Çfarë mori Meloni nga Trump në Shtëpinë e Bardhë, përveç shumë komplimenteve?

Gazeta Si – Në takimin e saj me Donald Trump në Uashington, Giorgia Meloni kishte një hapësirë mjaft të ngushtë manovrimi: ajo nuk mund të kërkonte trajtim preferencial vetëm për Italinë për tarifat, sepse do të kishte shkelur unitetin që po ruan Bashkimi Evropian në marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara (dhe në çdo rast ishte shumë e pamundur që Trump t’ia jepte); dhe nuk mundi as të negocionte në emër të Bashkimit Evropian, sepse ako nuk kishte mandat për ta bërë këtë.

Vetë Meloni e kishte kuptuar këtë dhe dy ditë para largimit ishte përpjekur të zvogëlonte pritshmëritë e mëdha që po i krijoheshin për udhëtimin e saj, duke shpjeguar se ishte një moment i vështirë dhe se ndjente shumë presion mbi veten.

Vizita konfirmoi këto pritshmëri. Meloni i ofroi Trumpit atë që ai kërkoi: blerje më të mëdha të gazit amerikan, mbi të gjitha, dhe më pas rritje të shpenzimeve të mbrojtjes dhe garanci për investime të mëdha nga kompanitë italiane në Shtetet e Bashkuara.

Në këmbim, ajo mori një njohje ndërkombëtare që nuk duhej marrë si e mirëqenë. Trump e mbushi atë me komplimente, siç kishte bërë në muajt e kaluar, duke përsëritur harmoninë e tyre ideologjike dhe personale: në fund të fundit është një rezultat i mirë, të cilin Meloni do të mund ta pohojë lehtësisht në debatin e brendshëm politik.

Koncesionet konkrete që ajo mori, janë shumë më të paqarta dhe të vështira për t’u kuptuar, dhe vetë Meloni u përpoq t’i tregonte ato gjatë konferencës për shtyp në Zyrën Ovale (zyra zyrtare e presidentit amerikan) në fund të takimit.

Trump tha se është i sigurt (“100 për qind”) për arritjen e një marrëveshjeje me Bashkimin Evropian deri më 9 korrik, kur do të përfundojë pezullimi 90-ditor i rritjes së tarifave të shpallura ditë më parë.

Meloni, liderja e parë europiane që u prit në Shtëpinë e Bardhë që kur Trump filloi luftën tregtare kundër gjysmës së botës, mund të pretendojë se ka ndihmuar në lehtësimin e këtij dialogu.

Në realitet ai mbetet i ndërlikuar dhe ajo që ndodh në të vërtetë kalon mbi të gjitha përmes kanaleve të tjera diplomatike.

Tregtia ndërkombëtare është në fakt një nga fushat e pakta në të cilat Komisioni Evropian ka kompetencë ekskluzive, e cila për rrjedhojë nuk mund t’u delegohet në asnjë mënyrë shteteve anëtare individuale.

Meloni theksoi pak faktin se Trump pranoi ftesën për një vizitë zyrtare në Romë “në të ardhmen e afërt”, por jo të mirëpërcaktuar, dhe mbi të gjitha faktin që Trump tha se ishte në dispozicion për të “shqyrtuar mundësinë” e takimit edhe “me Europën”.

Fjalët janë të rëndësishme: “konsideroni mundësinë” është formula diplomatike që përdoret kur ekziston vullneti për të bërë diçka, por në të njëjtën kohë nuk dëshiron të lidhet vërtet me një angazhim të bërë në një mënyrë disi të përgjithshme.

Në këtë dhe pasazhe të tjera, Meloni foli gjithashtu për Europën dhe jo për Bashkimin Evropian: një fakt që duket se sugjeron se ajo do të donte të përfshinte edhe Mbretërinë e Bashkuar në këtë dialog, ose më thjesht ajo dëshiron të shmangë përfshirjen në mënyrë shumë të qartë të institucioneve të Bashkimit Europian, të cilat Trump deri tani i ka shpërfillur dhe injoruar, nëse jo fyer.

Nga ana tjetër, Meloni u prit në Shtëpinë e Bardhë pasi liderët e tjerë evropianë kishin shkuar tashmë atje: francezi Emmanuel Macron, britaniku Keir Starmer, irlandezi Micheál Martin, polaku Andrzej Duda.

