Covid-19: A do t’i shtrëngojmë duart përsëri?

Në të gjithë botën, njerëzit po përpiqen të injorojnë bisedat sociale dhe të shmangin prekjen e njëri- tjetrit. Prekja e duarve mund të jetë një nga zakonet më të vështira për t’u humbur pas pandemisë. Takimi me duar është një zakon i ngulitur mirë në shoqëri, duke nisur që nga takimi me miqtë e deri tek realizimi i marrëveshjeve në biznes.
Ekzistojnë ide të ndryshme rreth origjinës së shtrëngimit të dorës. Mund të ketë origjinën në Greqinë e lashtë si një simbol i paqes midis dy njerëzve duke treguar se asnjë person nuk mbante armë.
“Shtrëngimi i dorës është një "gjest i mirëfilltë i lidhjes njerëzore", një simbol se si njerëzit kanë evoluar të jenë thellësisht të orientuara nga taktika. Fakti se tashmë njerëzit po takohen me bërryla tregon se sa i rëndësishëm është kontakti fizik mes njerëzve,” thotë Cristine Legare, një profesor psikologjie në universitetin e Teksasit.
Kjo lëvizje biologjike për të prekur është gjetur edhe te kafshët.

Në vitet 1960, psikologu amerikan Harry Harlow demonstroi se prekja tregonte dashuri tek majmunët rezus.

Prekja fizike jo gjithmonë është vlerësuar kaq kritike. Gjatë gjysmës së parë të Shekullit 20, shumë psikologë besuan se të tregosh dashuri ndaj fëmijëve ishte thjesht një gjest sentimental që nuk shërbente për asnjë qëllim të vërtetë, madje edhe duke paralajmëruar se shfaqjet e afeksionit rrezikojnë përhapjen e sëmundjeve dhe kontribuojnë në problemet psikologjike të të rriturve.

Në librin e saj “Mos shiko, mos u prek”, shkencëtarja e sjelljes Val Curtis thotë se një arsye e mundshme që shtrëngimet e dorës dhe puthjet në faqe përdoren si përshëndetje, sepse ata sinjalizojnë se personit tjetër i besohet të mjaftueshme për të rrezikuar ndarjen e mikrobeve me të. Në vitet 1920, disa artikuj në revistën “American Journal of Infermieris” paralajmëruan se duart ishin agjentë të transferimit të baktereve, dhe rekomandonin që njerëzit duhet të përqafojnë modelin e përshëndetjes së kinezëve, pra duke bashkuar duart e veta përpara një miku. Studimet shkencore të ritualit kanë identifikuar se si një shtrëngim duarsh aktivizon të njëjtën pjesë të trurit që përpunon lloje të tjera të stimulit të shpërblimit siç janë ushqimi i mirë, pija dhe madje edhe seksi.

Një e ardhme pa shtrëngime duarsh?
Ndërsa disa shtete kanë filluar të lehtësojnë masat e bllokimit, e ardhmja e ritualit të shtrëngimit të dorës mbetet e pasigurt.
"Unë nuk mendoj se duhet të shtrëngojmë duart përsëri, që të jemi të sinqertë me ju. Jo vetëm që do të ishte mirë të parandaloni sëmundjen e koronavirusit, por me siguri do të ulnin rastet e gripit në mënyrë drastike," tha Anthony Fauci, një anëtar kryesor i grupit të detyrave koronavirus të Shtëpisë së Bardhë, në prill.
Udhëzimet për distancimin shoqëror ka të ngjarë të qëndrojnë për një kohë të gjatë, sipas udhëzimeve të OBSH, veçanërisht për njerëzit e moshuar apo për ata që vuajnë nga sëmundje të tjera. Kjo mund të krijojë atë që Stuart Wolf, kryetari i asociuar për Integrimin Klinik dhe Operacionet në Dell Medical, e quan një "distrofi fantastiko-shkencore", ku shoqëria do të ndahej në ata që mund të preken dhe ata që duhet të qëndrojnë të izoluar.
“Kjo mund të krijojë pasoja të rënda psikologjike,” thotë Dr Wolf.
Tashmë ka shumë mundësi të mos kemi më kontakt. Për shembull, përkulja është praktikuar shumë gjerësisht në të gjithë botën. Pastaj njerëzit mund të kenë më të thjeshtë të përdorin tundjen e dorës, duke qeshur kundrejt një miku dhe njëkohësisht shmangin kontaktin fizik.
Por Legare vëren se një nga ironitë e egra të Covid-19 është se pikërisht kur njerëzit përballen me rrethana stresuese, ato varen nga prekja e njeriut.

"Mendoni për mënyrat se si ne përgjigjemi kur njerëzit janë të hidhëruar pas një vdekjeje ose diçka të keqe që ka ndodhur, është me një përqafim, ose thjesht mund të jetë ulur pranë një personi dhe të prekni një shpatull, kjo nuk duhet të ndodhë më dhe në këtë kohë është e vështirë të mos praktikohet," shprehet ajo.
Për shkak të punës së saj në shëndetin publik, përfshirë sëmundjet infektive, Deliana Garcia tashmë po shmangte shtrëngimet e duarve me shumicën e njerëzve. Por disa zakone janë më të vështira për t'u thyer se të tjerët.
"Unë jam një fanatike e përqafimit", thotë Garcia, duke theksuar se distancimi shoqëror me nënën e saj 85-vjeçare ka qenë shumë i vështirë.
Por mos hiqni dorë përsëri nga përshëndetjet. Ndërsa shmangia e sëmundjes është një pjesë thelbësore e mbijetesës njerëzore, duhet të mësohemi me zakone të reja, thotë Arthur Markman, një profesor në departamentin e psikologjisë në universitetin e Teksasit.
"Ndoshta ne fillojmë duke u përqendruar më shumë në rutinat e larjes së duarve, përdorimit të dizifektantëve të duarve dhe strategjitë për të mos prekur fytyrën tuaj. Shqetësimi i vërtetë në këto momente është që të fillojmë normalitetin, por pa pasur kontakt fizik dhe duke qenë të kujdesshëm," thotë ai./BBC/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.