.png)
Në fjalimin e tij të parë si guvernator i Rezervës Federale, Ben Bernanke u pyet nëse bankat qendrore duhet të përdorin politikën monetare për të zbutur tregjet - për shembull, duke rritur normat e interesit për të shfryrë flluskat e pronave.
Përgjigja e tij ishte se Fed duhet "të përdorë mjetin e duhur për këtë punë".
Duhet të mbështetet, argumentoi ai, në fuqitë rregullatore dhe huadhënëse për çështjet financiare, duke kursyer normat e interesit për qëllime ekonomike si stabiliteti i çmimeve.
Dy dekada më vonë, doktrina e zotit Bernanke po përballet me një provë të ashpër në drejtim të kundërt. Në njërën anë, Fed po përpiqet të shuajë ‘prushin e nxehtë' të një krize që filloi me një sulm në Silicon Valley Bank (svb).
Nga ana tjetër, zyrtarët përballen me inflacion kokëfortë, pasi nuk arritën ta kontrollojnë atë vitin e kaluar. Tensioni midis stabilizimit të sistemit financiar, i cili kërkon mbështetje nga banka qendrore, dhe frenimit të presioneve të çmimeve, që kërkon politikë të shtrënguar, është ekstrem. Por me dy grupe të ndryshme mjetesh, Fed po përpiqet të bëjë të dyja gjërat. Është një mision i pamundur. Dhe kjo është ajo që bankat e tjera qendrore nuk do të kenë zgjidhje tjetër veçse ta imitojnë në muajt e ardhshëm.
“Problemet e izoluara bankare, nëse lihen të pazgjidhura, mund të minojnë besimin tek bankat e shëndetshme,” tha Jerome Powell, kryetari i FED më 22 mars.
Megjithatë, ai gjithashtu pohoi se Fed mund dhe do të ulte inflacionin. “Pa stabilitet çmimesh, ekonomia nuk funksionon për askënd,” tha ai. Duke e vendosur politikën aty ku është, Fed zgjodhi të rrisë normat me një të katërtën e 1%.
Para takimit u debatua nëse zyrtarët do të vazhdonin me rritjen e tyre të nëntë radhazi. Shtrëngimi i vazhdueshëm ishte shfaqur si një përfundim i parakohshëm kur shifrat për shkurtin zbuluan se inflacioni ishte ende në mënyrë të pakëndshme i lartë, duke ecur në 6% nga viti në vit, tre herë më shpejt se objektivi i Fed.
Por ndërsa paniku u përhap pas kolapsit të svb -së, disa zëra të shquar kërkuan një pauzë për të vëzhguar efektet në ekonomi. Ose siç tha Eric Rosengren, një ish-president i degës së Fed në Boston: "Pas një tronditjeje të konsiderueshme nga një tërmet, a duhet të rifilloni menjëherë jetën normale?"
Në fund, Fed nuk u pengua.
Duke pasur tashmë rritje të normave me gati 0.5% gjatë vitit të kaluar – shtrëngimi më i madh i tij në katër dekada – rritja e fundit prej 25% ishte, në terma numerikë, në rënie.
Por vendosmëria e FED tregoi se Powell dhe kolegët e tij besojnë se mund të përdorin mjete të politikës monetare, veçanërisht normat e interesit, për të trajtuar inflacionin, edhe kur shtrëngimi paraqet rreziqe për stabilitetin financiar.
Fed është i gatshëm të mbajë këtë qëndrim për shkak të gamës së mjeteve alternative që mund të vendosë në përgjigje të kaosit në tregje. Gjatë dy javëve të fundit, Fed, duke vepruar në bashkëpunim me pjesë të tjera të shtetit, është përpjekur të mbrojë si aktivet ashtu edhe detyrimet në sistemin bankar.
Nga ana e aktiveve, ajo u ka dhënë bankave me probleme akses më të lehtë në likuiditet, duke ofruar hua kundrejt vlerës nominale të zotërimeve të obligacioneve qeveritare, edhe kur çmimi i tregut është shumë më i ulët. Kjo i ka kursyer bankat nga detyrimi për të realizuar humbje që, në total, arritën në 620 miliardë dollarë në fund të vitit 2022 – mjaftueshëm për të zhdukur gati një të tretën e kapitalit të vet në sistemin bankar amerikan.
Sa i përket detyrimeve, Korporata Federale e Sigurimit të Depozitave, një rregullator, u zotua të qëndrojë pas depozitave të mëdha të pasiguruara në svb dhe Signature, një bankë tjetër që pësoi një krizë.
Janet Yellen, sekretarja e thesarit, ka lënë të kuptohet për mbështetje të ngjashme nëse depozituesit ikin nga bankat më të vogla, megjithëse më 22 mars ajo tha se administrata e Biden nuk po shqyrtonte sigurimin e përgjithshëm (që do të kërkonte miratimin nga Kongresi).
Kombinimi i huadhënies plus sigurimin e Fed-it, për momentin, ka ndihmuar në qetësimin e gjërave: pas rënies me një të katërtën, indeksi i stoqeve të bankave amerikane është stabilizuar disi.
Burimi: The Economist/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
