Misionet në Mars mund të ndikojnë në mendjet e astronautëve

Planet aktuale të NASA-s mund të sjellin njerëzit e parë që shkelin në sipërfaqen e Planetit të Kuq deri në fund të dekadës tjetër si pjesë e një misioni.

Studiuesit e Universitetit të Pensilvanisë zbuluan se mungesa e peshës i bën njerëzit të ngatërrojnë shprehitë e fytyrës si për shembull, nga një fytyrë e lumtur, ato mund të mendojnë se është një fytyrë e trishtuar.

Fenomeni mund të rrezikojë misionet në Planetin e Kuq, paralajmërojnë shkencëtarët, pasi astronautët do të jenë pa peshë në një anije kozmike së bashku për deri në tetë muaj.

Udhëtimi total i kthimit në Mars pritet të jetë deri në 1000 ditë, duke mos përfshirë kohën në planet, e cila mund të zgjasë ditë ose javë.

Autori kryesor i studimit, Mathias Basner, një psikiatër në Universitetin e Pensilvanisë, tha se ekuipazhi do të jetë në një hapësirë të kufizuar, të vogël, për muaj.

“Aftësia e astronautëve për të 'lexuar' saktë shprehjet emocionale të njëri-tjetrit do të ketë një rëndësi të madhe për punën efektive në ekip dhe suksesin e misionit", tha ai.

Ai tha se gjetjet tregojnë që aftësia e tyre për ta bërë këtë mund të dëmtohet me kalimin e kohës.

“Në hapësirë, nuk ka gravitet për të tërhequr gjakun në pjesën e poshtme të trupit, në vend të kësaj, gjaku shkon lart drejt trurit”, shpjeguan autorët.

Studimet e mëparshme kanë treguar se kjo çon në ndryshime strukturore në tru edhe pse dihet pak se si kjo përkthehet në sjellje.

Për ta provuar këtë, studiuesit amerikanë kishin 16 vullnetarë që kaluan 60 ditë në 'pozicionin e pushimit në shtrat' me kokën të anuar në një kënd prej gjashtë gradësh.

“Pjesëmarrësit përfunduan rregullisht 10 teste njohëse të rëndësishme për fluturimin hapësinor të dizajnuara posaçërisht për astronautët siç janë orientimi hapësinor, kujtesa, marrja e rrezikut dhe njohja e emocioneve”, shpjegoi Basner.

Qëllimi ishte të shihet nëse graviteti artificial qoftë në 30 minuta apo në gjashtë periudha pesë-minutëshe gjatë ditës mund të parandalojë pasojat negative.

“Një ngadalësim modest, por statistikisht i rëndësishëm në një varg fushash njohëse u gjet”, thanë studiuesit.

Këto ndryshime u vunë re herët dhe nuk u përkeqësuan ose u përmirësuan me rritjen e kohës, përveç performancës së njohjes së emocioneve. Me kalimin e kohës vullnetarëve u duhej më shumë dhe më gjatë për të vendosur nëse një emocion i fytyrës ishte shprehur dhe kishin më shumë të ngjarë të zgjidhnin emocione negative ndaj atyre neutrale.

Në të ardhmen, ekipi planifikon të testojë kundërmasat e gravitetit artificial me kohëzgjatje më të gjatë dhe të ndryshojë shkallën e izolimit shoqëror.

"Si përfundim, 60 ditë pushimi ishin të shoqëruara me ngadalësim të moderuar njohës dhe ndryshime në performancën e njohjes së emocioneve", tha Basner.

Ekipi thotë se ata nuk mund të përcaktojnë nëse efektet e vëzhguara në njohjen emocionale janë shkaktuar nga mikrograviteti ose izolimi.

Studimet e ardhshme do të duhet të shkëpusin këto efekte për t'i kuptuar më mirë dhe për t'i zbutur ato në misionet e ardhshme të Marsit.

NASA shpreson të dërgojë njerëz në Mars deri në vitin 2035. Një udhëtim tipik zgjat shtatë deri në tetë muaj.

“Zhvendosjet e lëngjeve janë gjithashtu të lidhura me probleme si dhimbje koke, të përziera dhe vizion të paqartë”, shpjeguan autorët e studimit.

Burimi: Daily Mail. Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.