.png)
Nga Gazeta “SI”- Marina Abramović, e njohur si priftëresha e artit performues bashkëkohor, po risjell në skenë një prej projekteve më ambicioze të karrierës së saj me shfaqjen Balkan Erotic Epic, një performancë katër-orëshe që sfidon çdo kufi të njohur të artit dhe moralit publik.
E porositur nga Factory International dhe zhvilluar në Aviva Studios në Manchester, kjo vepër përfshin më shumë se 70 artistë, valltarë dhe interpretime lokale që sjellin në jetë rituale, rite dhe folklor të lashtë nga të gjithë Ballkani, duke përfshirë Shqipërinë, Serbinë, Rumaninë, Bullgarinë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi, Greqinë dhe Turqinë. Abramović shpreh se këto skena, shpesh të lakuriqta dhe erotike, nuk janë për pornografi, por për të treguar historinë e njerëzimit, ku seksualiteti dhe organet gjenitale kanë qenë pjesë thelbësore e riteve për bujqësinë, lindjen, martesat dhe funeralet.
Shfaqja është një eksplorim i thellë i historisë kulturore dhe energjive njerëzore. Abramović përdor elementë vizualë dhe performativë, duke përfshirë ekrane, filma, muzikë dhe animacione, për të mbushur hapësirat monumentale të Aviva Studios, të gjata 64 metra dhe të larta 21 metra. Skenat përfshijnë rituale të fuqishme, si gra luftëtare shqiptare që punojnë tokën për të siguruar pjellorinë, valle homoerotike midis një shqiptari dhe një serbi, dhe një “kopsht me kërpudha” ku penise pesë metra të larta rriten nga toka, gjithnjë në përputhje me ritualet tradicionale. Abramović i sheh këto elemente si një mënyrë për të rikthyer audiencën te rrënjët e kulturës dhe për të reflektuar mbi lidhjen midis trupit, mendjes dhe shpirtit.
Performanca është po aq personale sa është monumentale. Abramović, e lindur në ish-Jugosllavi, sjell kujtime dhe figura nga jeta e saj, përfshirë nënën, e cila ishte e rreptë dhe e devotshme, dhe kujtimet e fëmijërisë së saj nën regjimin e Titos. Në shfaqje, figura e nënës shfaqet si një personazh fiktiv që ndërvepron me skenat e dasmave, funeralet dhe ritualet erotike, duke reflektuar tensionin midis traditës dhe çlirimit personal. Abramović tregon se kjo është një mënyrë për të përjetuar dhe për të shprehur çështje që nuk mundi t’i përjetonte apo zgjidhte gjatë jetës reale. Performanca është gjithashtu një reagim ndaj pornografisë moderne, e cila sipas saj është monotone dhe pa substancë, duke rikthyer vëmendjen tek mitologjia, ritmet dhe energjitë e komuniteteve sllave.
Ndërsa shfaqja mund të duket provokuese dhe e guximshme për publikun britanik, Abramović është e bindur se lakuriqësia dhe erotizmi në skenë kanë një funksion shumë më të thellë. Ata sjellin një përzierje emocionesh që përfshin frikë, kureshtje, humor, dhimbje dhe lumturi, duke e bërë audiencën të përjetojë një spektrum të plotë të ndjenjave njerëzore. Ajo e konsideron këtë performancë si një mënyrë për të reflektuar mbi kohën tonë, ku energjitë seksuale dhe riprodhuese nuk janë thjesht të kundërta ndaj spiritualitetit, por forca jetësore që mund të shndërrohet në dashuri, butësi, agresion apo kreativitet.
Për Abramović-in, arti ka gjithmonë një dimension shoqëror dhe politik. Ajo e lidh këtë shfaqje me krizën dhe trazirat e botës së sotme, nga konflikti në Ukrainë tek tensionet ndërkombëtare dhe situatat e padrejta globale. Përmes Balkan Erotic Epic, ajo synon të rikthejë audiencën te rrënjët e vetes dhe të kulturës, duke nxitur reflektim dhe vetëdije. Performanca e saj, megjithëse ekstreme dhe e rrallë, mbetet një udhëtim i brendshëm dhe një ftesë për të kuptuar energjitë dhe historinë e njerëzimit. Abramović shprehet qartë se, edhe pse arti nuk mund të ndryshojë botën, ai mund të hapë vetëdijen dhe të nxisë pyetje të rëndësishme mbi identitetin, trupin dhe shoqërinë.
Burimi: The Guardian
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
