Ekonomi

Java kur ‘pinjolli’ i Covid-19 goditi sërish botën

Të hënën në mëngjes,22 nëntor,afro 9 milionë banorët e Austrisë u zgjuan në izolim me masa të reja kufizuese.

Ditë më vonë, një variant i ri Covid-19 ndezi këmbanat e alarmit në të gjithë botën. Europa dhe SHBA-ja vendosën të ndalojnë udhëtimet në vendet e Afrikës Jugore dhe zyrtarët u përpoqën për të përballuar një kërcënim të ri.

Ishte java kur Covid-19 i kujtoi botës se pandemia është larg përfundimit, duke dhënë një grusht kombinimi të përshkallëzimit të infeksioneve, kufizimeve dhe një mutacioni të ri. Zhvillimet, duke shënuar një pengesë në betejën kundër sëmundjes dhe një goditje në rimëkëmbjen ekonomike, goditën çmimet e aksioneve dhe të naftës.

Rastet në Europë u rritën.

Gjermania shtrëngoi kufizimet për të pavaksinuarit, Franca ashpërsoi rregullat për vendosjen e maskave, dhe Austria mbylli bizneset duke filluar nga hotelet në palestra. Belgjika urdhëroi mbylljen e klubeve të natës dhe ndaloi publikun të merrte pjesë në ngjarjet sportive të brendshme.

Mbretëria e Bashkuar përjashtoi shtrëngimin e rregullave të pandemisë, por shpejtoi të ndalonte fluturimet nga gjashtë vende pasi u shfaq lajmi për variantin - B.1.1.529. Bashkimi Europian propozoi të njëjtën masë pasi disa nga shtetet e tij anëtare vazhduan dhe kufizuan udhëtimet.

Ndalimet e udhëtimit mund të jenë të papëlqyeshme në disa qarqe, por është më e lehtë se sa të “godasësh” qytetarët me bllokime dhe kufizime të tjera në shoqërim.

Ky skenar është bërë jashtëzakonisht i njohur pas gati dy vitesh - por kjo njohje gjithashtu krijon ndjenjën e panikut që përshëndeti ardhjen e varianteve të mëparshme.

Në të gjithë Europën, reagimi i njerëzve ndaj lajmeve të fundit ishte shumë më i heshtur sesa në muajt e parë të sëmundjes, një zhvendosje nga frika, madje edhe paniku, në dorëheqje. Kjo është bota Covid. E ardhmja e parashikueshme do të sjellë rritje dhe rënie të infeksioneve, varianteve, nevojave të kujdesit intensiv dhe vdekjeve - si dhe litaninë shoqëruese të masave nga maskat tek testet, bllokimet e pjesshme ose të plota, kufijtë e udhëtimit dhe vaksinat përforcuese.

Për shembull, në Itali, vendi i parë europian që vendosi një bllokim mbarëkombëtar në fillim të vitit 2020, kanë kaluar ditët kur njerëzit dezinfektonin pazaret e supermarketit para se të hynin në shtëpitë e tyre dhe numri i përditshëm i rasteve dhe vdekjeve monopolizoi vëmendjen.

Në atë kohë, italianët shikonin të tmerruar teksa kamionët e ushtrisë thirreshin në qytetin verior të Bergamos për të larguar arkivolet sepse krematoriumi nuk mund të përballonte më.

Disa ditë më parë, edhe pse infeksionet ditore të vendit po rriteshin me ritmin më të shpejtë në gjashtë muaj, gjendja shpirtërore ishte shumë më ndryshe. Në një bar në një zonë të modës pranë stacionit kryesor hekurudhor të Romës, një grup vendasish festuan ditëlindjen e 50-të me pica dhe verë të sapo bërë.

Askush nuk mbante maska, ndërsa frekuentuesit e festës bënin zhurmë. Vetëm disa nga të ftuarit thanë më pas se stafi nuk kishte kontrolluar certifikatat e vaksinimit, siç kërkohet me ligj.

BioNTech SE, e cila ka zhvilluar një nga vaksinat më të përdorura për Covid me Pfizer Inc., ofroi një arsye tjetër për të mos u frikësuar. Një version i ri mund të jetë gati për 100 ditë dhe më shumë mbrojtje kundër sëmundjes po vjen në formën e pilulave antivirale.

Covid "u zhvendos në popullatën njerëzore përmes një aksidenti biologjik", tha Sarah Pitt, një virologe në Universitetin e Brighton. "Unë nuk mendoj se ne duhet të përpiqemi të 'jetojmë' me të ose të pranojmë se do të bëhet endemike. Unë mendoj se ne duhet të përpiqemi ta eliminojmë atë aq sa është e mundur në një botë të ndërlidhur.”

Nëse vaksinat ende ofrojnë një shans për këtë, nuk ishte ajo që tregjet dëgjuan të premten,26 nëntor.

Stoqet europiane ranë më së shumti që nga qershori 2020, Do  ë Jones ra më shumë se 1000 pikë në një fazë dhe nafta ra në 70 dollarë për fuçi në Nju Jork për herë të parë që nga shtatori. Thesaret e SHBA  ulën yield-et më së shumti në një vit.

Për aviacionin dhe segmentet e tjera të varura nga udhëtimi, përhapja e një varianti të ri kërcënon një rikthim në ndërprerjen e shkaktuar nga rritja e deltës në fillim të vitit, kur vonoi një rikthim në fluturimin në fillim të sezonit veror të hemisferës veriore. Investitorët janë të shqetësuar se një verë e tretë mund të vihet në rrezik nëse njerëzit ndalojnë të bëjnë planet në fillim të vitit 2022.

Por ekspertët e shëndetit thonë se do të duhet kohë për të ditur se çfarë do të thotë varianti për betejën globale të virusit. Ndërkohë, ekonomisti i UBS AG Paul Donovan vuri në dukje se frika nga virusi është ajo që shkakton dëmin më të madh ekonomik.

"Ne duhet të mësohemi me faktin se do të ketë një numër të madh variantesh që do të shfaqen globalisht gjatë muajve dhe viteve të ardhshme," tha John Bell, profesor i mjekësisë në Universitetin e Oksfordit, i cili ka punuar me Mbretërinë e Bashkuar për përgjigjen e saj ndaj Covid.

 “Qëndroni të qetë, gjurmoni të dhënat, kuptoni këtë patogjen të veçantë dhe përgjigjuni. Ne do të duhet ta bëjmë këtë përsëri dhe përsëri në të ardhmen.”

Ndërsa java po mbyllej, një tjetër shije “deja vu” u shfaq. Organizata Botërore e Shëndetësisë e klasifikoi B.1.1.529 si një variant shqetësues.

Burimi:Bloomberg/Përshtati Gazeta Si


Copyright © Gazeta “Si”


Lajme të lidhura

Më Shumë