.png)
Me rritjen e rasteve të gripit sezonal, zyrtarët shëndetësorë po monitorojnë nga afër një kërcënim në rritje, bashkimin e mundshëm të llojeve të gripit të njerëzve dhe të shpendëve.
Kjo sepse nëse viruset përzihen, mund të lindë një patogjen i ri shumë ngjitës dhe vdekjeprurës, duke shkaktuar frikën e një pandemie globale.
“Sa më shumë grip njerëzor të ketë, aq më e mundshme është që virusi të përzihet me gripin e shpendëve dhe të krijojë një virus të ri që ka “potencial pandemik”, shpjegon Mattheë Miller, drejtor i Institutit DeGroote për Kërkimin e Sëmundjeve Infektive në Universitetin McMaster.
Ai shtoi se një pandemi e gripit të shpendëve aktualisht po parandalohet nga aftësia e kufizuar e gripit për t’u përhapur nga njeriu te njeriu.
“Megjithatë, gripi sezonal padyshim që përhapet shumë mirë nga njeriu te njeriu. Shqetësimi është se nëse një grip i shpendëve dhe një grip njerëzor do të përziejnë materialin e tyre gjenetik, gripi i shpendëve mund të ruajë sëmundjen e rëndë që shkakton, por të fitojë aftësinë për t’u përhapur mirë midis njerëzve ashtu si mundet gripi sezonal, “tha ai.
Aktualisht, rreziku për njerëzit nga gripi i shpendëve mbetet i ulët, por Agjencia e Shëndetit Publik të Kanadasë (PHAC) thotë se sa herë që virusi hidhet në një specie të re, ai rrit rrezikun.
Infeksioni i njeriut me gripin e shpendëve është i rrallë dhe zakonisht ndodh pas kontaktit të ngushtë me zogj të infektuar, kafshë të tjera të infektuara ose mjedise shumë të kontaminuara.
Kerry Robinson, nënkryetare e degës së sëmundjeve infektive dhe programeve të vaksinimit të PHAC në Kanada thotë se agjencia vazhdon të monitorojë provat mbi gripin e shpendëve në mbarë botën.
“Ne shohim se individët që janë të ekspozuar ndaj kafshëve të infektuara, kanë një rrezik më të lartë të gripit të shpendëve. Por në tërësi, rreziku mbetet i ulët”, tha ajo.
Por ajo theksoi se viruset e gripit të shpendëve vazhdojnë të evoluojnë te kafshët dhe kanë potencialin të përshtaten edhe me njerëzit.
Si gripi njerëzor mund të ndryshojë rrjedhën e gripit të shpendëve
Virusi i gripit ka një gjenom të përbërë nga tetë segmente të dallueshme të ARN-së, shpjegon Miller. Kjo strukturë unike i lejon gripit të shkëmbejë me shpejtësi materialin gjenetik me viruse të tjera të gripit, duke i mundësuar atij të fitojë shpejt tipare të reja dhe të përshtatet.
Nëse të dy viruset infektojnë të njëjtën qelizë, shpesh në një kafshë si një derr, i cili vepron si një enë përzierjeje, materiali i tyre gjenetik mund të përzihet.
Kjo është e rrezikshme, tha ai, sepse virusi mund të fitojë shpejt tipare të reja, si aftësia për t’u përhapur më lehtë ose për t’u bërë më vdekjeprurëse.
“Ky proces është mënyra se si kanë filluar pandemitë e mëparshme të gripit në të kaluarën… dy viruse të ndryshme të gripit infektojnë një pritës,” tha Miller.
“Në rastin e vitit 2009, kemi gripin e derrit H1N1. Në fakt, ishin tre viruse që përzienin segmentet e tyre të gjeneve, një grip i shpendëve, gripi i derrit dhe një grip njerëzor. Dhe kjo është ajo që çoi në pandeminë H1n1 të vitit 2009.
Nuk ka asnjë provë që viruset e gripit të njerëzve dhe të shpendëve janë përzier. Megjithatë, lloje të ndryshme të gripit të shpendëve tashmë kanë kombinuar gjenet e tyre.
Për shembull, virusi aktual H5N1 që shkakton shpërthime në shpendët dhe bagëtitë e qumështit në botë e ka origjinën nga dy viruse të ndryshëm: H5N6 dhe H5N8. Nëpërmjet përzierjes gjenetike midis llojeve të ndryshme të gripit të shpendëve, ky virus evoluoi në llojin H5N1.
Simptomat mund të mbivendosen
Megjithëse gjasat e përzierjes së gripit të shpendëve me gripin e njeriut zvogëlohen gjatë muajve të verës, kur qarkullimi i gripit sezonal është minimal, rreziku nuk zhduket plotësisht, tha Miller.
“Shqetësimi tjetër është zbulimi dhe aftësia për të dalluar rastet e mundshme të gripit të shpendëve nga gripi sezonal i njeriut,” tha Miller.
“Ato zakonisht shkaktojnë infeksione të frymëmarrjes dhe karakterizohen nga simptoma të zakonshme për të cilat ne të gjithë mendojmë, si kolla, dhimbje të fytit, ndonjëherë rrjedhje hundësh dhe teshtitje. Me gripin, ne priremi të shohim edhe më shumë simptoma sistemike. Pra, gjëra të tilla si ethet, lodhja dhe dhimbjet e muskujve.”
Një ndryshim i dukshëm në simptomat kur dikush është i infektuar me gripin e shpendëve është konjuktiviti i rëndë ose syri rozë. Kjo simptomë është e rrallë në rastet e gripit sezonal, duke e bërë atë një shenjë paralajmëruese kryesore për mjekët se diçka e pazakontë mund të ndodhë.
Dhe megjithëse rreziku për publikun mbetet i ulët për momentin, Miller thotë se “Problemi me rrezikun për pandemitë e gripit është se nuk është domosdoshmërisht një problem gradual. Ne mund të shkojmë nga një lloj rreziku shumë, shumë i ulët sot në rrezik të madh një javë nga tani.”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
