.png)
Edhe pse u prezantua për herë të parë para 3 vitesh në Novi Sad, nisma e Mini-Shengenit vazhdon të mbaj larg Shqipërinë dhe Kosovën.
Pas Ramush Harandinajt, “lufta” e kryeministrit Edi Rama për të marrë Kosovën në bord duket se po vazhdon me Albin Kurtin, i cili është kthyer në kundërshtarin më të madh të kësaj iniciativ, pavarësisht presionit ndërkombëtar.
Kurti e ka bërë të qartë se nuk do t’i thotë “po” bashkëpunimit me Serbinë derisa Beogradi të njohë pavarësinë e Kosovës. Për pasojë, ai nuk ishte i ftuar në samitin e Shkupit, ku Rama, Aleksandër Vuçiç dhe Zoran Zaev, e kurorëzuan këtë iniciativë me emrin Ballkani i Hapur, duke u zotuar se do të heqin shumicën e pengesave kufitare që pengojnë lëvizjen e mallrave dhe njerëzve midis tre shteteve deri në vitin 2023.
Megjithatë, ajo që ri ndezur tensionet midis Kosovës dhe Shqipërisë së fundmi ka qenë një deklaratë e një zëdhënësi të qeverisë gjermane, i cili tha se Berlini mbështet bashkëpunimin ballkanik ka lidhur me nismën e diskutueshme të Ballkanit të Hapur.
Kurti dhe Rama janë vedosur përballë sërish edhe pse sërish në distancë pasi zyrtari gjerman kritikoi Kosovën për kundërshtimin e kësaj nisme. Zëdhënësi tha për mediat në Prishtinë se Berlini beson se "çdo bashkëpunim rajonal në Ballkanin Perëndimor është i dobishëm".
“Në të njëjtën kohë, është e rëndësishme që bashkëpunimi të mbetet gjithëpërfshirës dhe i hapur për gjashtë vendet e rajonit. Kjo është arsyeja pse ne mbështesim Planin e Veprimit për Tregun e Përbashkët Rajonal, "citohet të ketë thënë zëdhënësi.
Disa orë më vonë, Kryeministri i Shqipërisë shfrytëzoi deklaratën për të kritikuar drejtuesit e Kosovës si dhe të gjithë ata që kundërshtojnë nismën e Ballkanit të Hapur.
“Surprizë! Me sa duket qeveria gjermane mbështet Ballkanin e Hapur, ndryshe nga sa u thuhet njerëzve në Prishtinë dhe Tiranë, ”tha ai. "Dhe jo vetëm kjo, por qeveria gjermane po kërkon gjithashtu nënshkrimin urgjent të Tregut të Përbashkët Rajonal përpara samitit BE-Ballkan më 6 tetor," shtoi Rama. "Gjermania thotë se Ballkani i Hapur duhet të jetë gjithëpërfshirës dhe po, natyrisht, duhet të jetë, kështu që dera mbetet e hapur, por ne nuk mund të përfshijmë askënd me forcë dhe as të presim derisa ata që nuk e kuptojnë se kjo është rruga drejt së ardhmes," shkruajti Rama në Twitter.
Këto deklarata duken se ndryshuan agjendën politikë të kryeministrit Kurti, i cili ia kushtoi fjalën e tij në një forum në Shkup, bashkëpunimit mes shqiptarëve. Ai ka folur për punën e bashkëpunimit rajonal me shteteve të rajonit, duke theksuar se shqiptarët janë më të fortë vetëm kur lidhen fort me njëri-tjetrin dhe pastaj mund ta hapen me fqinjët pa u rrezikuar. Kurti,
“Mesazhi që dua të jap sot është ai i të qenit pranë njëri-tjetrit, me projekte të përbashkëta, me koordinim dhe me punë. Vetëm kur të lidhemi fort me njëri-tjetrin, do të mund të hapemi me fqinjët pa u rrezikuar”, theksonte Kurti.
Ai ka thumbuar më tej Ramën, duke deklaruar se asnjë politikan shqiptar nuk duhet të bashkëpunojë me krimin, ndërsa u shpreh se orientimi i shqiptarëve është perëndimi.
“Drejtimi ynë si shqiptarë është perëndimi, aleatët tanë janë ShBA dhe BE, aspirata jonë legjitime është barazia me popujt e tjerë të Ballkanit dhe bashkimi paqësor e demokratik kombëtar, e detyra jonë më emergjente është që të luftojmë korrupsionin dhe t’i hapim rrugën zhvillimit ekonomik. Rajoni fiton siguri dhe stabilitet afatgjatë vetëm nga dënimi dhe izolimi i kriminelëve, dhe askush nga politikanët shqiptarë nuk duhet të bashkëpunojë me krimin”, tha Kurti.