Kjo jep një masë të konsideratës që Shtetet e Bashkuara kanë për Italinë: një vend i rëndësishëm, por jo përcaktues për marrëdhëniet ndërkombëtare (ai që ka të ngjarë të jetë një bashkëbisedues i detyrueshëm për Trump, domethënë kancelari gjerman Friedrich Merz, në fakt ende nuk ka marrë detyrën).

Sigurisht, mes këtyre liderëve, Meloni është ajo që ka treguar mbështetjen më bindëse për idetë e Trump, por me sa duket është një aderim më shumë formal se sa thelbësor.

Në të njëjtën kohë, Meloni ka qenë gjithmonë e kujdesshme që kjo afërsi ideologjike të mos binte ndesh me Bashkimin Evropian (edhe pse jo shumë kohë më parë ajo tha se ndante kritikat e ashpra ndaj Unionit të bëra nga Zëvendëspresidenti amerikan JD Vance).

Në Zyrën Ovale, Meloni u përpoq disa herë të akreditohej si përfaqësuese e Evropës. Ajo theksoi se lidhjet tregtare dhe ekonomike janë shumë të forta jo vetëm për Italinë, por për të gjithë Evropën.

Ajo përshëndeti idenë se Trump përfaqëson “nacionalizmin perëndimor”, për të cituar një gazetar amerikan, dhe bëri thirrje për një kompromis mbi tarifat që do të forconin marrëdhëniet “midis dy anëve të Atlantikut”.

Ajo huazoi sloganin e dashur të Trumpit “Make America Great Again”, por tha se qëllimi i saj ishte “ta bënte Perëndimin përsëri të fortë”.

Ky rol i supozuar i ndërmjetëses, ka dukshëm disa gracka. Në këtë kuptim, rezultati më i mirë i arritur nga Meloni ishte pikërisht shmangia e incidenteve diplomatike në Zyrën Ovale, apo biseda nga degjenerimi: një perspektivë që para takimit, bashkëpunëtorët e saj nuk e përjashtonin fare, dhe në fakt pjesërisht e kishin frikë, aq sa u përpoqën t’u propozonin anëtarëve të stafit të Trump që të reduktonin në minimum hapësirën e dedikuar për pyetjet që i kërkonin gazetarët.

Kur gazetarët italianë ngritën çështjet më përçarëse, përkatësisht mbështetjen për Ukrainën dhe akuzat e Trump kundër evropianëve, duke i quajtur ata “parazitë”, Meloni u vu mjaft në siklet.

Për akuzat ndaj Europës, Meloni sugjeroi se Trump nuk i kishte thënë kurrë ato fjalë, ndërsa presidenti amerikan e hodhi poshtë këtë çështje në mënyrën e tij (“As nuk e di se për çfarë po flisni”, u përgjigj ai).

Në Ukrainë, megjithatë, çështja është më e ndërlikuar. Edhe pse me një ton shumë më pak të sigurt se në të kaluarën, Meloni përsëriti se përgjegjësia për luftën është e pushtuesit, pra Putinit, dhe jo e Volodymyr Zelensky-t siç kishte thënë Trump disa ditë më parë.

Megjithatë, kur Trump përsëriti qëndrimin e tij, u shfaqën distancat midis Shteteve të Bashkuara dhe Italisë dhe midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës.

Në këtë aspekt, ajo që është më e rëndësishme, është ajo që nuk është thënë.

Gjatë konferencës për shtyp, nuk iu referua asnjëherë propozimit të bërë disa kohë më parë nga Meloni për të shtrirë mbrojtjen e garantuar nga Neni 5 i NATO-s në Ukrainë, duke mos lejuar hyrjen e Ukrainës në Aleancën Atlantike.

Është një propozim mjaft i ndërlikuar, si ligjërisht ashtu edhe diplomatik: do të parashikonte një ndërhyrje të aleatëve evropianë dhe amerikanë në mbrojtje të Ukrainës në rast se ajo do të sulmohej sërish nga Rusia.

Meloni e kishte paraqitur muaj më parë, më pas e riformuloi disa herë, çdo herë në një mënyrë më të paqartë. Miratimi i Trump do të ishte thelbësor në çdo rast, por asnjë nga liderët nuk e diskutoi atë të enjten.

Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.