.png)
Matthew Heard, një inxhinier softuerësh nga San Jose, është i shqetësuar për 33 aparaturat e tij në një minierë Bitcoin në Kazakistan. Javën e kaluar, ato vazhduan të mbylleshin në një përpjekje nga autoritetet kombëtare për të kufizuar energjinë që përdoret nga minatorët e kriptove.
"Kanë kaluar ditë që kur aparturat janë lidhur me rrjetin," tha ai. "Gjatë javës së fundit, edhe nëse aparturat e mia ndizen, ato mezi qëndrojnë të ndezura."
Kazakistani është në një luftë për të përballuar vrullin e madh të minierave të kriptove, i nxitur këtë vit pjesërisht nga rritja e madhe e vlerës së kriptomonedhave dhe pjesërisht nga një migrim masiv i minatorëve në kufijtë e tij, pasi Kina i bëri të paligjshme minierat.
Pasi tre termocentrale të mëdha në veri të vendit u mbyllën me urgjencë muajin e kaluar, operatori shtetëror i rrjetit, Kegoc, paralajmëroi se do të fillonte të racionalizonte energjinë për 50 minatorët e kriptove që janë regjistruar në qeveri dhe tha se ata do të "shkëputeshin të parët” nëse rrjeti pëson probleme.
Heard u krijua në Kazakistan në gusht dhe makinat e tij menaxhohen nga Enegix, një kompani që jep me qira hapësirë për të makinat e minierave të kriptove.
Ai tha se të ardhurat e tij kanë rënë nga një mesatare prej 1.200 dollarë Bitcoin në ditë në 800 dollarë në tetor, dhe javën e kaluar makinat e tij kanë qenë të ndezura vetëm për 55% të kohës. Pronarët e makinerive nuk njoftohen kur do të ndodhin mbylljet ose kur do të kthehen në internet, tha ai.
Presioni në rrjet i shkaktuar nga operacionet e minierave të kriptove ka shkaktuar ndërprerje të energjisë elektrike në qytete dhe fshatra në gjashtë rajone të vendit që nga tetori. Ministria e Energjisë vlerëson se kërkesa për energji elektrike është rritur 8% që nga fillimi i vitit 2021 kur kompanitë minerare filluan të migrojnë nga Kina, krahasuar me rritjen vjetore prej 1 deri në 2% në vitet e mëparshme.
Sipas të dhënave të mbledhura nga FT, të paktën 87.849 makineri minierash me energji intensive u dërguan në Kazakistan nga Kina.
Kompania kazake e minierave Xive.io, e cila ngarkon klientët jashtë shtetit të lidhin makineritë e tyre në vendet e saj, mbylli një fermë të madhe të minierave të kriptove të mërkurën dhe çmontoi 2.500 pajisje nuk ishin më funksionale nga mungesa e energjisë.
Bashkëthemeluesi i Xive.io, Didar Bekbau, postoi në Tëitter një video më 24 nëntor të prishjes së pajisjeve të fundit të minierave, me mbishkrimin "gjithë kjo punë, shpresat tona janë shkatërruar". Në një intervistë të drejtpërdrejtë në YouTube në tetor, ai kishte paralajmëruar se kompania ishte "nën njëfarë stresi" sepse kishte investuar në ndërtimin e kontejnerëve dhe fermave të reja përpara se të vihej në dijeni për mungesat e energjisë.
Autoritetet dhe ekspertët e industrisë e kanë fajësuar për mungesën e energjisë një rritje të numrit të "minatorëve gri", firmave dhe individëve që operojnë ilegalisht jashtë bodrumeve dhe fabrikave të braktisura, që nga ndalimi. Ministria e Energjisë vlerëson se ata po nxjerrin 1200 Mv energji elektrike nga rrjeti elektrik, dy herë më shumë se "minatorët e bardhë" të regjistruar. Në tetor Murat Zhurebekov, zëvendësministër i Energjisë, tha se një përgjigje për të goditur aktivitetet e tyre "nuk mund të vonohet më".
