Çfarë është PMO, çrregullimi i rrallë psikologjik që të bën t’i shohësh njerëzit si ‘demonë’

Nga Gazeta 'Si'-Prosopometamorphopsia (PMO) është një çrregullim i rrallë psikologjik, ku një person i sheh fytyrat e njerëzve të shpërfytyruar dhe si “demonë”, që do të thotë: Sy të tërhequr, veshë të mëdhenj dhe rrudha të mëdha në ballë, në faqe e në mjekër.

Një ditë, në nëntor të 2020-ës, Victor Sharrah u zgjua dhe vuri re se ishte në një “botë demonike”, ku fytyrat e njerëzve kishin tipare aspak të zakonshme (të përshkruara më sipër).

59-vjeçari nga Clarksville, Tennessee, e përshkroi përvojën si tejet të frikshme.

Në fakt, ai po shihte disa shtrembërime, të cilat shkaktohen nga një çrregullim neurologjik jashtëzakonisht i rrallë, i njohur si prosopometamorphopsia. Në rastin e tij, ai mund t’i shihte njerëzit me tipare normale përmes ekraneve të telefonit apo kompjuterit.

Ky dallim i lejoi studiuesit të përdornin softuerin e redaktimit të fotografive për të rikrijuar atë që Sharrah po shihte.

Kjo u dha mundësi shkencëtarëve që ta studionin këtë rast. Rezultatet e studimit u publikuan rishtazi në The Lancet, revistë mjekësore dhe për herë të parë, studiuesit krijuan këto shtrembërime të rralla në formën e fotove.

Ç’duhet të dish për PMO?

Raportohet se ka më pak se 100 raste të publikuara të PMO dhe shkencëtarët ende nuk e kuptojnë plotësisht se çfarë e shkakton atë. Shtrembërimet mund të ndryshojnë nga rasti në rast, me njerëz të tjerë që raportojnë se shohin njerëz me sy të varur ose të vendosur, dhe të tjerë raportojnë se shohin tipare “të ngjashme me shtrigën”.

Ndryshe nga një person që përjeton halucinacione për shkak të një çrregullimi mendor, një person me PMO është i vetëdijshëm se ajo që po sheh është një shtrembërim ose se diçka nuk është në rregull me shikimin e tyre.

Mjekët shpesh e ngatërrojnë PMO-në me skizofreninë ose psikozën. Dhe ndërsa ka disa mbivendosje në simptoma, një ndryshim i madh është se pacientët me PMO "nuk mendojnë se bota është me të vërtetë e shtrembëruar - ata thjesht kuptojnë se ka diçka ndryshe me vizionin e tyre," thotë bashkautori i studimit Antônio Mello, një neuroshkencëtar në Kolegjin Dartmouth.

Nga se shkaktohet?

Gjithashtu nuk është e qartë se çfarë e shkakton PMO, megjithëse studiuesit dyshojnë se kjo është rezultat i problemeve në pjesët e trurit që trajtojnë përpunimin e fytyrës. Disa pacientë kanë zhvilluar PMO pasi kanë pësuar një goditje, infeksion, tumor ose një lloj traume në kokë, ndërsa të tjerët duket se e zhvillojnë gjendjen në mënyrë spontane, pa ndonjë shpjegim të qartë.

Për Sharrah, dy incidente të mundshme mund të kenë çuar në PMO, sipas NBC News. Katër muaj para se të fillonin simptomat, ai kishte helmim me monoksid karboni. Dhe më shumë se një dekadë më parë, ai pësoi një dëmtim të rëndë në kokë pasi u rrëzua prapa dhe goditi kokën në tokë.

Megjithatë, Sharrah ka qenë në gjendje të përmirësojë simptomat e tij me trajtim. Në rastin e tij, rregullimi i ngjyrës së dritës në një nuancë specifike të gjelbër e lejon atë të shohë fytyrat ashtu siç janë në të vërtetë. Catherine Morris, një vullnetare me një grup mbështetës në Facebook, të cilit Sharrah i përket, zbuloi se kjo gjatësi vale e dritës e ndihmon Sharrah dhe i porositi atij një palë syze me ngjyrë jeshile.

"Pacientët e diagnostikuar saktë me PMO kanë nevojë urgjente të flasin me të tjerët me këtë gjendje në mënyrë që të ndajnë përvojat dhe të ndihen më pak të izoluar dhe të huaj," tha Jan Dirk Blom, një psikopatolog klinik në Universitetin Leiden në Holandë që studion PMO.

Burimi: NBC News/Përshtati Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.