.png)
“Sindroma e Perëndimit të Diellit” është tendenca midis njerëzve me sëmundjen Alzheimer ose lloje të tjera të demencës për të përjetuar një përkeqësim të simptomave në orët e vona të pasdites dhe të mbrëmjes, ndërsa dielli perëndon.
Për çfarë sëmundjesh po flasim? Nga çfarë varen ato dhe si mund t’i ndihmojmë ata që vuajnë prej saj?
“Sindroma e Perëndimit të Diellit”, çfarë është? - “Sindroma e Perëndimit të Diellit” është një term që përfshin një gamë të gjerë simptomash që ndodhin kur drita natyrale zbehet.
Në këtë fazë, ata që vuajnë nga Alzheimer mund të përjetojnë rritje të ankthit dhe agresivitetit, konfuzion më të madh, një tendencë për të ndjekur çdo lëvizje të kujdestarit, dëshirën për të “shkuar në shtëpi”, një prirje për të bredhur ose ngatërruar ditën me natën.
Manifestimet e sindromës mund të ndryshojnë në varësi të fazës së sëmundjes dhe personalitetit të pacientit.
Humbja e referencave - Në origjinën e gjithçkaje janë kryesisht dy faktorë, një i jashtëm dhe një i brendshëm. E para është ulja e dritës, e cila i bën konturet e objekteve më të papërcaktuara, ngjyrat më të ngatërruara, objektet e mobilieve më të fshehura dhe të vështira për t’u dalluar.
Sinjalet shqisore në të cilat njerëzit me demencë mund të mbështeten për të interpretuar mjedisin rreth tyre zvogëlohen dhe – duke marrë parasysh që truri i atyre që jetojnë me Alzheimer tashmë lufton në kushte optimale për të integruar informacionin nga jashtë – është lehtësisht i kuptueshëm burimi i konfuzionit.
Për krahasim, është sikur të na kërkuan të kryenim një detyrë tashmë të vështirë në një dhomë me ndriçim të dobët.
Më pak burime shtesë - Faktori i dytë është rezerva e ulët konjitive në të cilën mund të mbështeten ata që vuajnë nga Alzheimer ose demenca të tjera në kohë vështirësish.
Rezerva konjitive është ai lloj bonusi, i cili na lejon të përballemi me plakjen si dhe ndryshimet e papritura që kërkojnë që truri të përshtatet. Sëmundja e Alzheimerit fillon të gërryejë rezervën konjitive përmes dëmtimit të qelizave të trurit dekada përpara se të shfaqen simptomat.
Pra, kur diagnostikohet demenca, ai “bonus” i famshëm është zhdukur dhe simptomat, si humbja e kujtesës, bëhen të dukshme.
I rraskapitur kognitivisht - Njerëzit me demencë Alzheimer dhe të tjerët që mund të mbështeten në një rezervë të dobët konjitikve duhet të bëjnë një përpjekje dhe përqendrim të madh mendor edhe vetëm për të përballuar veprimet e thjeshta të përditshme.
Në orët e pasdites dhe të mbrëmjes, lodhja e akumuluar thjesht mund t’i bëjë ata të rraskapitur nga ana konjitive.
Si të ndihmojmë? - Siç shpjegohet në “The Conversation”, shtëpitë e njerëzve me Alzheimer dhe familjet e tyre duhet të jenë gjithmonë të ndriçuara mirë, për të ndihmuar në integrimin më të mirë të informacionit vizual edhe në mbrëmje. Një sy gjumë i shkurtër pas drekës mund të ndihmojë në çlirimin e lodhjes dhe përballimin më të mirë të orëve në vijim. Të kesh parasysh nevojat bazë, si uria dhe etja, prania e dhimbjes, depresionit apo vetmisë, është një tjetër element i rëndësishëm, si dhe ulja e marrjes së substancave stimuluese si kafeina dhe sheqeri në orët e mbrëmjes, të cilat mund të kontribuojnë në agjitacion. Organizimi i aktiviteteve gjatë ditës dhe mbajtja e një rutine të rregullt ditore, ndihmon për të mbërritur në mbrëmje me sasinë e duhur të lodhjes, gati për një pushim në mbrëmje.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