Denis Rusinovich, bashkëthemelues i Maverick Group, një kompani e shërbimeve të minierave që operon në Kazakistan, tha se ndërsa disa minatorë po operojnë legalisht, disa "lëvizën shumë shpejt dhe u shkëputën". Këta minatorë "do të jenë në shënjestër sepse nuk kanë asnjë nga dokumentet", tha ai.
Për të kompensuar mungesat, nga viti 2022 minatorët legjitimë do të duhet të paguajnë një tarifë shtesë prej 1 tenge kazakistani (0.0023 dollarë) për kvh, një lëvizje që minatorët si Rusinovich e shohin pozitivisht, pasi do të "klasifikojë minatorët zyrtarë".
Derisa të fillojë tarifa shtesë, Kazakistani i është drejtuar Rusisë për të rritur rezervat e saj, duke hyrë në bisedime me kompaninë energjetike me qendër në Moskë Inter RAO për të forcuar furnizimin kombëtar me energji. Më 16 nëntor Alexander Novak, zëvendëskryeministri i Rusisë, njoftoi se kompanitë ruse do të furnizonin me energji fqinjin e saj jugor, duke thënë se marrëveshja "duhet të bazohet në kushte tregtare". Ai nuk specifikoi një kosto të saktë.
Është e paqartë saktësisht se kur furnizimi i ri i energjisë nga Rusia do të arrijë në Kazakistan dhe nuk ka gjasa të jetë e mjaftueshme për t'u dhënë një lehtësim minatorëve të kriptove të prekur nga ndërprerjet e dimrit të energjisë elektrike. Kryetarja e bordit të Inter RAO, Alexandra Panina i tha TASS, një agjenci ruse e lajmeve, se kompania mund të furnizojë 600 Mv "në një skenar ideal", ndërsa vlerëson se mungesat mund të arrijnë 1 Gv.
Ministria e Energjisë dhe Inter RAO nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Disa minatorë jashtë shtetit, si Ricky Hoo me bazë në Sidnei, i cili zotëronte 40 makineri në Kazakistan që menaxhoheshin gjithashtu nga Enegix, kanë filluar të zhvendosin makineritë diku tjetër, pavarësisht nga taksa 12% e eksportit mbi vlerën e makinerive.
"Kazakistani ishte një nga vendet e para ku dërgova minatorët sepse kishte energji elektrike të lirë, por të gjithë tani janë fikur plotësisht," tha ai. Ai ka dërguar disa nga makineritë e tij në Rusi, vendi i tretë më i madh i minierave pas Kazakistanit.
Shkurtimet ngrenë gjithashtu shqetësime të reja në lidhje me qëndrueshmërinë afatgjatë të infrastrukturës energjetike të Kazakistanit. Luca Anceschi, profesor i Studimeve Euroaziatike në universitetin e Glasgout, tha se fokusi i qeverisë te "minatorët gri" ishte një përpjekje për të zbardhur çështjet më të gjera strukturore, të tilla si mungesa e mirëmbajtjes së rrjetit dhe paaftësia për të bartur energjinë nga veriu në jug. Kegoc ka njoftuar se synon të kryejë punë mirëmbajtjeje në impiantet e dëmtuara dhe linjat e energjisë.
"Sigurisht që të kesh input të energjisë elektrike nga Rusia mund ta trajtojë problemin në një afat të shkurtër, por mendoj se ka një diskutim të madh për t'u bërë rreth asaj se çfarë lloj politike energjetike po ndjek në të vërtetë Kazakistani," tha Anceschi. Ai argumentoi se qeveria mendonte se miniera e bitcoin do të ishte fitimprurëse, por ajo nuk ishte “shqetësuar të krijonte kapacitetin e prodhimit që mund të kënaqte në fakt kërkesën ekzistuese ose të mundshme”.
"Ky është një nga vendet më të pasura me energji në Azi,"- tha Anceschi. "Në letër, kjo nuk duhet të kishte ndodhur."
Burimi: Financial Times/ Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
