.png)
Gazeta Si – Muajt e fundit, gazeta franceze “Le Monde” ka publikuar tre hetime mbi përdorimin nga truprojat e krerëve të rëndësishëm të shtetit të “Strava”-s, një aplikacion shumë i njohur vrapimi, ku njerëzit mund të gjurmojnë stërvitjet e tyre, duke përfshirë rrugën e ndjekur dhe kohëzgjatjen dhe t’i ndajnë ato me përdoruesit e tjerë.
Edhe pse është e mundur të përdoret aplikacioni në modalitetin privat, “Le Monde” tregoi se me një kërkim të thjeshtë, mundet të lokalizohen profilet publike të disa anëtarëve të truprojave të presidentit francez Emmanuel Macron, ish-presidentit amerikan Joe Biden, presidentit Donald Trump dhe presidentit rus, Vladimir Putin.
Nisur nga këto të dhëna është e mundur të merren informacione delikate dhe të ndjeshme, duke përfshirë veçanërisht vendet ku liderët qëndrojnë gjatë vizitave të tyre jashtë vendit, ose ku ata takohen me krerët e tjerë të shtetit.
Pozicioni i tyre mbahet gjithmonë i fshehtë deri në momentin e fundit për arsye sigurie, por “Le Monde” ka treguar se si, duke monitoruar aktivitetet në “Strava” të disa agjentëve që kanë mbërritur në vend disa ditë më parë për inspektimin dhe sigurimin e zonës, duke sjellë zbulimin e tyre paraprakisht.
Nuk është hera e parë që “Strava” konsiderohet si problem në këtë fushë: në vitin 2018 aplikacioni, i cili sot ka 125 milionë përdorues në mbarë botën, publikoi një “hartë aktiviteti”, domethënë një hartë të botës ku nuk ishte e mundur të dalloheshin udhëtimet e përdoruesve individualë, por ishte e mundur të shihej se cilat rrugë frekuentoheshin më shumë nga përdoruesit e aplikacionit.
Menjëherë pas publikimit të tij, një student australian kuptoi se në shkretëtirën siriane, ku nuk duhej të kishte asgjë, aplikacioni tregonte praninë e disa përdoruesve: ata ishin ushtarë të vendosur në një bazë ushtarake amerikane, të cilët mund të hamendësoheshin edhe për strukturën e brendshme. bazuar në rrugët e ngarkuara nga vetë përdoruesit në aplikacion.
Pa dashje, “Strava” kishte zbuluar vendndodhjet e dhjetëra bazave ushtarake në mbarë botën. Në atë kohë, disa ministri të Mbrojtjes, përfshirë atë franceze, thanë se e kishin marrë çështjen shumë seriozisht, por dy vjet më vonë një hetim nga gazeta franceze “Mediapart” tregoi se si aplikacioni përdorej ende në modalitetin publik nga një mijë ushtarë francezë, përfshirë 200 pjesëtarë të forcave speciale, të cilët regjistronin rregullisht stërvitjen e tyre si në Francë, ashtu edhe gjatë misioneve jashtë vendit.
Strava, the exercise app filled with security holes https://t.co/5RaiizaXBr
— Le Monde in English (@LeMonde_EN) October 27, 2024
Pavarësisht precedentëve dhe mundësisë për të marrë të gjitha këto masa paraprake, hetimi i “Le Monde” tregon se si truprojat e presidentëve të Francës, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Rusisë vazhdojnë të regjistrojnë aktivitetet e tyre publikisht dhe çdo ditë, me rreziqe sigurie jo vetëm të krerëve të shteteve, por edhe të familjeve të tyre.
Në fakt, në të tre rastet, pasi gjetën profilet në “Strava”, ishte shumë e lehtë për gazetarët të gjurmonin emrat e vërtetë të agjentëve, si dhe të bashkëshorteve të tyre, shpesh të pranishëm në aplikacion dhe adresat e tyre private.
Pjesa e parë e hetimit të “Le Monde” kishte të bënte me presidencën franceze: gazetarët Sébastien Bourdon dhe Antoine Schirer thanë se ata vetëm arritën të gjurmonin profilet publike në “Strava” të 12 anëtarëve të Grupit të Sigurisë së Presidencës së Republikës (GSPR), përgjegjës për sigurinë e presidentit: ishte lehtësisht e mundur të identifikoheshin rreth njëqind lëvizje të truprojave franceze midis viteve 2016 dhe 2024, që korrespondonin me destinacionet e vizitave zyrtare të presidentëve francezë, Emmanuel Macron dhe François Hollande.
