Ushqim

Çaji i bërë nga kërpudha çudibërëse

Ari i Zi, Diamanti i Pyllit, Kërpudha e Pavdekësisë. Të gjitha këto janë pseudonime të kërpudhave chaga, kërpudhat ndoshta më të njohurat në Rusi dhe Azi.

Kërpudhat dalin në pemë dhe duken më shumë si lëvore sesa kërpudha.

Ndërsa njerëzit në Rusi dhe pjesë të Azisë e kanë përdorur atë për mijëra vjet si një ilaç për shumë sëmundje, chaga vetëm kohët e fundit ka filluar të rritet në popullaritet në më shumë kultura perëndimore. Ndoshta askund më dukshëm sesa në Alaskë, ku kultura e kërkimit të ushqimit dhe ilaçeve është e fortë. Në Alaskë, chaga mund të jetë ilaçi më i rëndësishëm. qe gjendet ne pyll.

Alisha McDarris, gazetare e BBC tregon se nuk dinte asgjë për chaga-t deri në momentin që Callen Troy Christensen, CEO i fabrikës së mbledhjes së kërpudhave në Fairbanks, Alaskë i dha një filxhan çaji chaga.

“Iu afrova tryezës, e intriguar nga filxhani prej druri dhe kërpudhat ngjyrë gri dhe kafe, delikate, me valë dhe të lëmuara. Diku në cep pashë një grumbull kërpudhash që quheshin “Chaga”. Unë pyeta për to dhe ndërsa piva çajin gati si kaf, që ai e kishte përgatitur me kujdes vetëm për kalimtarët kuriozë si unë, Christensen më tregoi historinë e chaga Alaskan”, thotë McDarris.

Kërpudhat, të cilat rriten vetëm në pyjet në hemisferën veriore, janë veçanërisht të shquara në pyjet e dendura të Alaskës. Këtu, për ata që janë të gatshëm të shkojnë në pyll, chaga mund të gjendet në pemë dhe duhen 20 vite për tu bërë për tu korrur.

Shumica e chaga-s në dispozicion në treg bluhet në pluhur dhe vendoset në qese, shtohet në filxhanë  çaji ose përzihet në produkte energjie. Por në tregjet e fermerëve dhe dyqanet lokale në Alaskë, ku blegtorët dhe shëruesit lokalë ndajnë mrekullitë e chaga, vizitorët mund të mësojnë një përgatitje më praktike, siç përgatitet çaji. Mund të blihet gjithashtu si një tretësirë ​​me bazë alkooli për t'u përdorur si një tonik, shtesë ose ilaç natyral.

Njerëzit kanë përdorur chaga me shekuj. Vendasit nga Rusia dhe Siberia ishin ndoshta të parët që përdorën chaga si një ilaç natyral. Në Shekullin e 12-të, Car Valdimir Monomakh e përdori atë për të kuruar kancerin e buzës së tij. Është cituar në tekstet medicinale që në shekullin e 16-të si një trajtim për kancerin, ulçerat dhe tuberkulozin. Dhe në Finlandë gjatë Luftës së Dytë Botërore, një pije e ëmbël e bërë nga chaga ishte e famshme si një zëvendësim kafeje për të përmirësuar energjinë dhe përqendrimin kur kafeja dhe sheqeri ishin në mungesë.

Komunitetet vendase në Alaskë kanë një histori të gjatë të kërkimit të ushqimit dhe përdorimit të ilaçeve natyrore. Dhe ndërsa shumë prej specifikave janë ‘errësuar’ nga kolonizimi, traditat dhe historitë rreth përdorimit të chaga janë përcjellë nëpër breza dhe janë ruajtur nga pleqtë e fiseve.

"Të jetosh në ambiente të jashtme siç kemi bërë për mijëra vjet, gjithçka në natyrë është e rëndësishme për mbijetesë", tha Jon Ross, pedagog i Kulturës për Fisin Salamatof të popullit Dena'ina Athabascan.

