Edhe kur gjithçka është ose duket e humbur, duhet t’i futeni punës të qetë, duke e nisur nga e para ... Kriza qëndron pikërisht në faktin se e vjetra vdes dhe e reja nuk mund të lindë.
Kjo frazë e ideologut Antonio Gramsci shfaqet bashkë me portretin e tij gjigant, në faqen e një pallati në qytetin e Firences, nxjerrë nga “Letrat e Burgut”, të cilën e shkroi kur u burgos gjatë regjimit fashist, për të vëllain, Carlo, më 1927-n.
Artisti italian Jorit, i cili dy vjet më parë pikturoi në qytet portretin e Mandelës, mori shtysë nga libri i Gramschi-t, “I urrej indiferentët”. Kush jeton vërtet, nuk mund të mos jetë qytetar, të marrë pjesë. Indiferenca është mungesë vullneti, është parazitizëm, është burracakëri, nuk është jetë. Prandaj i urrej indiferentët.
Me këtë iniciativë, Bashkia e Firences vazhdon projektin që synon transformimin e disa zonave të qytetit në muze të hapur.
Por jo të gjithë e pëlqyen idenë. “Partizanët, rezistenca dhe emigracioni janë gjithmonë temat kryesore të artit të rrugës, të dëshiruar nga administrata e qytetit vitet e fundit”, shkruan Alessandro Draghi, këshilltar komunal i “Fratelli d’Italia”.
“Tani e ka radhën Antonio Gramsci. Artisti Jorit e kishte njoftuar dhe e mori atë. Firence dhe Nardella (kryebashkiaku) po mbushet me murale të mëdha me një tërheqje të qartë ideologjike: një ikonografi që ndjek atë të regjimeve totalitare, por në mungesë të koherencës dhe guximit. I porositur nga institucionet dhe i paguar nga ne, në këtë rast 7,000 euro dhënë shoqatës Teatro Puccini, e cila propozoi projektin”, vijonte Draghi, duke shtuar “Sidoqoftë, nëse mund të jetë i dobishëm për mbulimin e mureve të betonit të nënkalimeve ose mbikalimeve hekurudhore, mbetet me shije të dyshimtë në ndërtesat e banimit; jemi në Firence jo në Harlem. Megjithë debatet ideologjike që ndez figura e Gramsci-t, ai duket frymëzues për shumë artistë të artit të rrugës, që kanë realizuar murale me portretin e tij në disa qytete të Italisë.
Antonio Gramsci, shqiptari
“Unë vetë nuk kam asnjë racë; babai im është me origjinë shqiptare, familja u arratis nga Epiri gjatë luftës së 1821-shit, por shpejt u bë italiane. Sidoqoftë, kultura ime është italiane, në thelb kjo është bota ime; ... Të qenët me origjinë shqiptare nuk ishte në lojë, sepse edhe Crispi ishte shqiptar, i shkolluar në një kolegj shqiptar”.
Kështu i shkruante kunatës Tania nga burgu i Turit, më 12 tetor 1931, Antonio Gramsci. Dihet botërisht se Gramsci lindi në Ales në Sardenjë, më 22 janar 1891. Babai i tij Francesco ishte zhvendosur në Sardenjë në 1881-shin, për të punuar në Zyrën e Regjistrimeve të Ghilarza-s dhe atu u martua me Giuseppina Marcias. Më pas ajo zyrë u transferua në Ales dhe bashkë me të edhe familja Gramsci.
Dhe pikërisht në Ales, lindi Antonio. Nuk mund të shpërfillet që tashmë në dokumentet arkivore të viteve 1700 vërtetojnë (megjithë pasigurinë në kujtesën e Gramsci-t) se një pasardhës i largët, Gennaro Gramsci, jetonte në Plataci, në Kalabri, në rrethin e Castrovillari-t dhe se familja vazhdoi të banonte në atë zonë, deri në transferimin në Sardenjë.
Marksizmi Humanist i Gramsci
Gramsci ishte udhëheqësi i parë i Partisë Komuniste Italiane gjatë viteve ‘20. Ai prezantoi konceptin e hegjemonisë ose udhëheqjes ideologjike dhe morale të shoqërisë, për të shpjeguar se si klasa sunduese e mban pozicionin e saj dhe argumentoi se proletariati duhet të zhvillojë ‘kundër-hegjemoninë’ e tij (ose një grup alternativ idesh) për të fituar udhëheqjen e shoqërisë nga borgjezia.
Gramsci hodhi poshtë determinizmin ekonomik si një shpjegim të ndryshimit shoqëror: kalimi nga kapitalizmi në komunizëm nuk do të ndodhë kurrë thjesht si rezultat i forcave ekonomike. Edhe pse faktorë të tillë si papunësia masive dhe rënia e pagave mund të krijojnë parakushtet për revolucion, idetë luajnë një rol qendror në përcaktimin nëse ndryshimi do të ndodhë vërtet apo jo. Kjo mund të shihet në konceptin e Gramsci-t për hegjemoninë. Gramsci e pa klasën sunduese duke ruajtur fuqinë e saj mbi shoqërinë në dy mënyra: Shtrëngimi - përdor ushtrinë, policinë, burgun dhe gjykatat për të detyruar klasat e tjera të pranojnë sundimin e saj dhe Pëlqimi (hegjemonia) - përdor ide dhe vlera për të bindur klasat vartëse se rregulli i saj është i ligjshëm
Hegjemonia dhe Revolucioni
Në shoqëritë e përparuara Kapitaliste, klasa sunduese mbështetet shumë te pëlqimi për të ruajtur sundimin e tyre. Gramsci pajtohet me Marksin se ata janë në gjendje të mbajnë pëlqimin sepse ata kontrollojnë institucione të tilla si feja, media dhe sistemi arsimor. Sidoqoftë, sipas Gramsci-t, hegjemonia e klasës sunduese nuk është kurrë e plotë, për dy arsye:
Klasa sunduese është një pakicë - dhe si e tillë ata duhet të bëjnë kompromise ideologjike me klasat e mesme në mënyrë që të mbajnë pushtetin. Proletariati ka vetëdije të dyfishtë. Idetë e tyre ndikohen jo vetëm nga ideologjia borgjeze, por edhe nga kushtet materiale të jetës së tyre - me pak fjalë, ata janë të vetëdijshëm për shfrytëzimin e tyre dhe janë të aftë ose shohin përmes ideologjisë dominuese.Prandaj, ekziston gjithmonë mundësia që klasa sunduese të minohet, veçanërisht në kohë krizash ekonomike kur varfëria e klasave punëtore rritet.
Sidoqoftë, kjo do të çojë në revolucion vetëm nëse proletariati është në gjendje të ndërtojë një bllok kundër-hegjemonik, me fjalë të tjera ata duhet të jenë në gjendje t'i ofrojnë shoqërisë udhëheqje morale dhe ideologjike.
Sipas Gramsci-t, klasat punëtore mund ta fitojnë këtë betejë për ide vetëm duke prodhuar '’intelektualët e tyre organikë’ - duke formuar një trupë punëtorësh që janë të vetëdijshëm për klasën dhe janë në gjendje të projektojnë një vizion të besueshëm, alternativ të asaj se si do të dukej shoqëria nën komunizëm.
Gramsci është kritikuar për nën-theksimin e rolit të forcave shtrënguese politike dhe ekonomike në frenimin e formimit të një blloku kundër-hegjemonik - për shembull punëtorët mund të mos jenë në gjendje të formojnë pararojë revolucionare për shkak të kërcënimit të dhunës së shtetit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