Në të gjitha rastet agjentët mbërritën në terren një ose dy ditë më parë dhe për 10 vizita zyrtare u bë e mundur të identifikohej me siguri hoteli ku kishin qëndruar presidentët, thjesht duke parë rrugët e regjistruara nga agjentët në “Strava” në ato ditë, të dhënat, pikat e tyre të nisjes dhe mbarimit, korrespondonin me vendndodhjen e hotelit, ku presidenti do të qëndronte në të vërtetë.
Në rastin e një vizite në shtator 2020 në Vilnius, Lituani, hoteli ishte gjithashtu vendi ku presidenti francez Macron takoi Svetlana Tikhanovskaya, udhëheqësen e opozitës bjelloruse, në mërgim në Lituani.
Bourdon dhe Schirer shkruan se ishte po aq e lehtë për të gjetur profilet e 26 truprojave të Joe Biden dhe Donald Trump gjatë mandatit të tyre si president, por edhe të ish-nënpresidentëve Mike Pence dhe Kamala Harris, dhe të ish-Zonjës së Parë Jill Biden, gruaja e Joe Biden.
Në këtë rast gazetarët u nisën nga profilet publike të personave që nga viti 2017 deri në 2024 kishin vrapuar pranë qendrës së trajnimit të Shërbimit Sekret Amerikan, agjencia që mbron presidentët dhe ish-presidentët, në periferi të Uashingtonit.
Nga 150 përdorues të “Strava”-s të identifikuar, këta 26 ishin ata, lëvizjet e mëpasshme të të cilëve korrespondonin me vizitat zyrtare të presidentëve.
Hetimi i “Le Monde” është gjithashtu i rëndësishëm në lidhje me informacionin e mbledhur për truprojat e presidentit rus Vladimir Putin, i cili ndoshta më shumë se të tjerët është skrupuloz në mbajtjen e fshehtë të lëvizjeve të tij.
Megjithatë, përmes analizës së profileve të “Strava”-s të disa prej truprojave të tij, do të ishte e mundur të identifikohej paraprakisht vendi, i mbajtur sekret deri në momentin e fundit, ku Putin u takua me diktatorin koreano-verior Kim Jong Un në shtator 2023.
Bourdon dhe Schirer vunë në dukje gjithashtu se si në 2019, 2021, 2023 dhe 2024 disa nga truprojat e Putinit regjistruan disa aktivitete në “Strava” pranë dy vilave luksoze, një në Detin e Zi dhe një në Republikën e Karelia-s, në Rusinë veriore, të cilën Putin e mohon se ai e zotëron, megjithëse kundërshtarët e tij janë përpjekur vazhdimisht të provojnë të kundërtën.
“Le Monde” saktësoi se megjithëse ishte e mundur të demonstrohej prania e agjentëve në faqe për disa ditë, nuk ka të dhëna që vërtetojnë se Putin ishte në të vërtetë atje me ta, edhe pse në dy raste truprojat kaluan ditë të tëra në zonën ku korrespondonin në agjendën publike të presidentit.
“Le Monde” kontaktoi tre qeveritë përpara se të publikohej hetimi, duke ekspozuar rreziqet e mundshme të sigurisë që përbënin këtë informacion: si në rastin e bazave ushtarake në vitin 2018, qeveria amerikane tha se kishte paralajmëruar agjentët e përfshirë dhe do të shqyrtonte materialin e dërguar për të përcaktuar nëse ka qenë e nevojshme të ndryshohen udhëzimet e saj për këtë çështje.
Megjithatë, gazetarët vunë re më vonë se afër publikimit të hetimit, 14 nga 26 profilet e identifikuara ishin ende në modalitetin publik.
E njëjta gjë ndodhi me qeverinë franceze: vetëm 3 nga 12 agjentët e identifikuar e çaktivizuan profilin e tyre përpara se të publikohej hetimi. Qeveria ruse nuk u përgjigj për një koment.
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