"Jashtë ishte farmacia jonë. Ishte pjesë e jetës së përditshme".

Banorët e Alaskës vazhdojnë të festojnë një kulturë të kërkimit të ushqimit. Në varësi të stinës, ata mund të gjenden duke u endur nëpër shtigje dhe pyje dhe kodra me një kovë ose shportë, duke kërkuar boronica, fruta të tjera ose kërpudha.

“Alaska ka qenë gjithmonë e pasur me këto”, thotë Kate Mohatt, një ekologe për Chugach National Forest dhe themeluese e Turnagain Arm Mycological Society, dy organizata.

Por vetëm në dekadën e fundit chaga ka gjetur rrugën e saj në rrjedhën kryesore në kulturat më të gjera perëndimore dhe është bërë e njohur si një "superushqim" medicinal.

Kërpudhat janë shpallur si një kurë e mundshme mrekullibërëse nga ‘tifozët’ dhe ‘avokatët’ e mjekësisë alternative për gjithçka, nga kanceri te ftohja e zakonshme. Por deri më tani, ka pak studime shkencore për të mbështetur pretendime të tilla. Ndërsa studimet mbi kafshët dhe in-vitro tregojnë rezultate inkurajuese në fushat e kancerit, inflamacionit dhe imunitetit, studimet me njerëzit janë të pakta, duke lënë chaga pak më shumë sesa një ilaç popullor i pakonfirmuar.

Fuqitë shëruese gjithëpërfshirëse të kërpudhave mund të diskutohen, por vetitë e përgjithshme ushqyese janë më të sigurta. Ai përmban një bollëk të vitaminave, mineraleve dhe ushqyesve, duke përfshirë sasi të larta të antioksidantëve, steroleve bimore dhe aminoacideve.

"Është plot me vitamina dhe minerale që duhet të konsumojmë çdo ditë për të mbajtur trupin tonë të shëndetshëm", tha Kayla Hegna, bashkëpronare e Fairbanks Arctic Chaga, një kompani që bën dhe shet produkte chaga.

"Shumë lëndë ushqyese vijnë nga vetë pema, jo nga kërpudhat," shpjegoi Mohatt. Chaga, i cili është në thelb një parazit që jeton në pemë, i tret ato lëndë ushqyese, i përqendron dhe i bën ato më bio, të disponueshme për njerëzit; një veprim i mrekullueshëm i natyrës.

Por chaga kërkon që temperaturat e ftohta të rriten, sa më ekstreme aq më mirë. Në fakt, sa më ekstreme të ndryshojë temperatura gjatë gjithë vitit dhe sa më shumë duron pema për shkak të këtyre ndryshimeve. Kjo e bën Alaskën, e cila mund të shohë temperatura më të larta se 32C (90F) në verë dhe -45C (-50F) dhe më poshtë në dimër, një rajon ideal për rritjen natyrore dhe kjo do të thotë se ai vend është shtëpia e disa prej chaga-ve më të fuqishme në planet.

Në Alaskë, njerëzit i mbledhin kërpudhat me dorë dhe me kujdes për të mos i dëmtuar.

Meqenëse nuk janë bërë shumë kërkime mbi ciklin riprodhues të chaga, njerëzit janë të vetëdijshëm se korrja e tepërt mund të jetë e dëmshme për kërpudhat. Kjo është arsyeja pse organizata si Kooperativa Chaga po investojnë në kërkime afatgjata dhe shitësit lokalë e përpunojnë atë në një shkallë të vogël për të siguruar cilësi.

Shumë shitës në Alaskë madje ofrojnë turne dhe klasa edukative për kërkimin e ushqimit. Në tregjet e fermerëve dhe dyqanet lokale, ata ndajnë shembuj dhe u përgjigjen pyetjeve, duke u dhënë vizitorëve mundësinë të shijojnë, prekin dhe shohin se mrekullitë e peizazhit natyror të Alaskës ia vlen të eksplorohen.

Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta “Si”


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë