Për Bankën Europiane për rindërtim dhe Zhvillim, Shqipëria do të pësojë një rënie të Prodhimit të Brendshëm Bruto me 9.0 përqind në vitin 2020.
BERZH e argumenton rishikimin e parashikimit për tkurrjen e ekonomisë shqiptare në këtë masë të madhe për shkak të ndikimit ekonomik të pandemisë së koronavirusi.
Banka pret që vendi të rimarrë ritmet e rritjes me shpejtësi në 2021, ku Ekonomia pritet të rritet 12.0 përqind.
Sipas botimit të fundit të “Prospektet Ekonomike Rajonale të BERZH”, ekonomia e Shqipërisë ka të ngjarë të preket fuqimisht nga epidemia për shkak të mbështetjes së saj të lartë në turizëm dhe vlerës së ulët të shtuar të tregtisë së përpunimit pasiv. Një ulje e mundshme e remitancave do të ndikojë gjithashtu në tkurrjen e ekonomisë. “Shërimi do të varet nga një relaksim gradual i masave shtrënguese për parandalimin e Covid-19 dhe një kthim në normalitet gjatë gjysmës së dytë të vitit”- citon BERZH.
• PBB e Shqipërisë do të bjerë me 9.0 përqind në vitin 2020 për shkak të pandemisë koronavirus
• Rikthimi prej 12.0 përqind në 2021 është i mundur
• Rritja në rajonin e BERZH-it tkurret mesatarisht me 3.5 përqind këtë vit
Parashikimi i Bankës për ekonomitë e rajonit është për një tkurrje mesatarisht me 3.5 përqind këtë vit, me një rikthim të mundshëm prej 4.8 përqind 2021, duke paralajmëruar se parashikimet janë subjekt i “pasigurisë së paparë ndonjëherë”.
Shefja për Ekonominë i EBRD Beata Javorcik është shprehur se ndërsa bota po del nga kriza, është e rëndësishme të shihet drejt një të ardhmeje bashkëpunimi dhe një qendrueshmëire më të madhe ekonomike.
“Kriza ka qenë një goditje masive dhe dalja prej saj do të jetë po aq sfiduese. Kjo nuk është koha për t’u angazhuar në nacionalizëm ekonomik dhe proteksionizëm, por një kohë për të formuar një të ardhme më të mirë përmes angazhimit ndërkombëtar për tregtinë e lirë, zbutjen e ndryshimeve klimaterike dhe bashkëpunimin ekonomik” tha ajo.
Raporti sugjeron një ndikim modest të krizës në trajektoren afatgjatë të rezultateve ekonomike, me rritjen që rifillon drejt fundit të tremujorit të tretë, por nuk parashikohet të ketë efekte potenciale të rëndësishme ekonomike, politike dhe shoqërore afatgjata.
“Nëse distancimi social mbetet në vend për shumë më gjatë se ç’është parashikuar, recesioni mund të jetë shumë më i thellë, me nivelet e prodhimit të vitit 2019 për frymë që nuk do të mund të arrihen për vitet në vazhdim,” thuhet në raport.
Përgjatë rajoneve të BERZH-it, masat e kontrollit kanë ndikuar në kërkesën dhe ofertën e brendshme. Tronditjet e jashtme përfshijnë një rënie të mprehtë të çmimeve të mallrave, duke ndikuar tek eksportuesit, ndërprerje në zinxhirët e vlerës globale, një kolaps në turizëm dhe një rënie të remitancave.
Në Ballkanin Perëndimor, Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia e Veriut dhe Serbia pritet të vuajnë nga prishja e zinxhirëve të furnizimit global, për shkak të bazave të tyre të forta prodhuese. Shqipëria dhe Mali i Zi do të preken nga tkurrja e turizmit, ndërsa në Kosovë, dhe në një farë mase në ekonomitë e tjera të Ballkanit Perëndimor, remitancat e ulëta do të ulin kërkesën e brendshme.
BERZH investon në ekonomitë në zhvillim nga Europa Qendrore dhe Lindore deri në Azinë Qendrore dhe Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut. Pothuajse të gjitha vendet e BERZH ka të ngjarë të shohin tkurrje ekonomike këtë vit, me vetëm një numër të vogël përjashtimesh, përfshirë Turkmenistanin dhe Uzbekistanin, në Azinë Qendrore dhe Egjiptin.
Mesatarisht, ekonomitë e Azisë Qendrore, të cilat janë nën presionin e rënies së çmimeve të mallrave dhe të remitancave, do të tkurren me 1.2 përqind këtë vit, përpar rimëkëmbjes prej 5.8 përqind në 2021.
Kazakistani dhe Uzbekistani po përdorin stimuj të rëndësishëm për ekonomitë e tyre. Sidoqoftë, vendet më të vogla, të tilla si Republika e Kirgistanit, Mongolia dhe Taxhikistani po tërhiqen nga një hapësirë fiskale jashtëzakonisht e kufizuar dhe një mbingarkesë e rëndësishme e borxheve.
Në Europën qendrore dhe shtetet baltike (CEB), masat e rrepta për parandalimin e koronavirusit kanë përfshirë një mbyllje masive të bizneseve dhe shkollave, ndërsa zinxhirët e vlerave të ndërprera kanë ndalur prodhimin, përfshirë industrinë e automjeteve, e cila përbën pothuajse gjysmën e prodhimit industrial në Republikën Sllovake. Kërkesa e jashtme e dobët ka të ngjarë të vonojë më tej rikuperimin. Prodhimi në rajon do të bjerë në vitin 2020 me 4,3 përqind, por do të kthehet fuqishëm në 2021, me 4.5 përqind.
Raporti vuri në dukje se Polonia, ekonomia më e madhe e vendeve ish komuniste, kishte qenë veçanërisht elastike gjatë krizës financiare globale të 2008-09. Kriza e koronavirusit pritet të ketë një ndikim më të rëndë në bizneset e vendit dhe punësimin, duke pasur parasysh nivelin e lartë të integrimit të Polonisë në zinxhirët e vlerës globale dhe ekspozimin e madh ndaj tregtisë, veçanërisht brenda Bashkimit Europian (BE). Ekonomia polake do të tkurret me 3.5 përqind në vitin 2020 dhe do të rritet me 4.0 përqind në 2021.
Raporti thotë se vendet në Europën Lindore dhe Kaukazit ka të ngjarë të ndikohen rëndë nga kriza e koronavirusit, të prekura nga shtrëngimi i tregjeve globale financiare, presioni i fortë në tregjet e huaja valutore dhe ulja e kërkesës së huaj për eksport.
Çmimet më të ulëta të mallrave po ndikojnë në një tkurrje shtesë për eksportuesit e hidrokarbureve dhe metaleve – Azerbajxhani, Ukraina dhe Armenia – ndërsa një rënie e pritur e remitancave do të bënte presion mbi të ardhurat e disponueshme të familjeve, veçanërisht në Moldavi, Armeni, Ukrainë dhe Gjeorgji. Humbja nga turizmi do të jetë një goditje e rëndësishme për ekonominë gjeorgjiane.
Në Ukrainë, një ndërthurje e ulur e kërkesës së huaj dhe një rënie e kërkesës së brendshme për shkak të masave të shëndetit publik të vendosura ka ndikimin e vet në sektorët e prodhimit dhe shërbimeve. Ekonomia pritet të tkurret me 4.5 përqind në vitin 2020, me një rritje prej 5.0 përqind në 2021.
Raporti i BERZH thotë se Rusia po përballet me tronditjen e dyfishtë të pandemisë koronavirus, e cila ka goditur kërkesën globale, dhe rrëzimin e një marrëveshje për të kufizuar prodhimin e naftës, e cila së bashku bëri që çmimet e naftës të binin ndjeshëm dhe rezultuan në një ngadalësim të mprehtë të aktivitetit.
Me ekonominë e saj ende të varur nga nafta, rënia e çmimeve të naftës ndikoi thelbësisht, veçanërisht në dritën e stimulit fiskal të nevojshëm për të kompensuar ndikimin e pandemisë. Ekonomia ruse pritet të tkurret me 4,5 përqind në vitin 2020, e ndjekur nga një rritje prej 4.0 përqind në 2021.
Anëtarët e BE-së në Europën Jug-Lindore gjithashtu kanë gjasa të preken rëndë nga kriza e koronavirusit, me një kanal kryesor në të ardhura që ndikohet thekshëm siç është turizmi, veçanërisht në Qipro, Greqi dhe Bullgari.
Rritja në Turqi ka të ngjarë të ndikohet në masë të madhe nga pandemia e koronavirusit në vitin 2020, me PBB që pritet të tkurret me 3.5 përqind në vitin 2020, e ndjekur nga një rimëkëmbje e fortë deri në 6.0 përqind rritje në 2021. Parashikimi varet shumë nga kohëzgjatja dhe shtrirja e masave distancuese sociale.
Në rajonin e Mesdheut jugor dhe lindor, ndikimi negativ i koronavirusit pritet të shihet përmes turizmit (një shtytës kryesor i rritjes në të gjitha ekonomitë e rajonit në vitin 2019), një rënie e kërkesës së brendshme për shkak të masave shtrënguese, një rënie në kërkesa nga partnerët kryesorë tregtarë dhe një ngadalësim i hyrjeve të investimeve të huaja direkte.
Mesatarisht, ekonomitë e këtij rajoni pritet të tkurren me 0.8 përqind në vitin 2020 para se të rriten prej 4.8 përqind në 2021.
Në Egjipt, ekonomia më e madhe në rajon, projektet kryesore të veprave publike dhe bumi i telekomunikacionit kanë pasur rritje të qëndrueshme. Ekonomia e Egjiptit pritet të tregojë rritje prej 0.5 përqind këtë vit dhe 5.2 përqind në 2021.
Ekonomi të tjera në rajon – Jordani, Marok, Liban dhe Tunizi – të gjitha pritet të tkurren këtë vit, me një rënie veçanërisht të mprehtë prej 11 përqind të parashikuar në Liban, i cili tashmë kishte rënë në recesion në 2018 dhe 2019.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
