Çfarë ndodh tani pas krizës në SHBA, pasojat dhe sa e rrezikshme është?

Gazeta Si – Shtetet e Bashkuara të Amerikës, hynë zyrtarisht në një “mbyllje” në mesnatë sot, 1 tetor (ora e Uashingtonit; ora 6:00 e mëngjesit në Shqipëri).

Kjo do të thotë që për shkak të bllokimit në miratimin e projektligjit të buxhetit, të gjitha shpenzimet federale jo-thelbësore janë “ngrirë”.

Dyzet përqind e punonjësve publikë federalë – afërsisht 800,000 njerëz – do të pezullohen pa pagesë për një kohë të pacaktuar.

Kjo është hera e parë që kjo ndodh që nga viti 2018-2019 dhe për momentin, nuk ka zgjidhje, pasi nuk ka marrëveshje në Kongres midis republikanëve të Donald Trump dhe opozitës demokrate.

Me një votë prej 53 kundër 47, republikanët hodhën poshtë propozimin e opozitës për të zgjatur përfitimet e “Obamacare”, të cilat do të skadojnë në fund të vitit, dhe për të anuluar shkurtimet e tjera të kujdesit shëndetësor të prezantuara nga Projektligji One Big Beautiful i Donald Trump.

Çfarë ndodh tani

Mbyllja po detyron dhjetëra mijëra punëtorë të pushohen nga puna, me pasoja të menjëhershme për jetën e përditshme.

Duke filluar me transportin. Udhëtimi ajror konsiderohet një shërbim thelbësor dhe për këtë arsye nuk do të pezullohet.

Por punëtorët në sektor që varen nga qeveria federale nuk do të paguhen, edhe pse duhet të punojnë gjithsesi.

Herën e fundit që ndodhi kjo, në 2018-2019, shumë prej tyre, pa pagesë, u lajmëruan të sëmurë, duke shkaktuar vonesa dhe ndërprerje.

Në përgjithësi, punonjësit e qeverisë federale (domethënë, jo, për shembull, punonjësit shtetërorë) nuk do të marrin paga gjatë mbylljes.

Në mbylljet e mëparshme, shumë gjetën punë të dyta dhe shumë të tjerë u paguan në mënyrë retroaktive.

Për Donald Trump, i cili ka kërkuar shkurtime që nga dita e parë në detyrë, kjo është një qasje e ngjashme me reduktimin e stafit me ato që përdorin nga shumë kompani: kushte të pamundura, merre ose lëre.

Disa agjenci, të tilla si Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve dhe Institutet Kombëtare të Shëndetit, ka të ngjarë të pezullojnë shumë punëtorë, duke ndikuar në kërkimet dhe eksperimentet e vazhdueshme.

Parqet dhe pyjet kombëtare ishin të mbyllura për vizitorët gjatë mbylljeve të mëparshme: rojeve dhe punonjësve të tjerë iu kërkua të qëndronin në shtëpi.

Gjatë mbylljes së fundit, administrata Trump vendosi t’i linte parqet të hapura, me pak ose aspak punonjës federalë për t’i menaxhuar ato.

Sipas avokatëve të parqeve, vendimi çoi në vandalizëm, ndërsa vizitorët kalonin nëpër peizazhe të mbrojtura, plaçkitnin vende historike dhe hidhnin mbeturina në mënyrë të pakontrolluar.

Një grup prej më shumë se 40 ish-mbikëqyrësish parqesh më pas i bënë thirrje Shtëpisë së Bardhë t’i mbyllte ato plotësisht gjatë një “shotdoën”-i të ardhshëm.

Kujdesi shëndetësor dhe ndihma sociale janë veçanërisht në rrezik: pikërisht në këtë pikë – duke vazhduar përfitimet që Trump dëshiron të shkurtojë – nuk ka marrëveshje në Uashington, dhe kjo pikë është veçanërisht e prekur nga “mbyllja”.

“Medicare” dhe “Medicaid”, programet e ndihmës sociale për të moshuarit dhe të varfrit, do të vazhdojnë, por mungesa e stafit mund të shkaktojë ndërprerje në disa shërbime.

Përpjekjet për ndihmë emergjente pas fatkeqësive natyrore nuk do të ndikohen ndjeshëm, ndërsa puna tjetër e kryer nga agjencitë e emergjencës do të preket: për shembull, Programi Kombëtar i Sigurimit nga përmbytjet do të mbyllet, duke vonuar shpërndarjen e disa kredive hipotekare për pronat që kërkojnë politika nga programi i drejtuar nga qeveria.

Programet e ndihmës ushqimore do të preken gjithashtu. I pari që do të mbetet pa fonde do të jetë Programi i Ndihmës Ushqimore për Gratë dhe Fëmijët, i cili mund të gjejë veten duke pezulluar ndihmën.

Përshtati: Gazeta “Si”