Kryeministri ka këmbëngulur gjatë se sheh përfitime të veçanta nga bashkëpunimi me Serbinë dhe nisma Ballkani i Hapur, pasi lehtësimi i kufizimeve të udhëtimit dhe tregtisë tashmë mbulohen nga marrëveshja CEFTA, në të cilën janë palë të gjitha vendet e Ballkanit.
Megjithatë, edhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë konfirmuar se mbështesin përpjekjet e Ballkanit Perëndimor për të forcuar integrimin ekonomik. Ata i kanë bërë thirrje Qeverisë së Kosovës që t’i qaset me “mendje të hapur” përpjekjeve për integrim rajonal ekonomik, por Kurti, i njohur tanimë për kokëfortësinë politike, ka bërë të pamundurën për të shuar këto iniciativa.
Marrëveshja e arritur nga Zaev, Rama dhe Vuçiç parashikon bashkëpunim në disa fusha. Në trajtimin e katastrofave natyrore, ajo i lejon tre vendet të bashkëpunojnë ngushtë jo vetëm në parandalimin, por edhe në dhënien dhe koordinimin e ndihmës reciproke gjatë tërmeteve, stuhive, zjarreve dhe fatkeqësive të tjera. Megjithëse zjarret në Shqipëri ishin një mundësi për të testuar dhe reklamuar marrëveshjen, ajo nuk u përdor. As Serbia dhe as Maqedonia e Veriut nuk i erdhën në ndihmë Shqipërisë gjatë zjarreve që ranë në të gjithë vendin këtë javë. E vetmja që mobilizoi trupa dhe zjarrfikëse ishte në fakt Kosova.
Kurti po refuzon të jetë pjesë e kësaj marrëveshjeje, pavarësisht se është zotuar që do t’i bashkohet iniciativës së “Mini-Shengenit” përmes Marrëveshjes së Uashingtonit, të nënshkruar më 4 shtator 2020, në Shtëpinë e Bardhë.
Duke komentuar takimin trepalësh në Shkup mes Zaevit, Ramës dhe Vuçiç, Kurti deklaroi se se iniciativa e është nismë pa vizion për rajonin. Kjo iniciativë, nuk po përkrahet as nga partitë opozitare Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës.
Por, analisti profesori i ekonomisë, Safet Gërxhaliu thotë se Kosova nuk duhet të ndërmarrë politika refuzuese ndaj nismave që kanë për qëllim integrimin rajonal ekonomik.
“Që nga viti 1999, me Paktin e Stabilitetit ka pasur iniciativa të njëjta që kanë pasur një qëllim: përgatitjen e Ballkanit Perëndimor për të qenë pjesë në familjen europiane. Në këtë drejtim edhe CEFTA (Marrëveshja për Tregti të Lirë mes vendeve të Ballkanit Perëndimor) edhe Procesi i Berlinit kanë luajtur rol të rëndësishëm në këtë rrugëtim. Në këtë drejtim, nuk duhet të cenohet rrugëtimi në familjen evropiane, duhet të jemi pjesë e tyre. Nuk duhet të jemi të humbur”, thotë Gërxhaliu.
Bashkimi i Kosovës në këto iniciativa rajonale sipas, është një rrugë e domosdoshme për të qenë pjesë e integrimit në BE.
Kosova është në një pozitë të pafavorshme në tregun rajonal. Deficiti i lartë tregtar përbën një sfidë të rëndësishme për ekonominë e Kosovës.
Gjatë vitit 2020, eksportet e Kosovës me vendet e CEFTA-s (Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Moldavia) arritën në 210.7 milionë euro. Ndërsa, importet nga vendet e CEFTA-s, në vitin 2020 arritën në 615.3 milionë euro.
Një hulumtim i Organizatës joqeveritare Demokraci për Zhvillim ka vënë në pah se në Ballkanin Perëndimor, çdo iniciativë rajonale duhet të ketë aprovimin dhe bashkëpunimin nga gjashtë shtetet, në mënyrë që të jetë efektive.
Në deklaratën e “mini-Shengenit”, sipas këtij hulumtimi, lista e katër lirive të vendosura jep përshtypjen se biznesi dhe tregtia janë prioritetet kryesore. Sipas këtij hulumtimi, kjo është problematike për Kosovën, qytetarët e së cilës ende ballafaqohen me mungesën e lirisë së lëvizjes dhe kanë shumë vështirësi për t'u pajisur me viza për të udhëtuar jashtë vendit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
