Çmimi i lëngut të portokallit është rritur, ndikuar nga moti i keq dhe sëmundjet në Brazil, eksportuesi më i madh. Prodhuesit po analizojnë nëse mund të përdorin mandarinat për të prodhuar lëngun.
Çmimet e portokallit nisën të rriten ndjeshëm në 2022-shin kur një uragan i fuqishëm dhe më pas një acar shkatërroi plantacionet në Florida, prodhuesi kryesor i SHBA-së dhe i dyti në botë.
Kontrata e së ardhmes për lëngun e portokallit të koncentruar të ngrirë, pikë referimi në treg, u rrit në 6500 dollarë për ton (pothuajse 6,000 €) me mbërritjen në portin evropian të Roterdamit. Ashtu si me shumë mallra, kostot e prodhimit, eksportit dhe paketimit janë rritur gjithashtu kohët e fundit, por kjo nuk është arsyeja kryesore për rritjen e çmimeve.
“Kjo është një krizë,” tha Kees Cools, president i Shoqatës Ndërkombëtare të Lëngjeve të Fruta dhe Perimeve (IFU). “Ne kurrë nuk kemi parë diçka të tillë, madje edhe gjatë ngricave të mëdha dhe uraganeve të mëdha.”
Mungesat kanë ngritur frikën për një rritje çmimi që do të godasë konsumatorët dhe do të riformësojë rrënjësisht industrinë globale të lëngut të portokallit, sipas IFU.
Normalisht prodhuesit mund të kapërcejnë ndryshimet në shije nga një sezon në tjetrin duke përzier rezervat e lëngut të ngrirë të portokallit – i cili ka një jetëgjatësi dy vjeçare – nga sezoni i fundit me prodhimin më të ri. Por tre vjet radhazi të pakësimit të furnizimit kanë varfëruar edhe rezervat.
Zgjidhja afatgjatë për mungesën e portokallit, sipas Cools, mund të jetë bërja e lëngut të portokallit nga mandarinat, pemët e të cilave janë më elastike ndaj ndryshimeve klimatike në rajonet në rritje.
Opsioni i vetëm afatgjatë “pa prekur natyralitetin dhe imazhin e produktit” mund të jetë “përdorimi i llojeve të ndryshme të frutave”, tha Cools.
Industria tashmë po eksperimenton. Në Japoni, e cila normalisht importon 90% të lëngut të portokallit, kryesisht nga frutat e rritura në Brazil, kriza e ofertës është përkeqësuar nga një jen i dobët, duke rritur më tej kostot e importit. Seven & i Holdings, pronari i zinxhirit të supermarketeve 7-Eleven, është kthyer në furnizimin e brendshëm të vendit me mandarina, duke hedhur në treg një produkt mandarine të përzierë me lëng portokalli.
IFU po shqyrtonte fillimin e procesit rregullator për të lejuar që pija të përmbajë agrume të tjera përveç portokallit, tha Cools. Kjo do të kërkonte një ndryshim legjislativ, fillimisht në kodin e standardeve ushqimore Codex Alimentarius të krijuar nga organet e OKB-së dhe më pas në nivel kombëtar, si nga Administrata e Ushqimit dhe Barnave e SHBA-së.
Ngërçi i furnizimit të sotëm daton 20 vjet më parë kur gjelbërimi i agrumeve – një sëmundje e pashërueshme e përhapur nga insektet psilide thithëse të farës që i bën frutat e pemës të hidhur përpara se ta vrasin atë fare – u zbulua për herë të parë në SHBA. Deri në vitin 2008, ajo ishte përhapur në të gjithë Florida, e cila historikisht përbënte më shumë se 80 për qind të furnizimeve të SHBA. Dy dekada më parë, Florida nxirrte rreth 240 milionë kuti me lëng portokalli në vit, sipas Cools. Sot, e përkeqësuar nga ndryshimet klimatike, ajo ka rënë në 17 milionë.
Brazili ndërhyri për të kompensuar mungesën, por tani centrali bujqësor i Amerikës së Jugut gjithashtu ka filluar të luftojë. Prodhimi këtë vit ka rënë me 1/4 në 232 milionë kuti portokalli, sipas vlerësimeve nga Fundecitrus, organizata e kultivuesve të agrumeve.
Mënyra e vetme për të kuruar sëmundjen ishte shkulja e pemës, “gjë që fermeri nuk i pëlqen ta bëjë sepse ka ende portokall”, tha Cools. “Por rendimentet janë të këqija dhe cilësia e frutave është e keqe.” Drejtuesit e industrisë thonë se konsumatorët ka të ngjarë të ndjejnë ndikimin për vite me radhë. Shumë prodhues tashmë po kalojnë kostot në rritje tek klientët e tyre.
“Për shkak të atyre faktorëve të turbullt dhe të pasigurt, na është dashur të rishikojmë çmimet dhe madhësitë e pijeve tona,” tha Sarah Baldwin, shefe ekzekutive e Purity Soft Drinks. Ndërkohë, kërkesa konsumatore nuk tregon shenja lehtësimi. Para pandemisë së koronavirusit, disa amerikanë kishin hequr dorë nga lëngu i portokallit, të shqetësuar nga përmbajtja e tij e sheqerit dhe kishin kaluar te suplementet për të marrë dozën e tyre ditore të vitaminës C, tha Jack Scoville, një ndërmjetës në Price Futures Group në Çikago. Por “gjatë Covid-it shumë njerëz zbuluan përsëri lëngun e portokallit”, tha ai./FinancialTimes
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
