej 25% ndaj Indisë për të ndëshkuar blerjet e saj të naftës ruse.
Që kur shtetet evropiane ulën importet e naftës bruto ruse duke filluar nga viti 2022, India është bërë destinacioni kryesor për dërgesat detare të arit të zi të Moskës.
Rafineritë indiane thithin afërsisht 1.8 milionë fuçi në ditë të naftës bruto ruse, ekuivalente me afërsisht 40 miliardë dollarë të ardhura vjetore për kompanitë ruse.
Ari i zi i Rusisë dhe ndikimi i tij te rubla – Kina duket gjithnjë e më e pavullnetshme për të rritur importet e naftës bruto nga fqinji i saj, në rast se do të bëhet tepër e varur prej tij.
Moska gjithashtu përballet me sulme gjithnjë e më të shpeshta ukrainase ndaj rafinerive dhe depozitave të saj të hidrokarbureve. Por kjo nuk është e gjitha. Sektori rus i naftës po përballet me dy pengesa të tjera.
Së pari, çmimi i naftës referuese të Rusisë për Uralet ka rënë me më shumë se 20% nga kulmi i tij në fillim të janarit, duke ndikuar ndjeshëm në të ardhurat e shtetit.
Së dyti, rubla është vlerësuar me 41% kundrejt dollarit që nga fillimi i vitit, duke ndikuar më tej në të ardhurat nga nafta kur konvertohet në monedhë vendase.
Për të ndihmuar në rimbushjen e arkës së shtetit, Banka Qendrore po përpiqet me dëshpërim të ndalojë çdo vlerësim të mëtejshëm.
Për të kufizuar kërkesën për rublën, muajin e kaluar banka shfuqizoi rregullat që u kërkonin eksportuesve rusë të riatdhesojnë dhe konvertojnë fitimet në monedhë të huaj.
Nacionalizimi dhe konfiskimi – Për të shmangur përfshirjen në një krizë shumë të rrezikshme lufte, Kremlini po përdor taktika “të vjetra”.
Vlera e aseteve të konfiskuara nga qeveria nga kompanitë dhe individët është trefishuar në 12 muajt e fundit, duke arritur në një total prej 50 miliardë dollarësh që nga fillimi i luftës.
Një nga sekuestrimet më të mëdha ndodhi në qershor, kur një gjykatë në Moskë vendosi që shteti federal mund të shtetëzonte aeroportin e dytë më të madh të vendit, Domodedovo të Moskës.
Në mbështetje të çështjes, Prokurori i Përgjithshëm argumentoi se pronarët e aeroportit “po komplotonin kundër vendit duke mbajtur pasaporta të huaja”. Ky veprim ka tronditur qarqet e biznesit rus, ku pasaportat evropiane dhe amerikane janë të përhapura.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
